Συνέντευξη επί τη εορτή των Χριστουγέννων. Του Αρχιμ. Μακαρίου Δουλουφάκη, Πρωτοσυγκέλλου Ι. Αρχιεπισκοπής Κρήτης. (1996)

Συνέντευξη επί τη εορτή των Χριστουγέννων 1996, με τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης, Αρχιμ. Μακάριο Δουλουφάκη.

 Ερ. 1)Σε μια εποχή κρίσης των αξιών και του πολιτισμού, όπου ιδεολογίες καταρρέουν, η Εκκλησία ως θεσμός βρίσκεται στο ύψος των περιστάσεων

Μπορεί να δώσει απαντήσεις στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου και λόγω των εσωτερικών συγκρούσεων αποτελεί μέρος του προβλήματος και της κρίσης

Απάν. : Εκκλησία είμεθα όλοι. Σίγουρα οι περιστάσεις είναι διαφορετικέςαπό άλλες εποχές του παρελθόντος. Τρέχουν τόσο πολύ, που όπως γράφει Ιεράρχης του Φαναρίου, “Υποκρινόμενοι την χθές, απουσιάζομεν από την σήμερον και η αύριον έρχεται άνευ ημών… η χθές παρήλθε προ πολλού, ούτε καν την σήμερον ζώμεν, μας προέβαλεν η μεθαύριον”.

Τώρα η Εκκλησία ως θεσμός, ήδη άρχισε να δέχεται τα μηνύματα της “μεθαύριον”. Ιδιαίτερα εμείς ως Ορθόδοξοι που δεν στηριζόμεθα σε ευεργετικές διατάξεις ή σε πακτωλούς τραπεζών ή σε νομοθετήματα των αρχόντων του αιώνος τούτου (βλέπε Ορθόδοξες Εκκλησίες Βαλκανίων και Ρωσίας μετάτην πτώση του εφαρμοσμένου σοσιαλισμού), καλούμεθα ενώπιον της παραδόσεως και Ιστορίας της Εκκλησίας μας, να διακονήσομε το πρόσωπο του ανθρώπου απαλύνοντας το από τα αγχώδη αιτήματα των καιρών. Έτοιμοι αν είμεθα, θα το κρίνει η Ιστορία που στην αποκάλυψη του υποκειμένου της δεν χαρίζεται σε κανέναν. Πάντως πολές φορές ως νεορωμιοί μοιάζομε σαν κουρασμένοι να φέρομε το φορτίο της πάντιμης παραδόσεως μας στην σκηνή του νέου κόσμου της “μεθαύριον”. Η Εκκλησία μεταμορφώνοντας την ποιμαντική της, χωρίς να παρασυρθεί από ανεδαφικούς νεοφανατισμούς ή εσωτερικές συγκρούσεις ή ένα “προοδευτικό” νεομοντερνισμό, υπέρ του ανθρώπου, για τον οποίο σαρκώθηκε ο Υιός του Θεού, είναι το μυστήριο που γιορτάζουμε αυτέςτις ημέρες, η Γέννηση, τα Χριστούγεννα, θα μπορέσει εξ΄ επαφής να δώσει απάντηση στον άνθρωπο και τον πολιτισμό του, όπως και ο Κύριος προσέλαβε την ανθρώπινη φύση συνκαταβαίνοντας στο γένος των ανθρώπων, όπως λέγει και Πατήρ της Εκκλησίας“παν το απρόσληπτον και αθεράπευτον”.

Ερ. 2)Πώς ορίζεται στην εποχή μας η πίστη Πριν από χρόνια, προϋπέθετεένα είδος συμμετοχής των πιστών στα δρώμενα. Υπάρχει σήμερα αυτή ηενεργητική συμμετοχή Και σε σχέση με το παρελθόν, εκτιμάτε ότι ο κόσμος πιστεύει περισσότερο

Απαν.: Δυστυχώς και αντίθετα με το ορθόδοξο βίωμα, εκλαμβάνεται από τον ρομποτοποιημένο πολιτισμό μας ως νοησιαρχική διαδικασία. Γι΄ αυτό και η έκπτωση από το βίωμα στο επιδερμικό συναίσθημα και απότην προσωπική αποκάλυψη του Θεού στις εύκολες μαγικές συνταγές των πάσης φύσεως αιρέσεων των καιρών, που υπόσχονται μια ενδοκόσμια επιτυχία χωρίς καμία προέκταση στο χώρο της πρόσωπο με πρόσωπο, συνάντησης ενός Θεού που κατέρχεται έως Σταυρού και ενός ανθρώπου που ανέρχεται έως εβδόμου ουρανού, διηγούμενος τα της χωρίς μεσολαβήσεως του εωσφορικού ευσεβισμού, αποστολικά αποκτήματα της αγάπης και αέναης πορείας, με την έξοδο από το εγκλωβισμό της αμφίβολης αρετολογίας μας. Αυτό σύμφωνα με την Εκκλησιαστική παράδοση μας επιτυγχάνεται στο χώρο της πίστης που “εκκλησιάζεται”, δηλαδή διά της μετοχής μας στο μυστήριο της Ευχαριστίας, της λειτουργίας των πάντων, εκεί που ο αγράμματος ψαράς αίρεται, γινόμενος απόστολος των Εθνών, εκεί που στην βία του κόσμου αντιτάσσεται η βία του Πνεύματος που τελειεί.

Τώρα αν ο σημερινός κόσμος πιστεύει περισσότερο από το παρελθόν η αν τα παραπάνω θεωρούνται παρελθόν και μόνον, εμείς ακούμε τα“απέλπιδα κτυπήματα εις την θύραν της Εκκλησίας” ως έγραψε ο μακαριστός Χαλκηδόνος Μελίτων, του κόσμου του σήμερα γεμάτου από ομολογημένα και ανομολόγητα ψυχικά νοσήματα. Η αφύπνιση από την αποϊεροποίηση κάθε μορφής της ζωής και την μωρία της “υπερπληρότητας”, θα αφήσει “πάσαν την βιωτικήν μέριμναν” εκτός της ύπαρξης και ταπεινά νομίζω ότι με βάση τα παραπάνω, ναι ο κόσμος σήμερα πιστεύει περισσότερο και ζητά την ανάπαυση. Όχι σαν διακοπές, για λίγο, μα αυτή που ζητάται στην διάλυση, στο “τέλος εποχής” που λέγει ένα τραγούδι σύγχρονο με τόση νοσταλγία, του κόσμου της αδικίας και του πονηρού. Η συμμετοχή λοιπόν στα δρώμενα, στο αποκαλυπτικό βίωμα του ορθόδοξου κόσμου είναι υπόθεσις ποιότητος και όχι ποσοστιαίων αναλύσεων.

Ερ. 3)Η επιστήμη ως πεμπτουσία του Λόγου με τα τεράστια επιτεύγματα στον τομέα της γνώσης περιορίζει και σε ποια όρια το ρόλο της θρησκείας

Απαν.: Η εποχή της αντιθέσεως πίστεως και επιστήμης είναι χαρακτηριστικό περασμένων θλιβερών εποχών. Ήταν αποτέλεσμα της ιδεολογικοποιήσεως του βιώματος γι΄αυτό και θρησκεία και όχι αποκάλυψη κατά τα καθημάς ανατολικώς νοούμενα. Στην ερώτησή σας, ορθώς γράψατε το Λόγο με λ κεφαλαίο. Η γνώση είναι ευλογία του Λόγου του Θεού και βοηθά τον άνθρωπο για τις ανάγκες του. Μόνο που αυτή η γνώση πρέπει να υπενθυμήσομε, ήταν η βάση της πτώσεως του πρώτου ανθρώπου. Εκεί που η γνώση θεοποιήθηκε αποτέλεσε πειρασμό για την ανθρωπότητα. Η επιστήμη έχει χαρακτήρα διακονίας του ανθρώπου. Το Σάββατο για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο. Απ΄ αυτής της απόψεως η είσοδος στο καθορισμό του φύλου, το ηλεκτρονικό φακέλωμα των ισχυρων της γης, η καταστροφή του περιβάλλοντος και τόσα άλλα, δια της γνώσεως, είναι αντίθετα με το Λόγο του Θεού.

Μόνο η εύλογη χρήση των αγαθών της επιστήμης μπορούν και έτσι είναι, να επιφέρουν συνεργασία των δύο, επ΄ αγαθώ του ανθρώπου.

Η ασκητική της Εκκλησίας “του απέχεσθε παντός πράγματος πονηρού”προβάλλει ως θεραπευτική μέθοδος για όλους μας.