Λόγος Μ. Παρασκευής 1992

Λόγος Μ. Παρασκευής 1992

Σεβασμιώτατε, Πάτερ και Δέσποτα,

Αγαπητοί αδελφοί,

Καμιά θυσία πάνω στη γη δεν καθόρισε και δεν εκέντρισε την ανθρώπινη πορεία και τον κόσμον, την Ιστορία της ανθρωπότητος, όσον η Σταυρική θυσία του Κυρίου. Το δεύτερον πρόσωπον της Αγίας Τριάδος, ο Σαρκωμένος Θεός όπου από αγάπη και συγκατάβαση προς το ανθρώπινο γένος ήλθε και προσέλαβε το αθεράπευτον, το έλουσε με το Πανάγιον Αίμα Του ώστε παν το προσληπτόν και θεραπευτέον.

Η Σταυρική θυσία του Κυρίου νοουμένη μέσα από την Παράδοση της Εκκλησίας και την εξ αποκαλύψεως παραδοθείσα σοφίαν των Πατέρων, το πολίτευμα της Σταυρικής θυσίας είναι μυστήριον δηλαδή βίωμα και μετοχή ανεκλάλητος προ της Σταυρικής θυσίας του Κυρίου. Πολλές θυσίες είχαν γίνει, θυσίες όμως, όπου η μέθεξη και η μετοχή κατασκεύασε ένα Θεόν, εκδικήσεων και θελήσεων μυθικής διαστάσεως με συνέπεια τον δαιμονικόν υποστασιασμόν των ποικίλων πτώσεων του αρχαίου κόσμου.

Η Σταυρική θυσία του Κυρίου έρχεται μέσα στον συντετριμμένον αυτόν κόσμον των βασανισμών και της απελπιστικής αναζητήσεως για να συντρίψει κατ’ αρχήν τον τοτεμισμόν του αρχαίου ανθρώπου, την δραματικήν αποδοχήν δηλαδή βασανιστικών συμβόλων όπου δια μιάς σαφούς, μαγικής μεταφυσικής είχε εξαφανίσει το πρόσωπον – άνθρωπος και είχε γίνει ο δείκτης των ετσιθελικών και ανοήτων χρησμών των ενθρονισμένων ημιθέων, του αρχαίου ιερατείου που κατέσφαξε τον άνθρωπον όχι μόνον εις τις εκδηλώσεις του, όχι μόνον μέσα από την αναγκαστικήν προσφοράν θυσιών αλόγων πραγμάτων, όχι μόνον την περιστροφήν κύκλωθεν ενός τοτέμ ή ενός φυσικού φαινομένου δεσμώτου, αλλά αυτόν τον άνθρωπον που μοιραία υποκύπτει στην θρησκευτική σχιζοφρένεια, αποτέλεσμα του κενού και της μοιρολατρίας του δαιμονισμού και της σκοπιμότητος, τουτ’ αυτόν τον άνθρωπον με τις φοβερές ανθρωποθυσίες που δυστυχώς έφθασαν ή ίσως φθάνουν και μέχρι τας ημέρας μας.

Σήμερον ενώπιον μας ζωγραφίζεται δια μίαν φοράν ακόμα η Σταυρική θυσία του Κυρίου Ιησού. Δι’ αυτής εισέρχεται στον προαναφερθέντα αρχαίον κόσμον και ανατρέπει την δουλικήν υποταγήν του ανθρώπου εις τους αγνώστους, απροσώπους Θεούς που μόνο ζητούν να διακονούνται και να χαίρονται από την άδικον και παράλογον προσφοράν των ανθρώπων και δίδει το ιδικόν Του Αίμα ως λύτρον δια τον άνθρωπον όπου έρχεται να τον διακονήσει και να τον εξυψώσει εις Θεόν κατά χάριν. Ποία τομή εις την τότε πραγματικότητα αδελφοί μου!

Εισέρχεται όμως και εις την ανθρώπινη Ιστορίαν ο Σταυρός του Χριστού και η θυσία του αποτελεί όχι μόνον μυστήριον όπου κρύπτει την συγκατάβασιν του Θεού και την μετοχήν εις την χάριν, του ανθρώπου, αλλά και ορόσημον – σημείον εκ τού οποίου ξεκίνησε μια νέα όψις και προοπτική του κόσμου.

Εισήλθε εις τον ρουν της Ιστορίας και το ιστορικόν γίγνεσθαι που ευτυχώς μαρτυρεί την απαλλαγήν του ανθρώπου από τα δεσμά του αρχαίου κόσμου, αλλά και δυστυχώς την μεγαλυτέραν παραποίησιν και εκμετάλλευσιν δηλαδή του θεσμοποιημένου χριστιανισμού, φευ εν ονόματι του Χριστού, δια να επαναληφθούν και πάλιν χιλιάδες ανθρωποθυσίες στο όνομα εκείνου που θυσιάστηκε για να σπάσει και να απελευθερώσει τον άνθρωπον από τον ανθρωπομορφικόν τοτεμισμόν. Παράδειγμα χαρακτηριστικόν ο σκοτεινός Μεσαίων και οι τρομερές δια την καθ’ ημάς Ανατολήν Σταυροφορίες και τόσα άλλά.

Η Εκκλησιαστική Ιστορία όμως έχει αποδείξει καθαρά ότι η ορθόδοξος αντίληψις περί της θυσίας του Κυρίου είναι Μυστήριον όπως σημειώνει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς «η εν Θεώ θεωρία του Σταυρού μυστήριον εστί του πρότερον εκείνου μυστήριον μείζον». Και η βίωση αυτού του μυστηρίου, της θυσίας του Θεού είναι η έξοδος εκ της γης και της συγγένεια του συμβιβασμού και της συμβατικότητας. Προϋπόθεσις νεκρώσεως των μελών υμών επί της γης για να αισθανθούμε το Μυστήριον της θυσίας του Σταυρού.

Μωρία για τους αγκιστρωμένους από τα δελεάσματα της εγωιστικής και κοσμικής θεοκρατίας των δήθεν εκλεκτών του Θεού. Μύθος για εκείνους που αντάλλαξαν το βίωμα και την γεύσιν του Μυστηρίου της θυσίας με τις ιδέες.

Συναισθηματισμός για εκείνους που επιδερμικά υποκειμενοποίησαν βάναυσα το εύρος και το μήκος του Σταυρού. Θρησκειοποιημένον σύμβολον με έναν στα τόσα άλλα δια της συγκριτικής μεθόδου για εκείνους που η χάρις του Σταυρού έγινε ένας τρόπος καταδυναστεύσεως και αυξήσεως των σταυρών των συνανθρώπων του.

Φιλοσοφικός σκεπτικισμός για εκείνους που αποϊεροποίησαν το Μυστήριον της μεγάλης θυσίας του Θεού μετατρέποντας την εις μιαν ενδοκόσμιον χαράν και ικανοποίησιν κενήν.

Ανταμοιβή για τους πολίτες εκείνους της αιτήσεως των ποικίλων ανταποδόσεων των θυσιών τους.

Αγγελισμός για κείνους που η ζάλη του πιετισμού των αναισθήτων συμβόλων τους οδήγησε εις μιαν επίπλαστον φαρισαϊκήν αντισταυρικήν ζωήν.

Πόσον επαραποιήσαμε και δεν εισήλθαμε εις το βάθος της σημασίας της θυσίας του Χριστού. Εις αυτήν στηρίζεται το πολίτευμα μας, το πολίτευμα της Εκκλησίας, που είναι η θυσία, η διακονία του ανθρώπου. Η θεολογία, η λατρευτική ζωή ο τρόπος ζωής των θελόντων ορθοδόξως και ευσεβώς ζειν είναι σταυρικοί αναβαθμοί θυσιών και θυσιών. Η νέκρωσις των εξωτερικών αισθήσεων, η αποβολή της φιλαυτίας, η υπέρβασις του ατομισμού, η μετάβασις εις την αγάπη, η μυστηριακή βίωσις της ακτίστου ενεργείας του Σταυρού, όχι μια εξωτερική τιμητική προσκύνησις του Σταυρού, της φωτιστικής και καθαρτικής δυνάμεώς Του.

Το πολίτευμα της Εκκλησίας είναι Σταυρικό δηλαδή στηρίζεται πάνω στην θυσία του Θεού και ποτίζεται απ’ αυτήν. Η θυσία του Χριστού κατανοείται από την Ορθόδοξον Παράδοσιν ως εμμονή και παραμονή εις το καθήκον σταυρωμένοι και καρφωμένοι πάνω στον σταυρόν. Εκεί υπάρχει η ανάπαυσις. Ο Ορθόδοξος Χριστιανός μέσα στην πορεία της Ιστορίας ήτο ο σταυροφόρος ο θυσιασμένος για την αγάπη του Χριστού και του συνανθρώπου.

Την διάστασιν αυτήν της θυσίας της Εκκλησίας που οι σύγχρονοι καιροί την καλούν να μετατραπεί εις ένα ευαγές ουμανιστικόν καθίδρυμα, αντικρούει ο Σταυρός, η θυσία του Κυρίου που ενώπιόν μας σήμερον εικονίζεται.

Οι φωνές των Πατέρων μας που θυσιάστηκαν όχι κατ’ ιδέαν, αλλ’ αληθώς, οι φωνές των Αγίων μας όπου έγιναν και αυτοί θυσία τω Θεώ. Οι φωνές αυτές που μέσα από τα ερείπια και τα συντρίμμια του βολεμένου κόσμου γίνονται φωνές ελέγχου και τύψεων γιατί αρνηθήκαμε το μυστήριον της θυσίας και αναβαίνομεν αλλαχόθεν δια άλλης κοσμικόφρονης οδού που είναι κατήφορος. Τούτο ήτο και το μήνυμα της προσφάτου συνάξεως των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, εις Φανάριον.

Πρόσκλησις δια θυσία ενότητος και μαρτυρίας εντός του κοινού Ευρωπαϊκού οίκου όπου η πείνα και η δίψα της Δυτικής Ευρώπης είναι μεγάλη για την ανεύρεση και γνωριμία του πολιτεύματος της Εσταυρωμένης Ορθοδοξίας που και σήμερον θυσιάζεται ως ο Κύριος για να δώσει και πάλιν νέους μάρτυρας, νέους σταυροφόρους, νέους θύτας και διακόνους του μυστηρίου της μεγάλης θυσίας της Θείας Ευχαριστίας.

Η ευθύνη μας είναι μεγάλη. Είμεθα 350.000.000 Ορθόδοξοι Χριστιανοί και μέσα στον κόσμο καλούμεθα σήμερον κάθε ένας προσωπικά να δώσουμε το στίγμα αυτής της παραδόσεως, την χαρά της ελευθερίας που έρχεται από την ανάπαυση της σταυρώσεως όλων αδυναμιών, το μεγαλείον να κρατάς τον σταυρόν της θυσίας.

Αποτελεί όμως τούτο συνείδηση όλων αν δεν κρατήσουμε αυτήν την παράδοση, θυσιάζοντας τις αδυναμίες μας και αν σήμερον δεν παραδειγματισθούμε από την θυσίαν του Μεγάλου Θεού;

Η υπεροπτική λογική που θεμελιώθηκε στο σύγχρονο νεοελληνικό πνεύμα από τα ξένα ρεύματα και τις λογικές συνισταμένων των ευκόλων λύσεων για την συστηματικήν αποφυγή της θυσίας, μοιραία δημιούργησαν τα κόμπλεξ των αποπροσανατολισμών της δειλίας, της ντροπής της ομολογίας και της προβολής του θυσιαστικού φρονήματος της Εκκλησιαστικής Παραδόσεώς μας.

Φοβούμεθα να σηκώσουμε τον Σταυρόν της θυσίας της Εκκλησίας και του Γένους. Φοβούμεθα την ειρωνεία και την καταφρόνηση.

Τότε θα δικαιώσουμε όλους εκείνους που ξέρετε, και οι οποίοι μας ονομάζουν ανευαγγέλιστους και τον τόπο μας γη προς ευαγγγελισμόν.

Η άρση του σταυρού που προϋποθέτει να ακολουθήσουμε το μονοπάτι της θυσίας δεν είναι μια θεατρική πράξη θριαμβολογιών και εξυμνήσεων εγωιστικών ενός μεγάλου παρελθόντος, αλλά ζωντανό κήρυγμα.

Παρηγοριά και ενίσχυσις αποτροπή των νόθων στοιχείων της παπικής ουνίας όπου αν δεν γίνουμε άνθρωποι θυσίας και μαρτυρίας, υπάρχει κίνδυνος να μετατρέψει την Ορθόδοξον ανατολικήν Ευρώπην εις κρανίου τόπον.

Η αθυσίαστη διάθεσίς μας καλείται σήμερον από τον Εσταυρωμένον να σταυρωθεί για την σωτηρία της ψυχής μας για την διαφύλαξη της Παραδόσεως μας δια της Πίστεως εις τον Εσταυρωμένον Ιησούν.

Οι μετριότητες και οι ιδεοκρατίες της Δύσεως που σχίζουν τον χιτώνα του Χριστού, μας κάνουν να πονάμε, να θλιβόμεθα για τους καθ’ ημέραν θυσιαζομένους αδελφούς μας Ορθοδόξους από τους ουνίτας που προσθέτουν χολή και όξος, αγωνία και πόνον στο χώρο της εσταυρωμένης Ορθοδοξίας.

Την θυσία του Κυρίου συνεχίζει η θυσιαζομένη πάντοτε Ορθόδοξος Εκκλησία και το πολίτευμα της είναι ο Σταυρός. Ο πόνος και η αγωνία μας γίνεται σήμερον προσευχή για την κατάσταση του κόσμου και τις ανάγκες των αδελφών μας και ατενίζοντες τον Σταυρόν του Κυρίου παρακαλούμεν υπέρ της ειρήνης του κόσμου, ευσταθείας των Αγίων του Θεού Εκκλησιών, υπέρ των μαρτύρων Ορθοδόξων Χριστιανών που αυτήν την ώρα στην σλαβική Ορθόδοξον Επικράτεια, τελούν τις ακολουθίες των όχι σε Ναούς γιατί αυτούς τους άρπαξαν ουνίτες, αλλά κάτω από τον ουρανόν.

Λόγε του Θεού ο Σταυρωθείς υπέρ των αμαρτιών ημών δώσε μας την δύναμιν να κρατήσομε το πολίτευμα μας που είναι ο Τίμιος Σταυρός σου. Απάλυνε τους πληγάς μας και διαφύλαξε την Αγίαν μας Εκκλησία που θυσιάζεται για να κρατήσει το πνεύμα της Διακονίας, την οδόν της ταπεινώσεως, την αλήθεια του Ευαγγελίου.

Η θυσία Σου είναι η βάσις των θυσιών της Εκκλησίας. Ο Σταυρός Σου το όπλον μας, η χαρά και το καύχημα μας ο μόνος τρόπος η μόνη οδός δια την απόλαυσιν του φωτός της Αναστάσεως, την Ανάστασιν της Εκκλησίας και του Γένους. Δια τούτο δεν απελπιζόμεθα, αλλά χαίρομεν εν τοις παθήμασι που γίνονται η αρχή της Αναστάσεως.

† Αρχιμ. Μακάριος Δουλουφάκης

Πρωτοσύγκελλος Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

 

(Εκφωνήθηκε την Μεγάλη Παρασκευή του έτους 1992 στον Ι. Μ. Ν. του Αγίου Μηνά Ηρακλείου, μετά την Αποκαθήλωση, κατά την επικρατούσα τάξη)