Μιά Ἐπιστολή τῆς Ἱ. Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, τοῦ ἔτους 457 μ. Χ.,
πρός στόν Λέοντα τόν Αὐτοκράτορα
πού μέσα σ᾽ αὐτή ὑπάρχει ἀναφορά στούς Ἁγ. Δέκα.
Εἰς τόν Εὐσεβέστατον αὐτοκράτορα καί τῷ Χριστῷ ἀγαπητον κύριον Λέοντα, ὁ Μαρτύριος ταπεινός Ἐπίσκοπος τῆς ὑμετέρας Γορτύνης.
…Ἀπό αὐτα δέ ἐκεῖνα, τά ὁποῖα ὥρισεν ἡ εὐσέβειά σας νά δεικνύωμεν ἐγώ καί δι᾽ ἐμοῦ οἱ συλλειτουργοί τῆς Κρήτης ὑποστηρίζοντες τά ἐνστερνιζόμεθα, διότι πιστεύομεν ὅτι ἡ Ἁγία ἐν Χαλκηδόνι Σύνοδος συμφωνεῖ μέ τήν ἔκθεσιν πίστεως τῶν τριακοσίων δέκα καί ὀκτώ Πατέρων, τῶν συγκεντρωθέντων εἰς τήν πόλιν Νίκαιαν…Καί δηλώνομεν εἰς τήν γαληνότητά σας ὅτι ἀπό τήν ἀρχήν ἡ Κρήτη σας, καθόλου δέν ἔχει δοκιμασθῆ ἀπό τήν αἱρετικήν βλασφημίαν, ἀφοῦ Δέκα Ἐπαρχιακοί Μάρτυρες κατά τόν καιρόν τοῦ πάθους ἱκέτευαν τόν Σωτῆρα Θεόν, ὥστε ἡ Κρήτη, ἡ ἐπαρχία αὐτῶν, νά φυλάσσεται ἐλεύθερη ἀπό τούς αἱρετικούς πειρασμούς, σύμφωνα μέ τόν μεγαλορρήμονα Ἀπόστολον Παῦλον, ὁ ὁποῖος γράφει ὅτι πρέπει νά ἀποφεύγωνται αἱ νομικαί ζητήσεις, αἱ ὁποῖαι εἶναι γνωστόν ὅτι, συχνά δημιουργοῦν διαμάχας…
Μαρτύριος Ἐπίσκοπος Γορτύνης
σῶαν τήν ἐξουσίαν σας, ἡ ὁποία φυλάττει τήν εἰρήνην τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν, νά τήν διατηρῇ καθ᾽ ὅλον τόν χρόνον τῆς ζωῆς ἡ Ἁγία καί Ζωοποιός Τριάς, εὐσεβέστατε καί τῷ Xριστῷ ἀγαπητέ Αὐτοκράτωρ.
Κύριλλος Ἐπίσκοπος Σουβρίτου, ὁμοίως.
Εὐφρόνιος Ἐπίσκοπος Ἱεραπύτνης, ὁμοίως.
Γεννάδιος Ἐπίσκοπος Κνωσσοῦ, ὁμοίως.
Προσδόκιος Ἐπίσκοπος Λάμπης, ὁμοίως.
Εὐφράτης Ἐπίσκοπος Χερσονήσου, ὁμοίως.
Νικέας Ἐπίσκοπος Καντάνου, ὁμοίως.
Σέβων Ἐπίσκοπος Κυδωνίας, ὁμοίως.
Μετάφραση ἀπό τά λατινικά: Στυλ. Δ. Βασιλόπουλος, Καθηγητής. Ἀπό τό βιβλίο: «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 μ. Χ.» τοῦ Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Παπαδάκη.
Ἀπόσπασμα ἀπό ὁμιλία τοῦ Ἁγ. Ἀνδρέα Κρήτης, στούς Ἁγ. Δέκα
…Σάν εὐγνώνονα παιδιά…
«Ποθούσατε, ἄραγε, τήν ἐπάνοδό μου, φίλοι καί άδελφοί καί παιδιά μου; Ἐγώ ἔνιωθα ἄλλους νά προσεύχονται νά μέ δοῦν πάλι σ᾽ αὐτή τήν καθέδρα καί νά βρεθῶ μαζί σας τή λαμπρή αὐτή ἡμέρα τῶν ἑορτῶν, αὐτῆς τῶν Μαρτύρων καί αὐτῆς τοῦ Χριστοῦ, τοῦ μεγάλου καί μοναδικοῦ καί πρώτου κυρίαρχου τοῦ παντός, πού προεξάρχει στή λαμπροφορία αὐτή, καί ἄλλους νά ρωτοῦν νά μάθουν σχετικά καί νά λένε αὐτά περίπου: «Ποῦ εἶναι ὁ πατέρας; Ποῦ εἶναι ὁ ποιμένας; Ποῦ εἶναι αὐτός ποῦ μᾶς κάνει λαμπρότερες τίς ἑορτές καί πού μέ τήν παρουσία του φαιδρύνει τίς μνῆμες τῶν Ἁγίων καί πού ἰδιαίτερα μᾶς τρέφει μέ τούς λόγους του, ἀναπτύσσοντας τίς Ἱερές Βίβλους, καί πού σχεδόν φωνάζει: «Παιδιά μου, εἶναι ἡ τελευταία ὥρα καί πρέπει νά πλησιάσουμε μέ ἐπίγνωση τόν Θεό καί τόσο περισσότερο νά τόν ἐγγίσουμε, ὅσο μάλιστα βλέπουμε τήν ἡμέρα νά προσεγγίζει, ὅπως φωνάζει ἡ θεία σάλπιγγα, ὁ Παῦλος ὁ θεηγόρος». Ποῦ, λοιπόν, εἶναι αὐτός πού μᾶς ἐξηγεῖ τά θεῖα καί ἱερά γράμματα καί κάνει ἐντονότερο τόν τόνο τῆς προθυμίας μας μέ τό δικό του παράδειγμα; Μήπως, ἄραγε, ἔχοντας φύγει μακριά ἀπό τήν πατρίδα, χάθηκε; Μήπως κάποιος πόθος τοῦ θύμισε τή φιλοστοργία πρός τό ποίμνιό του, καί ὁ πόθος αὐτός νίκησε τίς δυσκολίες τοῦ δρόμου καί τοῦ θύμισε τήν ἐπιστροφή; Ἤ, τέλος, κάποια θεία δύναμη τόν ξανάφερε καί μάλιστα στούς Ἁγίους, τούς ὁποίους μέ πολλή φροντίδα καί θερμή προθυμία πάντοτε τιμᾶ; Καί νά, τώρα μέ περισσότερο ζῆλο, ἀπό ὅσο τοῦ ἐπιτρέπουν οἱ δυνάμεις του, φρόντισε καί ἔσπευσε στήν πνευματική αὐτή πανήγυρη… Αὐτά νομίζω ὅτι πολλοί διαλογίζονταν, ὅταν ἐγώ ἀπουσίαζα, γιατί σάν εὐγνώμονα παιδιά ἔτσι συμπεριφέρονται πρός φιλόστοργο πατέρα, καί αὐτός ἦταν ὁ πόθος τους, νά μέ δοῦν μέ τά ἴδια τους τά μάτια νά εἶμαι σωματικά παρών καί νά ἀκούσουν τή φωνή μου νά τούς διδάσκω. Αὐτό, λοιπόν, τό βλέπετε τώρα νά γίνεται. Βρίσκομαι, λοιπόν, ἐγώ ὁ ἴδιος ἀνάμεσά σας μέ τόν ζωντανό λόγο, ἀγκαλιάζοντας αὐτήν ἐδῶ τήν ἱερή σύναξη καί σάν δῶρο ἀπό τήν ἀπουσία μου προσφέρω αὐτόν τόν λόγο καί σέ σᾶς καί στούς Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ. Καί δεχθεῖτε τον, σάν νά μήν ἦρθε ἀπό μακρινό ταξίδι…».
Νεοελληνική ἀπόδοση: Σοφ. Γ. Δημητρακόπουλου, Καθηγητοῦ. Ἀπό τό βιβλίο: «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 μ.Χ.» τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Παπαδάκη.
Ἡ Ἱ. Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης,
ἔξω ἀπό τό Ἐπισκοπεῖο στούς Ἁγ. Δέκα,
κατά τίς ἐκδηλώσεις µνήµης και εὐγνωµοσύνης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας,
γιά τόν ἀπό Ἀρκαδίας, Μητροπολίτη Κρήτης Βασίλειο Μαρκάκη, 30/6/2019.
Χειρόγραφο μέ τό μαρτύριο τῶν Ἁγίων Δέκα,
μέ μικρογραφία τοῦ μαρτυρίου,
ἀπό τό περίφημο μηνολόγιο τοῦ Αὐτοκράτορα Bασιλείου Β´, τοῦ 10 αἰῶνα.
(Vat. gr. 1613)
Χειρόγραφο μέ τό μαρτύριο τῶν Ἁγίων Δέκα,
μέ μικρογραφία τοῦ μαρτυρίου,
ἀπό τή βιβλιοθήκη τῆς Ἱ. Μονῆς Μεγίστης Λαύρας τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τοῦ 11 αἰῶνα.
(Δ51 427)
Oἱ Ἅγιοι Δέκα.
Τοιχογραφία Καθολικοῦ Ἱ. Μονῆς Βροντησίου, τοῦ 15 αἰῶνα.
Oἱ Ἅγιοι Δέκα Μάρτυρες,
ἱ. Εἰκόνα τοῦ Ἱ. Ἐνοριακοῦ Ναοῦ Ἁγ. Δέκα τῆς ὁμώνυμης Κώμης, ἔργο Κων. Πετράκη, 1851.
Στό πίσω μέρος τῆς εἰκόνας ὑπάρχει σημείωση ἡ ὁποία λέει γιά τή θαυματουργό αὐτή εἰκόνα ὅτι τήν ἡμέρα τοῦ Πάσχα 1μ.μ. τοῦ ἔτους 1986, διασώθηκε θαυμαστῶς ἀπό πυρκαϊά.
Ἱ. Εἰκόνα τῶν Ἁγ. Δέκα.
Ἔργο Μιχ. Πολυχρονίου τοῦ Κρητός 1854,
δέηση Ἀρχιμ. Ἀβραμίου, Προηγουμένου Ἱ. Μονῆς Ἀπεζανῶν.
Ι. Ναός Αγ. Δέκα
Το Xωριό Αγ. Δέκα είναι έδρα του Δήμου Γόρτυνας της Eπαρχίας Καινουργίου. Είναι χτισμένο σε μια πολύ γραφική τοποθεσία ανάμεσα σε ελαιώνες στην ανατολική περιοχή της Γόρτυνας και συγκεκριμένα στη θέση που βρισκόταν το νεκροταφείο της αρχαίας πόλης. Έχει υψόμετρο 170 μ., απέχει από το Ηράκλειο 45 χλ. και 8 χλ.απο τις Μοίρες, με 900 περίπου κατοίκους. Η ονομασία είναι πολύ παλιά και δόθηκε σε ανάμνηση του μαρτυρίου των Δέκα Κρητικών Μαρτύρων στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Δεκίου. (249-251μ.Χ.)
Από τους Αγ. Δέκα καταγόταν οι οπλαρχηγοί Νικόλαος και Μιχάλης Μανούσος από την οικογένεια Μαλιχούτη και ο οπλαρχηγός καπετάν Μαθιός Πρεκατσούνης που έδρασε κάτω από τις διαταγές του Μ. Κόρακα.
Οι Αγ. Δέκα ήταν έδρα της Επισκοπής Αρκαδίας, την περίοδο που ήταν Επίσκοπος (1902-1940) ο μετέπειτα Μητροπολίτης Κρήτης (1940-1946) Βασίλειος Μαρκάκης. Η Έδρα μεταφέρθηκε στις Μοίρες από τον Επίσκοπο Αρκαδίας Ευγένιο Ψαλιδάκη, τον μετέπειτα Μητροπολίτη και κατόπιν Αρχιεπίσκοπο Κρήτης.
Ο σημερινός ναός του ομωνύμου χωριού κτισμένος τις αρχές της α΄ Βυζαντινή περίοδο, έχει υποστεί πολλές επεμβάσεις ανακαινίσεων και ανακατασκευών στην β΄ Βυζαντινή περίοδο. Στην περίοδο της Ενετοκρατίας και στα τέλη του 19ου αιώνα-αρχές 20ου αιώνα. Είναι κτίσμα του 12ου αιώνα με τοιχογραφίες που σώζονται ελάχιστες στα τόξα.
Βασιλική τρίκλιτη κεραμοσκέπαστη ο ρυθμός της με υπερυψωμένο το κεντρικό κλίτος αφιερωμένη,στους Αγίους Δέκα μάρτυρες Πόμπιο, Ευάρεστο, Σατορνίνο, Ζωτικό, Βασιλείδη, Θεόδουλο, Εύπορο, Γελάσιο, Ευνικιανό και Αγαθόποδα. Το βόρειο κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Χαράλαμπο και το νότιο στον Άγιο Τίτο.
Τα κλίτη χωρίζονται μεταξύ τους με 2 σειρές μαρμάρινων κιόνων. Ο νάρθηκας στα δυτικά βρίσκεται σε επίπεδο 1μ περίπου ψηλότερο απ’αυτό του κυρίως Ναού.
Το κωδωνοστάσιο έγινε στις αρχές του 20ου αιώνα. Έχει περίτεχνο τέμπλο του 1882 έργο του Ζαχαρίου Πουμπουλάκη. Υπάρχει μια θαυματουργός εικόνα του 1851 που κάτω απ’ αυτήν φυλάσσετε το μάρμαρο, όπου κατά την παράδοση γονάτισαν και αποκεφαλίστηκαν οι Άγιοι. Ο Ναός υπήρξε επισκοπικός επί αρχιερατείας του επισκόπου Βασιλείου Μαρκάκη.
Έχει συντηρηθεί από την 13η εφορεία βυζαντινών Αρχαιοτήτων ενώ ο αύλειος χώρος του Ναού διαμορφώθηκε από την πρώην κοινότητα των Αγ.Δέκα.
Πανηγυρίζει 23 Δεκεμβρίου.
ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΑ
Α) Άγιος Νεκτάριος
Βρίσκετε ανατολικά του χωριού πάνω στην εθνική οδό Ηρακλείου Τυμπακίου είναι το κεντρικό κλίτος. Κτίστηκε το 1974 εγκαινιάστηκε το 1976. Πανηγυρίζει 9 Νοεμβρίου.
Β) Άγιοι Δέκα (Αγία Λίμνη)
(Τάφοι των Αγίων) βρίσκετε στο δυτικό άκρο του οικισμού, κτίστηκε το 1915 πάνω από τους τάφους των Αγίων που αποκαλύφτηκαν μετά από θαύματα πολλών ετών, και αφού αποξηράνθηκε η λίμνη που υπήρχε στο χώρο αυτό.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΓΙΑΣ ΛΙΜΝΗΣ
Στο νότιο δυτικό άκρο του χωριού στη θέση ονομαζόμενη αλωνιού οι κάτοικοι είχαν κατασκευάσει μια μικρή λίμνη η οποία γέμιζε από τον ποταμό Ληθαίο της Κεράς όπου πότιζαν τα ζώα τους.Το νερό που υπήρχε σ΄ αυτήν ήταν μαύρο και ακάθαρτο.
Κατά καιρούς παρατήρησαν οι κάτοικοι ότι το νερό είχε ιαματικές ιδιότητες όπως, κάποιος νεαρός το έτος 1898 έβοσκε τα ζώα κοντά στη λίμνη όταν του μπήκε υψηλός πυρετός τότε του παρουσιάστηκαν οι Άγιοι Δέκα και του είπαν να πάει στη λίμνη να πιει νερό και θα γίνει καλά, έτσι και έγινε πήγε αμέσως και το διηγήθηκε στους γονείς του.
Παρόμοια περίπτωση συνέβη και με άλλο νεαρό και έπραξε ομοίως με τον πρώτο. Σιγά σιγά διαδόθηκε και έτρεχαν και έτρεχαν οι κάτοικοι όλων των κοντινών επαρχιών και ολοκλήρου της Κρήτης έπιναν, λουζόντουσαν και θεραπευόταν. Τότε οι προύχοντες του χωριού κάλεσαν τον Ευμένιο πνευματικό της Ι. Μονής Κουδουμά για να πάρουν σωστές πληροφορίες περί του μαρτυρίου όπου και διαπίστωσαν την αλήθεια. Όταν το 1902 ήρθε στους Αγ. Δέκα ο επίσκοπος Αρκαδίας Βασίλειος Μαρκάκης ακούγοντας τις διηγήσεις για τα θαύματα, αποφάσισε να αποξηράνει την “Αγία Λίμνη” τότε αποκαλύφτηκαν οι τάφοι των Αγίων, και πάνω από αυτούς ανήγειρε μια μικρή εκκλησία βυζαντινού ρυθμού εις μνήμη των Αγίων Δέκα. Επικράτησε όμως να λέγεται “Αγία Λίμνη”. Είναι ο σημερινός ναός που βρίσκετε πάνω από τους τάφους των Αγίων.
Γ) Άγιος Ευάρεστος
Βρίσκετε μέσα στον περίβολο του Γυμνασίου και Λυκείου Αγίων Δέκα βόρεια του οικισμού. Πανηγυρίζει 13 Δεκεμβρίου. Κτίστηκε από την Αργυρώ Γαβαλετάκη.
ΕΞΩΚΛΗΣΙΑ
Α) Αγία Μαρίνα
Απέχει 350μ βόρεια του χωριού είναι κτίσμα του 9ου αιώνα με λίγες τοιχογραφίες. Πανηγυρίζει 17 Ιουλίου.
Β) Αρχάγγελος Μιχαήλ
Βρίσκετε βόρεια του οικισμού χρονολογείτε του 15ου αιώνα
Πανηγυρίζει 8 Νοεμβρίου.
Γ) Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου
Απέχει 500μ βόρεια του οικισμού κτίστηκε το 1979 και εγκαινιάστηκε το 1981. Πανηγυρίζει 28 Ιουλίου.
Δ) Προφήτης Ηλίας
Βρίσκετε στην κορυφή ενός υψώματος 3χμ βόρειας του οικισμού. Πανηγυρίζει 20 Ιουλίου.
Ε) Άγιος Γεώργιος
Κτίσμα του 19ου αιώνος 800μ βόρειο δυτικά του οικισμού. Πανηγυρίζει 23 Απριλίου.
ΣΤ) Σύναξη της Θεοτόκου
Είναι κτίσμα του 19ου αιώνα κοιμητηριακός Ναός. Πανηγυρίζει 26 Δεκεμβρίου.
Ζ) Αγία Παρασκευή
Βρίσκετε 1χμ ανατολικά του οικισμού πάνω στον επαρχικό δρόμο Αγ. Δέκα Γκαγκάλες κτίστηκε 1997. Πανηγυρίζει 26 Ιουλίου.
Η) Άγιος Στυλιανός
Είναι το βόρειο κλίτος ενός δίκλιτου Ναού που βρίσκετε 1χμ βόρειο ανατολικά του χωριού επί της εθνικής οδού Ηρακλείου Τυμπακίου. Κτίστικε περί το 1950. Πανηγυρίζει 26 Νοεμβρίου.
Θ) Άγιος Γεώργιος
Βρίσκετε 1500 μέτρα ανατολικά του χωριού στη θέση «Πελαγίας μετόχι». Πανηγυρίζει 3 Νοεμβρίου.
Ι) Άγιος Κωνσταντίνος και Ελένη
Κτίστηκε από την οικογένεια Αλεβιζάκη το 1995 εγκαινιάστηκε το 1997 βρίσκετε 500μ νοτίως του χωριού πάνω στο επαρχικό δρόμο Αγ.Δέκα Βαγιωνιάς. Πανηγυρίζει 21 Μαΐου.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
Α) Αναπαλαιωμένο κτίριο δίπλα ακριβώς στον Ι. Ναό στον οποίο στεγάζονται το γραφείο της ενορίας. Στις αίθουσες γίνονται κατηχητικά, εκθέσεις. κ. λ. π.
Β) Νέο μεγαλοπρεπέστατο πνευματικό κέντρο της ενορίας μας στο οποίο γίνονται ομιλίες, συνέδρια, σεμινάρια. κ. λ. π.
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΝΗΜΕΙΟ
Παναγία Κερά ή Αγ. Τίτος Γόρτυνας
Ἡ ἐπιγραφή πού ἀποκαλύφθηκε, στίς 30/6/2019, εἰς μνήμην τοῦ Ἐπισκόπου Ἀρκαδίας, μετέπειτα Μητροπολίτου Κρήτης, Βασιλείου Μαρκάκη, Προέδρου τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, γιά τόν Ἱ. Ναό τῶν Ἁγίων Δέκα, στούς Ἁγ. Δέκα.
Οἱ Ἅγιοι Δέκα,Κρητικοί Χριστιανοί Μάρτυρες, Ἀγαθόπους, Βασιλείδης, Γελάσιος, Εὐάρεστος, Εὐνικιανός, Εὔπορος, Ζωτικός, Θεόδουλος, Πόμπιος καί Σατορνῖνος, ἀποκεφαλίστηκαν στόνχῶρο αὐτό κατά τή διάρκεια τῶν διωγμῶν τοῦ Ρωμαίου Αὐτοκράτορα Δεκίου, τό 250 μ.Χ., ἐντός τοῦ ἀμφιθεάτρου τῆς Γόρτυνας. Σημαντικά κατάλοιπα τοῦ ἀμφιθεάτρου σώζονται μέχρι σήμερα καί πάνω στά ὁποῖα οἰκοδομήθηκε τό παλαιό χωριό τῶν Ἁγ. Δέκα.
Στο κέντρο τοῦ ἀμφιθεάτρου, τό σημεῖο τοῦ μαρτυρίου τῶν Ἁγίων Δέκα, κτίστηκε ἀργότερα ἡ παροῦσα ἐκκλησία, τῆς ὁποίας σώζονται κάποιες φάσεις, διά μέσου τῶν αἰώνων π.χ. τοιχογραφίες τοῦ 13ου– 14ουαἰῶνα, κίονες καί κιονόκρανα σέ δεύτερη χρήση. Ἡ τωρινή ἐξωτερική μορφή τῆς ἐκκλησίας, ἀνάγεται στόν 19οαἰῶνα.
«Ὄντως στήν ἀρένα, ὅπου ἔγινε ὁ ἀποκεφαλισμός τῶν Δέκα ἀτρόμητων χριστιανῶν, θά πρέπει νά εἶχε ἀναγερθεῖ, ἀμέσως ἤ λίγο μετά τήν ἀπελευθέρωση τοῦ χριστιανισμοῦ, ἕνα παρεκκλήσιο… ἡ ἐκκλησία τῶν Ἁγ. Δέκα μέχρι σήμερα ἔχει ἐμφανῆ τήν ὑψομετρική διαφορά, (ἐσωτερικός χῶρος τοῦ παρόντος Ἱ. Ναοῦ), ἀνάμεσα στή σημερινή ἐπιφάνεια καί τή ρωμαϊκή, πού διατηρεῖται πεισματικά γιά αἰῶνες…», Καθηγητής Ἀρχαιολογίας AntoninoDiVita, Ἀντονίνο ντί Βίτα.
Ὁ Ἱερός Ναός τῶν Ἁγ. Δέκα διετέλεσε Καθεδρικός Ναός τῆς Ἱ. ἘπισκοπῆςἈρκαδίας (1902 – 1941) ἐπί Ἐπισκόπου Ἀρκαδίας Βασιλείου Μαρκάκη, ὁ ὁποῖος φρόντισε γιά τήν ἀνακαίνισή του.
Ἡ ἐπιγραφή αὐτή ἀποκαλύφθηκε, στίς 30/6/2019, εἰς μνήμην τοῦ Ἐπισκόπου Ἀρκαδίας, μετέπειτα Μητροπολίτου Κρήτης, Βασιλείου Μαρκάκη, Προέδρου τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, προνοίᾳ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου καί μέ δαπάνες τῆς Ἐνορίας Ἁγίων Δέκα.
Κυριακή 23/7/2023, Θ. Λειτουργία στόν Ἱ. Ναό τῶν Ἁγίων Δέκα, στούς Ἁγίους Δέκα καί ἀπονομή τῆς Ἀνωτάτης Τιμητικῆς Διακρίσεως τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, στόν κ. Ἰωσήφ Σηφάκη, Καθηγητή Πληροφορικῆς, κάτοχο τοῦ Βραβείου Τούρινγκ, (Turing), τό ἀντίστοιχο τοῦ βραβείου Νόμπελ, στήν πληροφορική.
Γόρτυνα, ἱερά μνήμη τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου, 28/6/2023.
Ὁ φετινός παραπάνω ἑορτασμός περιελάμβανε τήν πραγματοποίηση 3 ὁμιλιῶν στούς χώρους τοῦ Μουσείου Μεσαρᾶς: 1η «Ἐλάχιστα τινά γιά τόν Ἀπόστολο Παῦλο – περί τῶν 7 σημείων περί ἔργων, στήν Ἐπιστολή του πρός τόν Ἀπόστολο Τίτο», ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριο, 2η «Ἡ Γόρτυνα τῆς ὕστερης ἀρχαιότητας καί τῆς βυζαντινῆς περιόδου», ἀπό τόν …
Επίσκεψη αντιπροσωπείας μαθητών Γυμνασίου Αγ. Δέκα, στο Κέντρο Τουριστικής Πληροφόρησης Μεσαράς που λειτουργεί το Πολιτιστικό Κέντρο της Ι. Μητροπόλεώς μας, στην αίθουσα του Ι. Κ. Ν. Αγ. Νεκταρίου Μοιρών, 11/10/2022.
Επίσκεψη αντιπροσωπείας της Ε τάξης του Δημοτικού Σχολείου Αγ. Δέκα, στο Κέντρο Τουριστικής Πληροφόρησης Μεσαράς που λειτουργεί το Πολιτιστικό Κέντρο της Ι. Μητροπόλεώς μας, στην αίθουσα του Ι. Κ. Ν. Αγ. Νεκταρίου Μοιρών, 8/10/2022.
Ἑσπερινός Ἁγ. Ἀποστόλων Πέτρου και Παύλου – ἀποκάλυψη συμβολικοῦ μνημείου, εἰς τιμήν, τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων Παύλου καί Τίτου, στή Γόρτυνα, 28/6/2022.
Ὁµιλία τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριου, κατά τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἀπ. Παύλου, στό τέλος τοῦ ὁποίου τελέσθηκε ὁ Ἁγιασµός τοῦ κατασκευασθέντος συµβολικοῦ µνηµείου εἰς τιµήν αὐτοῦ καί τοῦ µαθητοῦ του Ἀπ. Τίτου, στή Γόρτυνα, 28/6/2022. Τά πανάρχαια ἴχνη, τῆς ξακουστῆς τούτης πόλης τῆς Κρήτης, τῆς Γόρτυνας, ὁδηγοῦν τόν ἐρευνητή της πολύ πίσω, σέ αἰῶνες, περιόδους καί …
Ἑορτή Ἁγ. Παύλου, Ἐπισκόπου Γορτύνης, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Δέκα τῆς Ἁγίας Λίμνης Ἁγ. Δέκα, χειροθεσία εἰς Πνευματικόν τοῦ π. Ἐμμ. Καργάκη, Ἐφημερίου Ἐνορίας Ἁγ. Δέκα, 3-10-2021.
Ἅγ. Παῦλος, Ἐπίσκοπος Γορτύνης, ὁ ὁποῖος ἐτέλεσε τήν ἀνακομιδή τῶν ἱ. Λειψάνων τῶν Ἁγ. Δέκα, τό 312 μ.Χ. ῾Ως ᾿Επίσκοπος ἔδρασε στό τέλος τῶν διωγμῶν καί ἐποίμανε τήν ᾿Εκκλησία μέ τήν ἔναρξη τῆς ἐλευθερίας ἔκφρασης τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως. Μέ βάση τά ἀρχαῖα «Μαρτύρια», ὁ Παῦλος ἦταν ἐκεῖνος πού τό 312 μ.Χ., μετέβη στή Ρώμη γιά …
Ἐγκώμιο τοῦ Ἁγ. Ἀνδρέα Κρήτης, στούς Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες.
ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΡΗΤΗΣ Στούς ἁγίους καί καλλίνικους Δέκα Μάρτυρες, ὅταν σέ καιρό βίαιου χειμώνα γύρισε ἀπό θαλασσινό ταξίδι καί σχεδίασε αὐτό τόν λόγο. 1. Ποθούσατε, ἄραγε, τήν ἐπάνοδό μου, φίλοι καί άδελφοί καί παιδιά μου; Ἐγώ ἔνιωθα ἄλλους νά προσεύχονται νά μέ δοῦν πάλι σ᾽ αύτή τήν καθέδρα καί νά βρεθῶ μαζί σας τή …
Απόσπασμα ἀπό ἐγκώμιο στους Αγ. Δέκα, του Γερασίμου Παλλάδα, Πατριάρχου Αλεξανδρείας.
«…Ἐπέρασαν ἡμέραι πολλαί, Εἶδεν καί ὁ τύραννος πῶς δέν κατορθώνει τίποτες εἰς τό ἀσεβές αὐτοῦ θέλημα…Τότε ἐπρόσταξε νά τούς πηγαίνουσιν εἰς τόν τόπον τῆς καταδίκης, νά κόψουν τάς κεφαλάς των, καί κατά τήν προσταγήν τοῦ κρατοῦντος ἔλαβον αὐτούς καί τούς ἐσύρναν, διότι δέν ἐδίνουνταν νά σταθοῦν εἰς τά ποδάρια. Ἐκεῖ ἦταν τό πλέα ἐξαίσιον ὁποῦ …
Απόσπασμα ἀπό ἐγκώμιο στους Αγ. Δέκα, του Θεοδώρου Παλλάδα, Ιερέως.
«…Ἦσαν δέ ἀπό πολλά μέρη τῆς Κρήτης. Ὁ ἕνας ἀπό τό ἕνα μέρος καί ὁ ἄλλος ἀπό τό ἄλλο∙ μά ξεχωριστά οἱ πέντε ἀπό τήν περιβόητον Μητρόπολιν καί θαυμαστήν χώραν ἐκείνην Γορτύνην, ὅπου εὑρίσκεται εἰς τήν μέσην τῆς Κρήτης, σημαδευμένη εἰς ὀλίγους τοίχους ὡσάν λείψανα, τήν ὁποίαν βέβαια κατέχοντας πᾶσα ἕνας, ἐκείνην τήν δόξαν τῆς …
Ἡ ἀνακομιδή τῶν ἱ. Λειψάνων τῶν Ἁγ. Δέκα.
Ἅγ. Παῦλος, Ἐπίσκοπος Γορτύνης, ὁ ὁποῖος ἐτέλεσε τήν ἀνακομιδή τῶν ἱ. Λειψάνων τῶν Ἁγ. Δέκα, τό 312 μ.Χ., ἔργο τοῦ κ. Στεφάνου Ἀλπαντάκη. Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τίς πληροφορίες τῆς «Ἀφηγήσεως» τοῦ «Μαρτυρίου» ὁ Ἅγιος Παῦλος Ἐπίσκοπος Γορτύνης ἀμέσως μετά τή λήξη τῶν διωγμῶν καί ἀφοῦ εἶχαν περάσει 60 χρόνια ἀπό τό μαρτύριο τῶν Ἁγίων, μετέβη …
Δελτίο Τύπου της Ι. Ε. Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, για τη Συνοδική Θ. Λειτουργία της 30/6/2019 στους Αγ. Δέκα.
Συνοδική Θ. Λειτουργία στους Αγ. Δέκα
Συνοδική Θ. Λειτουργία, Συνοδικό μνημόσυνο, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Δέκα, στούς Ἁγ. Δέκα, ἀποκάλυψη πλάκας γιά τόν ἀπό Ἀρκαδίας, Μητροπολίτη Κρήτης Βασίλειο Μαρκάκη, 30/6/2019, κατά τίς 3/μερες ἐκδηλώσεις µνήµης καί εὐγνωµοσύνης γιά αὐτόν, ἀπό τήν Ἱ. Μητρόπολή μας.
Ἐκδηλώσεις µνήµης καί εὐγνωµοσύνης γιά τόν: ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΜΑΡΚΑΚΗ (1872 – 1950) ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΑΡΚΑ∆ΙΑΣ (1902 – 1941), ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΡΗΤΗΣ(1941 – 1950) ΠΡΟΕ∆ΡΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗΣ ΣΥΝΟ∆ΟΥ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 28, 29 καί 30 Ἰουνίου 2019 Κυριακή 30 Ἰουνίου 2019 Ἱ. Ναός Ἁγ. Δέκα, στούς Ἁγ. Δέκα Συνοδική Θ. Λειτουργία – Συνοδικό Μνημόσυνο, ἀποκάλυψη ἐπιγραφῶν γιά τόν Ἀρχιερέα Βασίλειο …
Θ. Λειτουργία στο εορτάζον αριστερό κλίτος του Αγ. Χαραλάμπους, του Ι. Ενοριακού Ναού Αγ. Δέκα, 10/2/2019.
Εκδρομή παιδιών της Κατασκήνωσης της Ι. Αρχιεπισκοπής Κρήτης, στον Ι. Ναό Αγ. Δέκα, στους Αγίους Δέκα, 21/4/2018.
Συνάντηση στο Δημαρχείο Γόρτυνας (Δελτίο Τύπου)
26 Ιανουαρίου 2018 Δελτίο Τύπου Στο Δημαρχείο του Δήμου Γόρτυνας, στους Αγ. Δέκα, συναντήθηκαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριος, ο κ. Νικόλαος Σχοιναράκης Δήμαρχος Γόρτυνας, ο π. Γεώργιος Ραπτάκης Εφημέριος Αγ. Δέκα, ο Αντιδήμαρχος Γόρτυνας κ. Στυλιανός Μπομποδάκης, ο κ. Παντελής Παπαδάκης Δημοτικός Σύμβουλος, ο κ. Γεώργιος Παπαδάκης πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας …
Από τη Θ. Λειτουργία της εορτής του Αγ. Στυλιανού, στην εορτάζουσα εκκλησία του, της Ενορίας Αγ. Δέκα, Κυριακή 28/11/2017.
Από τη Θ. Λειτουργία της Κυριακής 5ης Νοεμβρίου 2017 στην Ενορία Αγ. Δέκα, έλευση εικόνας Αγ. Δέκα από το Τολό Αργολίδας.
Ἐπίσκεψη στο Γυμνάσιο – Λύκειο Ἁγ. Δέκα, 7/4/2017.
Ἐπίσκεψη στο Γυμνάσιο – Λύκειο Ἁγ. Δέκα, 7/4/2017.
Oρκωμοσία του Δημάρχου Γορτύνης 2010
Από την ορκωμοσία του Δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Γόρτυνας (Αγ. Δέκα 2010)
Καθαγιασμός ἱστορήσεως ἱ. Εἰκόνας Ἁγ. Παύλου, Ἐπισκόπου Γορτύνης, 4-10-2009.
Καθαγιασμός ἱστορήσεως ἱ. Εἰκόνας Ἁγ. Παύλου, Ἐπισκόπου Γορτύνης, ὁ ὁποῖος ἐτέλεσε τήν ἀνακομιδή τῶν ἱ. Λειψάνων τῶν Ἁγ. Δέκα, τό 312 μ.Χ., στό Χωριό Ἁγ. Δέκα, στόν Ἱ. Ν. τῶν τάφων τῶν Ἁγ. Δέκα, στίς 4/10/2009, ἀπό τούς Σεβ. Μητροπολίτες Γορτύνης & Ἀρκαδίας κ. Μακάριο καί Ρόδου κ. Κύριλλο.
Εορτή του Αγ. Ευστρατίου, στην Ενορία των Αγ. Δέκα, 13-12-2008.
Του Αγ. Ευστρατίου 13-12-2008
Εορτή Αγ. Δέκα, 23-12- 2007.
ΛΟΓΟΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΔΕΚΑ ΜΑΡΤΥΡΩΝ (Ι. ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΔΕΚΑ ΜΕΣΑΡΑΣ 23.12.2007) ΤΟΥ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΙΕΡΑΠΥΤΝΗΣ ΚΑΙ ΣΗΤΕΙΑΣ κ. κ. ΕΥΓΕΝΙΟΥ Σεβ. Μητροπολίτα Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριε, Ποιμενάρχα της θεοσώστου ταύτης Μητροπόλεως, Σεβ. Μητροπολίτα Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνέ, Αγαπητοί Πατέρες και Αδελφοί, «Διο Σοι προσφέρομεν και ημείς υπέρ την χρηματικήν …
Eορτή Αγ. Δέκα, 23-12-2005.
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΟΣΙΟΛ. ΑΡΧΙΜ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΠΡΩΤΟΣΥΓΚΕΛΛΟΥ Ι. Μ. ΓΟΡΤΥΝΗΣ & ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΑΓ. ΔΕΚΑ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΚΡΗΤΗ ΕΝ ΤΩ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΙ Ι. ΝΑΩ ΤΗΣ ΟΜΩΝΥΜΟΥ ΕΝΟΡΙΑΣ (23-12-2005) Σεβασμιώτατατοι και Θεοφιλέστατε, άγιοι Αρχιερείς, Αδελφοί Συμπρεσβύτεροι, Ευλαβέστατοι Διάκονοι, Εντιμώτατοι Άρχοντες, Λαέ του Θεού φιλάγιε. Σε δύο μέρες θα εορτάσουμε το …