Ιερά Μητρόπολις Γορτύνης και Αρκαδίας
Σχέδιο τῆς Ἱ. Μονῆς Ἀπεζανῶν τοῦ 1745.
Τό Ἡγουμενεῖο τῆς Ἱ. Μ. Ἀπεζανῶν μέ τόν Ἀρκαδίας Βασίλειο καί πατέρες τῆς Ἱ. Μονῆς.
Εἶναι κτισμένη πάνω στά Ἀστερούσια Ὄρη. Ὁ παλαιός φρουριακὸς χαρακτῆρας της ἔχει ὑποστεῖ μεγάλες ἀλλοιώσεις. Τὸ Καθολικὸ της εἶναι τρίκλιτο καί εἶναι ἀφιερωμένα στὸν Ἅγ. Ἀντώνιο, στὴ Μεταμόρφωση καὶ στοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες. Ὑπάρχουν διάφορες παραδόσεις γιά τήν ἵδρυσή της ὅπως π.χ. γιά τή μετακίνηση μοναχῶν, περί τόν 14ο αἰ., ἀπό τό Ἁγιοφάραγγο πρός τά Ἀστερούσια οἱ ὁποῖοι φέρεται νά ἵδρυσαν τήν Ἱ. Μονή. Σώζονται ἐκκλησιαστικὰ κειμήλια, πού ἀπέμειναν ἀπό καταστροφές τῶν Βενετῶν καί Τούρκων. Ἡ Ἱ. Μονὴ ὑπῆρξε ὁρμητήριο ἐπιφανῶν ἀνθρώπων τῶν γραμμάτων, ὅπως ὁ Ἡγούμενος Μελέτιος Συρίγος, τό 1626, ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Μελέτιος Πηγᾶς καί ἄλλοι, ἀπετέλεσε δέ ἀντιπαπικὸ κέντρο κατὰ τὴν Ἑνετοκρατία. Ἡ Ἱ. Μονή ἔχει πολλά μετόχια καί εἶχε μετόχιο στήν Σμύρνη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, μέχρι τίς ἀρχές τοῦ 20ου αἰ. Τό Μοναστῆρι μαρτυρεῖται σέ ἔγγραφα μέ διάφορα θέματα ἀπό τόν 14ο αἰ. μέχρι τήν ἐποχή μας, κάποια ἀπό αὐτά ἔχουν δημοσιευθεῖ, ὅπως τά βρίσκουμε π.χ. στό δίτομο ἔργο τοῦ κ. Ν. Ψιλάκη «Μοναστήρια καί ἑρημητήρια τῆς Κρήτης», ἐνῶ ἄλλα περιμένουν τή δημοσίευσή τους ὅπως π.χ. ἡ ἐργασία τοῦ κ. Ἰ. Κ. Μαυρωμάτη, Καθηγητῆ τοῦ Παν/μίου Ἰωαννίνων, μέ θέμα: «Συμβολή στήν ἱστορία τοῦ Μοναστηριοῦ τοῦ Ἁγ. Ἀντωνίου τῶν Ἀπεζωνῶν», ἡ ὁποία ἀνακοινώθηκε στό 3ο Διεθνές Συνέδριο τῆς Ἱ. Μητροπόλεώς μας, μέ θέμα: «Τό προσκύνημα ὡς τόπος συνάντησης ἀνθρώπων, λαῶν, θρησκειῶν, πολιτισμῶν», τό ὁποῖο πραγματοποιήθηκε τό 2017. Ἡ Ἱ. Μονή εἶναι ἀνδρῶα καί σήμερα ἐγκαταβιοῦν 3 πατέρες.
Ἱ. Εἰκόνα τῶν Ἁγ. Δέκα.
Ἔργο Μιχ. Πολυχρονίου τοῦ Κρητός 1854, δέηση
Ἀρχιμ. Ἀβραμίου, Προηγουμένου Ἱ. Μονῆς Ἀπεζανῶν.
Από την εις Μοναχόν χειροθεσία του π. Μεθοδίου Ζαχαριουδάκη στην Ι. Μονή Απεζανών, 1/8/2020.
Από την πανήγυρη του Αγ. Αντωνίου στην Ι. Μονή Απεζανών 17-1-2015
Από την πανήγυρη του Αγ. Αντωνίου στην Ι. Μονή Απεζανών 17-1-2015
