“Ο σπόρος εστίν ο λόγος του Θεού”. (Λουκ. 8,11). Του Θεοφιλ. Επισκόπου Κνωσού κ. Μακαρίου. (2001)

“”Ο σπόρος εστίν ο λόγος του Θεού”(Λουκ. 8,11)

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,

Με πολύ χαρά ξαναβρίσκομαι μαζί σας απόψε, για να κάνουμε την έναρξη των ομιλιών της Χριστιανικής αυτής συντροφιάς.

Εν πρώτοις έχω το ιερό καθήκον, να σας μεταφέρω τις ευχές και τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. κ. Τιμοθέου, για την επιτυχή και ευλογημένη διεξαγωγή των ομιλιών του παρόντος εκκλησιαστικού έτους.

Ευχόμεθα και προσευχόμεθα στον Κύριο και Θεό μας να είναι γεμάτο από καρποφορία πνευματική και με ουράνιες ευλογίες.

Χαιρετίζομε ένα – ένα από σας ξεχωριστά και μεταδίδομε τη χάρη του Θεού και την ευλογία της Εκκλησίας όχι ως κατέχοντες τι, αλλ’ ως διαχειριστές, ως οικονόμοι, ελέω Αυτού, των μυστηρίων της Αγίας Εκκλησίας και των ιερών παρακαταθηκών Της.

Η διπλή αυτή συνειδητοποίηση απορρέει από την κατ΄ άνθρωπον ασθένεια, αλλά και από την εντολή της Αγίας του Χριστού Εκκλησίας να μετέχομε κατά χάριν στα πράγματα του Θεού.

Ρώτησαν ένα Ηγούμενο στο Άγιο Όρος: «Γέροντα τι κάνετε εσείς εδώ;» και εκείνος απάντησε: «τον διακονητή της Εκκλησίας».

Μέσα στην Εκκλησία δεν υπάρχουν ανώτεροι και κατώτεροι υπάρχουν διακονήματα, και μπορεί βέβαια τα διακονήματα να είναι διαφορετικά στο βαθμό τις ευθύνης, αλλά δεν υπάρχουν εξουσίες κοσμικού τύπου, όπως δυστυχώς μερικοί εκλαμβάνουν την Εκκλησία στα έσχατα αυτά χρόνια, ότι δηλαδή η Εκκλησία είναι εξουσίες ή ότι η Εκκλησία είναι ο κλήρος ή οι Επίσκοποι και μόνον.

Γι΄ αυτό λοιπόν με τη διπλή αυτή συνειδητοποίηση, της κατ΄ άνθρωπον ασθενείας στην οποία μετέχουμε και οι κληρικοί, αλλά και της εντολής της Αγίας Του Εκκλησίας, που εδόθη σε μας ελέω Αυτού, ο εδόθη, μετέχομε κατά χάριν στα πράγματα του Θεού και μέσα από αυτά τα πράγματα τη σοφία και τη χάρη τους, ευλογούμε τη σημερινή σύναξη και την ομιλία σας.

Υπάρχουν οι περιπτώσεις της εξόφθαλμης τήρησης ορισμένων εθιμικών εντολών, αλλά και οι περιπτώσεις της βαθιάς βιωματικής κατάστασης του λόγου του Θεού.

Υπάρχουν και εκείνες οι ενδιάμεσες λύσεις οι πολλές και ποικίλες για τις οποίες η σημερινή περικοπή του σπορέως, περιγράφει με μοναδική γλαφυρότητα και σαφήνεια.

Σε κάθε περίπτωση, την οποιαδήποτε περίπτωση, κατ’ αρχήν, φαίνεται σαν να είναι ο σπόρος της σημερινής περικοπής «ο λόγος του Θεού» (Λουκά κεφάλαιο 8 στίχος 11) από εκεί και ο τίτλος της σημερινής αναλύσεως.

Ο λόγος του Θεού εκείνος που πέφτει πάνω σε κάθε τόπο και σε κάθε περίπτωση. Όπως συμβαίνει μάλιστα όλοι ανά τους αιώνες, μιλούν για αυτόν, μαρτυρούν περί του λόγου τούτου. Δηλαδή ότι αισθάνονται. Αυτή την πτώση δηλαδή του σπόρου του Θεού, στη ζωή και στα έργα των.

Ασφαλώς αυτό είναι μια αίσθησις. Είναι ένα γεγονός αδιαμφισβήτητο. Παγκόσμια μάλιστα ο λόγος του Θεού, έχει μεταφραστεί σε χιλιάδες διαλέκτους και γλώσσες και η εξ αυτού προερχομένη χριστιανική αγωγή εγαλούχησε γενεές γενεών, αλλά κατασκεύασε μέσα στη ροή του ιστορικού χρόνου και θεωρίες μέχρι χριστιανικά κόμματα, μέχρι διάφορες μερίδες, μέχρι διάφορες αιρέσεις, στις κατά τόπους φυλές και λαούς, που όλοι επικαλούνται τον λόγο του Θεού.

Είναι ο λεγόμενος σπερματικός λόγος, εκτεινόμενος και πιο πέρα από το χώρο του Χριστιανισμού.

Είναι η πανάρχαια ανάγκη του ανθρωπίνου γένους για ύπαρξη μιας τάξης στον κόσμο, μιας τέλος πάντων ηθικής και ενός ιερού κώδικα, για να μπορεί να μετράται πάνω του η καλοσύνη και η κακία, αυτό που λέγεται από την επιστήμη της κοινωνιολογίας:, το δέον της κοινωνίας.

Στο χώρο όμως της χριστιανικής ζωής, ο λόγος του Θεού ο αληθής, είναι η τελευταία περίπτωση που περιγράφει ο Κύριος Ιησούς.

Η καλή γη. Εκείνοι οι οποίοι, όπως χαρακτηριστικά λεει η σημερινή περικοπή: «εν καρδία καλή και αγαθή ακούσαντες τον λόγον κατέχουσι και καρποφορούσιν εν υπομονή». (Λουκ. 8-15)

Εν «καρδία», αυτό προβάλει ο Κύριος, ως την αξιοπρόσεκτη περίπτωση. Ως την μόνη αληθινή κατάσταση.

Δεν είναι ούτε η αίσθηση του λόγου της ιστορικής εφαρμογής και παράδοσης από λαό σε λαό, μέσα στις αλλαγές του χρόνου και των αναγκαιοτήτων που επιβάλει, ούτε η χαρά του λόγου εκ της κοσμικής ηθικής των συμπερασμάτων.

Αν και γι αυτή την χαρά, εκατομμύρια χείλη ομιλούν και δέχονται ως την προερχόμενη από τον λόγο του Θεού, μάλλον είναι από την χαρά της πέτρινης ανθοφορίας της παραβολής, που δεν έχει ρίζες για να τραφεί και πεθαίνει. Προδίδεται αύτη εκ της κακής σποράς του λόγου που: πιστεύεται «προς καιρόν και εν καιρώ πειρασμού αφίσταται». (Λουκ. 8-13)

Προς καιρόν αδελφοί. Για λίγο. Γι αυτό το περιβόλι του κόσμου προτιμά την καταπάτηση και το πνίξιμο του σπόρου, την εκβολή του λόγου του Θεού απ΄ αυτό.

Γέμει μόνο από την ανθοφορία των καρπών του πλούτου του κόσμου τούτου. «Το δε εις τας ακάνθας πεσόν ούτοι εισίν οι ακούσαντες και υπό μεριμνών και πλούτου και ηδονών του βίου πορευόμενοι». (Λουκ. 8-14) Ζητά και παράγει κατά τον λόγο της Γραφής, την βρώση την απολελυμένη και όχι την μένουσα.

Αυτή που συντηρεί την ύπαρξη μόνο για να σταθεί στο κόσμο τούτο που περνά και χάνεται. Είναι η βρώση, το φαγητό μετά την πτώση του πρωτοπλάστου. Χορταίνει μόνο προς καιρόν. Γεννά και τρέφει την φθορά, την απώλεια, το χάσιμο.

Στους γνήσιους όμως μαθητάς Του ο Κύριος, από την αρχή της περικοπής του σπορέως, εισάγει την διάκριση μεταξύ των δύο καταστάσεων κατά την ευαγγελική βιωτή: «υμίν δέδοται γνώναι τα μυστήρια της βασιλείας του Θεού, τοις δε λοιποίς εν παραβολαίς, ίνα βλέποντες μη βλέπωσι και ακούοντες μη συνιώσιν». (Λουκ. 8-10)

Εκβάλλεται ως κακή και κατά κάποιο τρόπο ως τύφλωση, η χαρά εκ του καρπού του λόγου, που πέφτει στις πέτρες και δεν καρποφορεί, εκείνου που πέφτει στις αγκάθες και πνίγεται κ.λ.π.

Αξιοπρόσεκτο τυγχάνει το γεγονός ότι για λίγο, προς καιρόν, ο καρπός πιάνει και για λίγο βλαστάνει. Από αυτό και η απάτη του κόσμου: Το πρόσκαιρο να φαντάζει σαν καρποφόρο και ότι λάμπει να φαίνεται σαν χρυσός. Η συνέχεια της ανθρώπινης ιστορίας; Τραγική!

Το πνίξιμο στο λαιμό, από τες άκανθες και τους τριβόλους, ο πειρασμός από το πέτρινο θέλημα, η κόπωση από τις μέριμνες του βίου.

Ο κόσμος και εμείς οι άνθρωποί του, οι κατά την σημερινή διδασκαλία του Χριστού, οι «πορευόμενοι συμπνιγόμενοι και ου τελεσφορούσι».

Οι πειρασμοί της ιστορίας, οι παραπορευόμενοι, η «προσπάθεια» όπως λέγουν οι Πατέρες, μας οδηγούν λίγο – λίγο, σιγά – σιγά, στις πέτρες και στις ακάνθες της ερήμου των λογισμών και της αθυσίαστης ζωής, που μετέτρεψε την εικόνα του Θεού, τον άνθρωπο, τον λόγο του, γεμάτο από την διπλωματική προσέγγιση των άλλων ανθρώπων και της ζωής.

Σήμερα το σύνθημα είναι και λέμε και στα παιδιά μας, να είσαι παιδί μου διπλωμάτης, στη γλώσσα του λαού καταφερτζής. Καταφερτζής δηλαδή πονηρός, ραδιούργος.

Ο Θεός όμως δεν προσεγγίζεται, ο λόγος του Θεού δεν προσεγγίζεται ούτε διπλωματικά, ούτε μπορεί να κοροϊδεύεται. Η μόνη απάντηση που δίνει στις περιπτώσεις της παραβολής του σπορέως είναι, ότι ούτε ένα γιώτα ή μια κεραία δεν μπορούμε να αλλάξουμε από τον λόγο Του.

Ο σπόρος που έριξε είναι ο αιώνιος λόγος Του, η αιώνια πυξίδα που δεν μπορεί να γίνει διπλωματία.

Εδώ παρακαλώ να σημειώσουμε την προτεσταντική ηθική που ενώ γνωρίζει τον λόγο του Θεού, όσο κανείς άλλος θα λέγαμε, ενώ ολόκληρα πανεπιστήμια, έχουν μόνη έρευνα την ανάλυση του λόγου του Θεού, καμιά καρποφορία δεν δίνουν στην πράξη, παρά μόνο μια συναισθηματική ερμηνεία που επηρέασε τόσο πολύ ένα μεγάλο μέρος των δυτικών κοινωνιών, αλλά και την ηθική των.

Από την άλλη υπάρχει και η φαρισαϊκή εξάντληση στους κανόνες το λεγόμενο νομικό πνεύμα του λόγου, το οποίο επίσης είναι εξαμβλωματικό και μοιάζει με ακανθώδη γη, κατά την σημερινή περικοπή.

Υπάρχουν βεβαίως σήμερα και πρέπει να το αναφέρουμε και τα «χαρισματικά γκρουπ» όπως λέγονται που αναπτύσσονται τώρα, αυτό το καιρό στην δυτική Ευρώπη και που απεγνωσμένα ψάχνουν να βρουν την αλήθεια.

Λέγει λοιπόν ο Ορθόδοξος Σέρβος Επίσκοπος Ερζεγοβίνης Αθανάσιος: «Ήλθε δηλαδή ο Θεός στην γη για να δώσει ένα βιβλίο, για να δώσει ένα νόμο και μόνο; Τότε προς τι η Γέννησή Του, η Σταύρωση και η Ανάστασή Του;»

Προς τι το γεγονός της μυστηριώδους Γεννήσεώς Του, της σταυρώσεως και των γεγονότων γύρω από τη Σταύρωση και εν τέλει η ένδοξος και θριαμβευτική Ανάστασή Του;

Δεν πρέπει να κρύπτουμε την Ορθόδοξη άποψη των Πατέρων μας. Αν είναι ο λόγος του Θεού μόνο ένας νόμος ή μόνο ένα αξιοπρόσεκτο βιβλίο, που χωρίς αυτό δεν μπορούμε να ζήσουμε, τότε πως επί 2 σχεδόν αιώνες η πρώτη Εκκλησία, οι πρώτοι Χριστιανοί έζησαν χωρίς το γραμμένο και τετελειωμένο βιβλίο της Καινής Διαθήκης;

Δεν πρέπει εμείς οι Ορθόδοξοι από κόμπλεξ να κρύπτομε την άποψη των Αγίων Πατέρων. Αν είναι ο λόγος του Θεού ένας νόμος ή ένα ιερό βιβλίο, ιερό βιβλίο είναι και το κοράνιο ή και άλλα κείμενα. Οι πρώτοι χριστιανοί λοιπόν εδώ μας απαντούν με αυτή την εσωτερική μνήμη.

Χαρακτηριστικό είναι το προ ετών γεγονός, όταν κάποιος Ιεχωβάς αρνήθηκε να πιάσει τα όπλα, ο τότε αρμόδιος Υπουργός είπε: ε, θρησκευόμενος άνθρωπος είναι, ας πάει να υπηρετήσει την θητεία του σε μια Μητρόπολη. Θρησκευόμενοι οι μεν θρησκευόμενοι και οι δε.

Τσουβαλιάζουμε όλους τους θρησκευόμενους σ’ αυτή την κατηγορία της εξόφθαλμης αντίληψης.

Η σάρκωση του λόγου του Θεού, η Σταύρωση και η Ανάσταση είναι ένας νέος κόσμος που ήρθε πάνω στη γη που ονομάζεται στη Ορθόδοξη πνευματολογία αποκάλυψις και ο λόγος του Θεού είναι τελικά αποκάλυψις.

«Υμίν δέδοται γνώναι τα μυστήρια του θεού» (Λουκ. 8- 10), σε σας δόθηκε να γνωρίζετε τα μυστήρια του Θεού, έτσι λεει η σημερινή περικοπή.

Η σάρκωσις του Θεού είναι ο νέος κόσμος της αποκάλυψης και η αποκάλυψη του Θεού, δεν είναι απλώς μια ιερή ιστορία ή το Ευαγγέλιο ένα ιερό βιβλίο. Δεν έγινε και τώρα εμείς σαν καλοί οπαδοί τρέχουμε να υποστηρίξουμε στα διεθνή Forum, την αλήθεια του Ευαγγελίου. Μη γένοιτο Κύριε! Εμείς να στηρίζουμε την αλήθεια Σου!

Η Αποκάλυψη του Θεού συνεχίζεται μέσα στην Ιστορία και στο μυστήριο της Εκκλησίας. Γι΄ αυτό και η Εκκλησία είναι μυστήριο. Δεν ερμηνεύει με βάση τον Ιστορικό χρόνο, αλλά με τον χρόνο της Βασιλείας του Θεού «ης ουκ έσται τέλος».

Ο λόγος του Θεού τοποθετούμενος εντός του μυστηρίου της Εκκλησίας, τοποθετείται στον κέντρο του Ναού, στην Αγία Τράπεζα. Εκτός της Εκκλησίας στις βιτρίνες των καταστημάτων, η στα έδρανα των Πανεπιστημίων ή στους ευκτήριους οίκους.

Εκεί βλέπεται και αντιμετωπίζεται ως ένας ασθενής πάνω στο χειρουργικό τραπέζι. Και τι δεν έχει γίνει πάνω σ΄ αυτό το θέμα της λεγόμενης επιστήμης των Γραφών!

Γνωρίζετε την ιστορία του αγράμματου μοναχού εκείνου, ο οποίος έλεγε «Κύριε Ιησού Χριστέ μη με ελεήσεις», Μη. Περνούσε λοιπόν ο Επίσκοπος της περιοχής και του λέγει: «Ούτως ομιλείς εις τον Θεόν; Παρακαλείς το Θεό να μη σε ελεήσει;». «Συγνώμη Δέσποτα άγιε, έτσι με μάθανε δεν ξέρω».

Όταν όμως γύριζε από το Μοναστήρι ο Επίσκοπος για να επιβιβαστεί στο πλοιάριο του να φύγει, είδε τον απλό αυτό μοναχό να περπατά πάνω στο νερό. Σταματάει τη βάρκα γυρίζει στο μοναχό και του λεει: «λέγε την ευχή όπως την έμαθες, ο Θεός ακούει, ξέρει να ακούει, ξέρει να ακούει».

Ερώτησαν ένα πατέρα από το Άγιον Όρος, «γιατί πατέρα αφήσατε το Πανεπιστήμιο, την Θεολογική σχολή, το λόγο του Θεού; Τα ιερά γράμματα δεν διδάσκατε και με τους πατέρες και το Ευαγγέλιον της Εκκλησίας δεν ασχολιόσασταν;». «Διότι –είπε- διαπίστωσα ότι εκεί ο λόγος του Θεού αντιμετωπίζεται ως ένας ασθενής που τον βάζουνε πάνω στο χειρουργικό τραπέζι για να αποδείξομε, εάν αυτό είναι έτσι ή αλλιώς».

Χρόνια ολόκληρα τα εργαστήρια αυτά των Θεολογικών σχολών της λεγομένης ακαδημαϊκής θεολογίας, προσπαθούν τώρα να αποδείξουν ότι τα τάδε και τα τάδε χειρόγραφα είναι ψευδεπίγραφα και μάλιστα υπάρχει καθηγητής Θεολογικής σχολής εν ζωή σπουδαίος και τρανός κατά πάντα, ο οποίος λεει: «εγώ δεν πιστεύω στην τάδε περικοπή της Καινής Διαθήκης διότι δεν είναι αληθινή».

Εντός της Εκκλησίας θα μου πείτε χάνεται η επιστήμη και η αξία να ψάχνουμε; Ασφαλώς η εποχή εκείνη της σύγκρουσης επιστήμης και Θεολογίας πέρασε και ευτυχώς μας άφησε ήσυχους.

Η βιωμένη εμπειρία της Εκκλησίας είναι εκείνη που ερμηνεύει το λόγο του Θεού και όχι η γνώση των γραφών. Την γραφή την ξέρει και ο διάβολος.

Η μη μετοχή στο φυλαγμένο προφητικό χάρισμα μέσα στην Εκκλησία, που ζέει και κινείται όπως ο Θεός θέλει, που δεν σταμάτησε ποτέ να φωτίζει και να τροφοδοτεί την συνείδηση της Εκκλησίας, έχει ως κατάληξη την απολυτοποίηση της επιστημονικής μεθόδου, με την έννοια δηλαδή εκείνης της γνώσης που ζει και κινείται χωρίς Θεό.

Ορθώς λοιπόν κατά τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη, εκτός Εκκλησίας ο λόγος του Θεού είναι ένα βιβλίο σαν όλα τα πολύ ενδιαφέροντα μάλιστα. Δεν είναι όμως ο εκ των ουρανών ερχόμενος.

Και έρχομαι αμέσως να αναλύσω. Ο Αγιορείτης πατήρ, που έκανε την κίνηση να αφήσει την πανεπιστημιακή ακαδημία και να προσχωρήσει στην μαθητεία της βιώσεως του μοναχισμού, είχε ήδη εμβαπτιστεί σ’ αυτή την οντολογική προσέγγιση του λόγου του Θεού και όχι την ηθική.

Πιο απλά για να γίνει κατανοητό από όλους: ο Θεός ακούει με τα δικά Του αυτιά. Δυστυχώς ο καθένας από εμάς έχει φτιάξει ένα δικό του θεό και όχι το Θεό των Πατέρων ημών του Αβραάμ, του Ισαάκ, του Ιακώβ, του Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, του Αγ. Συμεών του Νέου Θεολόγου κ.λ.π.. Έχει φτιάξει ένα δικό του θεό, όχι το Θεό των Πατέρων της εβδόμης Οικουμενικής Συνόδου που γιορτάζουμε σήμερα.

Ποιος γνωρίζει να μας πει για την έβδομη Οικουμενική Σύνοδο σήμερα. Είναι Άγιες Σύνοδοι και Άγιοι Θεοφόροι Πατέρες, διότι φέρουν την εσωτερική μνήμη και λόγον της Εκκλησίας.

Όχι μόνο ως σπερματικόν αλλ’ ως αποκεκαλυμμένον λόγον εν τη Εκκλησία γι’ αυτό και ότι είμεθα το οφείλομεν εις την Εκκλησία, και εν τη Εκκλησία υπάρχει και βιώνεται ο λόγος του Θεού και για αυτό είναι εντελώς απαράδεκτον από Ορθοδόξου πλευράς να λέγεται «είμαι αγράμματος άρα δεν ξέρω να πιστεύω».

«Είμαι αγράμματος, δεν ξέρω να διαβάζω το λόγο του Θεού».

Εις τα καθ’ ημάς όμως πράγματα, δεν έχουσι ούτως τα γενόμενα. Παρουσιάζεται η ζωή της Εκκλησίας, κατά τον πατέρα Γεώργιο Φλορόφσκι, τον ένα εκ των τριών μεγάλων θεολόγων του αιώνα που πέρασε, ως μια «εσωτερική μνήμη». Παρακαλώ να απομνημονεύσομε αυτή την λέξη στην μνήμη μας.

Αυτό για την Ορθόδοξη θεολογία είναι ένα πράγμα που μας οδηγεί δηλαδή σε μια χαρισματική κατάσταση και ενατένιση του λόγου του Θεού.

Γι΄ αυτό και η σημερινή περικοπή εκτός του ότι παρουσιάζει αυτές τις διάφορες εξωτερικές καταστάσεις που ο κόσμος τις βαπτίζει στο όνομα του Θεού, παρουσιάζει και εκείνη της λεγομένης θεολογίας των χαρισμάτων, της εσωτερικής μνήμης.

Δυστυχώς επειδή δεν υπάρχει πνεύμα μαθητείας και υπακοής στην προσέγγιση της παραπάνω πτυχής, δηλαδή της εσωτερικής μνήμης του λόγου του Θεού, που είναι και η μόνη εφαρμοσμένη αλήθεια μέσα στο χριστιανικό γίγνεσθαι, συμβαίνουν όσα τραυματικά παρατηρούνται στην Εκκλησιαστική Ιστορία.

Το Ευαγγέλιο αδελφοί μου, δεν βιώθηκε πουθενά πάνω στη γη απόλυτα. Κέκρυπται εν τοις κόλποις του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και όπου βιώθηκε δυνατά, όσο βιώθηκε αληθινά πάνω στη γη, ήταν μόνο η έρημος.

Οι Ασκητές της Εκκλησίας ήταν οι μεγαλύτεροι εραστές του λόγου του Θεού.

Προτρέπω να διαβάσετε το πολύ ωραίο βιβλίο του πατρός Πλακίδα ενός πρώην Ρωμαιοκαθολικού Ιερομονάχου στη Γαλλία με τίτλο: «Το Ευαγγέλιο στην Έρημο». Έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά

Είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω και να τον ακούσω, κατά τις σπουδές μου στο Παρίσι.

Ανήκε σε αυστηρό τάγμα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Άφησε τα πάντα και ακολούθησε την Ορθόδοξη αυτή βιωματική κατάσταση της αναζήτησης του λόγου του Θεού ως εσωτερικής μνήμης.

Το Ευαγγέλιο στην έρημο. Εκεί βιώθηκε το Ευαγγέλιο, εκεί είναι η αλήθεια της βίωσης.

Οι διάφορες καταστάσεις της σημερινής περικοπής είναι πολύ χαρακτηριστικές. Λεει ο Θεός ότι ο σπόρος έπεσε εδώ και ήταν πέτρες, και ο διάβολος τον κατέστρεψε. Εκεί ήταν ακατάλληλο το χωράφι, μικρές οι ρίζες δεν είχε υγρασία να τραφεί και εκεί η χαρά του κόσμου, οι πρόσκαιρες απολαύσεις που τον κατέστρεψαν.

Στην άλλη περίπτωση πήγε και έπεσε στις ακάνθες και οι μέριμνες του πλούτου και των ηδονών του βίου λεει το Ευαγγέλιο σήμερα, τον κατέστρεψαν τον κατέπνιξαν το σπόρο, και τώρα στην αρχή και στο τέλος της περικοπής, μας δίνεται αυτή η Ορθόδοξη προοπτική για άλλη μια φορά όχι μόνο εδώ.

Θυμηθείτε πως ξεκίνησε η σημερινή περικοπή.

Ρώτησαν οι μαθητές το Χριστό και του έλεγαν πια είναι η έννοια και η σημασία αυτής της παραβολής. Και Αυτός τους είπε: σε σας που έχετε ενδιαφέρον και την καλή διάθεση εδόθη από τον Θεόν ως χάρις σημειώστε τη λέξη ως χάρη, να μάθετε τις μυστηριώδεις αλήθειες της βασιλείας του Θεού.

Εδώ είναι η εσωτερική μνήμη, θα εξηγήσω παρακάτω, ως χάρις και προχωρεί τοις δε λοιποίς, στους άλλους, εν παραβολαίς. Στους υπολοίπους ομιλώ με παραβολές, αυτοί δεν έχουν ενδιαφέρον για να γνωρίσουν και να δεχθούν τις πνευματικές αλήθειες και ο νους τους είναι παχυλός και ανίκανος για πνευματική διδασκαλία για αυτό διδάσκω με τον τρόπο αυτό, για να μην ημπορούν να ιδούν βαθύτερα και καθαρότερα.

Ενώ βλέπουν με τους οφθαλμούς του σώματος να μην μπορούν να καταλάβουν και να ακούσουν τη διδασκαλία που τους εξηγεί, τα μυστήρια και πράττω τούτο, όχι μόνο δια λόγους δικαιοσύνης λέγει ο Κύριος, αλλά και εξ αγαθότητος, ίνα μη ούτοι δια της περιφρονήσεως της αληθείας επιβαρύνουν τη θέση τους και σκληρυνθούν περισσότερο.

Εξ οικονομίας ο Θεός λοιπόν αφήνει να υπάρχει η αντίπερα όχθη. Πότε μέσα στην Ορθόδοξη τουλάχιστον προοπτική, αυτή η εσωτερική μνήμη η εσωτερίκευση του λόγου του Θεού, κατά τον πατέρα Γεώργιο Φλορόφσκι και κατά τους Ρώσους Θεολόγους, ποτέ μα ποτέ, ούτε στις στέπες της Ρωσίας τις κρύες και τις παγωμένες, αλλά ούτε και κάτω στην καυτή έρημο της Αιγύπτου, δεν έγιναν μια βία επιβολής, μιας παγκόσμιας χριστιανικής τάξης και δεοντολογίας.

Δυστυχώς η άγνοια αυτή οδήγησε σε ένα ελαττωματικό προσανατολισμό και μετέβαλε την εσωτερική μνήμη.

Τα μυστήρια του Θεού τα γνωρίζουμε κατά χάριν: «υμίν δέδοται γνώναι τα μυστήρια της βασιλείας του Θεού». (Λουκ. 8-10) «Γνώναι» όχι βεβαίως όπως ο Θεός, διότι τον Θεόν ουδείς ποτέ εώρακε. «Γνώναι», του μετέχειν δηλαδή κατά χάριν εις αυτά.

Μετέβαλε λοιπόν ο κόσμος αυτή τη μετοχή της εσωτερικής μνήμης του λόγου του Θεού και τα μυστήρια του, τον μετέβαλε μέσα από ένα ελαττωματικό προσανατολισμό.

Μετέβαλε γενικώς το χάρισμα, κατά τον Λεωνίδα Ουσπένσκι, έναν άλλο κήρυκα της πίστεως, με μοιραία κατάληξη να κάμει αυτό που σας είχα πει και πέρυσι από αυτό το βήμα, έκαμε την Εκκλησία, θρησκεία.

Θρησκειολογικοποίησε την αναζήτηση του ανθρώπου μέσα από την απολυτοποίηση του λόγου του Θεού, την απόρριψη του χαρίσματος που ο Κύριος λεει στην αρχή της περικοπής. Μέσα από τα είδωλα της τέχνης, τη διαστρέβλωση της Εκκλησίας μεταβάλλοντας τη σε ένα ανώφελο επαρχιωτικό ίδρυμα και όχι σε Σύναξη, ανάλαφρη απλότητα των Αγίων μας και της «αχρηστίας» εντός εισαγωγικών η λέξη, που είχαν αυτοί για τον κόσμο, μέσα στην έρημο.

Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να καταλάβουν σήμερα γιατί οι μοναχοί δεν είναι π. χ. νοσοκόμοι να κάνουν το καλό έργο στα Νοσοκομεία του κόσμου ή αρχηγοί ταγμάτων και σχολών όπως είδα και μαρτυρώ γι΄ αυτό, στη δυτική Ευρώπη.

Λίγοι μπορούν να καταλάβουν σήμερα στο κόσμο της χρησιμότητος τι σημαίνει «αχρηστία εν Κυρίω». Να παύεσαι και να καταλύεσαι μπροστά στο Θεό και να γίνεται η καρδιά σου το τέλος της περικοπής η καλή και αγαθή γη, η οποία καρποφορεί και ανθεί το λόγο του Θεού.

Σήμερα οι άνθρωποι ζητούν χρήσιμα πράγματα, πράγματα τα οποία να είναι απτά να παράγουν να γεμίζουν την ψυχή κατά συναίσθημα επομένως εκτός χαρίσματος, διότι το χάρισμα δεν είναι θρησκευτική συναισθηματικοποίηση του λόγου του Θεού.

Zητούν να γεμίζουν όλα όπως ακριβώς βιάζομε σήμερα τη γη, επιτρέψτε μου ένα παράδειγμα: βιάζομε τη γη με τα λιπάσματα για να υπέρ -καρποφορεί προς κερδοσκοπίαν. Όπως ακριβώς βάζομε λιπάσματα και δηλητηριάζομε την φυσιολογική εξέλιξη που έδωκε ο Θεός όταν είπε: «βλαστησάτω η γη βοτάνην χόρτου», όταν είπε ο Θεός, ότι καλόν είναι να κάμω το φως για να μη ζει η ύπαρξη και το σύμπαν στο χάος του σκότους, έρχεται σήμερα το χάος του «εξελιγμένου» ανθρώπου και τα βιάζει π. χ. το καρπούζι με μια ένεση που το κάνει υπέρ μεγέθη, άχρηστο καταστροφικό.

Κάνει τη ζωή ολόκληρη μια κόλαση, μέσα σε ένα αγώνα ταχύτητας και διερωτάται κανείς: τρέχομε όλοι να προλάβομε τι; Την καλή και αγαθή γη; Την ανάπαυση, την γνώσιν των μυστηρίων του κόσμου, της ζωής; Το αίνιγμα της ζωής που κάνεις δεν απαντά σ’ αυτό σήμερα στους ανθρώπους που αναζητούν ή να προλάβομε να γίνομε μια πέτρινη καρποφορία που για λίγο θα ανθίσει;

Εδώ ακριβώς είναι και το σημείο της απάτης περί χριστιανισμού στη δυτική Ευρώπη. Όχι από διάθεση κριτικής και από κακία, αλλά από πνευματική συνειδητοποίηση, από την προσέγγιση σε αυτή την εσωτερική μνήμη που έχει η Ορθόδοξη Εκκλησία.

Βλέπετε αυξάνει ακόμα και στην πετρώδη ανθοφορία για λίγο ή και στις ακάνθες και για μια στιγμή, ενώ το βλέπομε να αυξάνει, για μια στιγμή, όταν έρθει ο καρκίνος και η ασθένεια από την τροφή λέμε: είναι άχρηστο, αλλά η ζημιά έχει γίνει, το κακό έχει δοθεί πλέον στον έσωθεν της καρδίας άνθρωπον στην εσωτερική μνήμη.

Επομένως η εκ της πανάρχαιας αυτής διάθεσης προερχόμενη ανάγκη του άνθρώπου, να θέλει με το ζόρι, να κάνει το χριστιανισμό μια ιδέα, τον λόγο του Θεού ένα ηθικό κώδικα, μια μεζούρα, πάνω στην οποία θα μετράται η καλοσύνη ή η κακία της κοινωνίας, είναι εντελώς λανθασμένη.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι κοινωνία γιατί ακριβώς εσωτερικεύει όχι το κάθε πρόβλημα με το οποίο ασχολείται, αλλά εσωτερικεύει και προσάγει και προσκομίζει σε κάθε Θεία Λειτουργία, στο μυστήριο της Εκκλησίας, προσκομίζει αυτή την εσωτερική μνήμη μπροστά στο Θεό.

Για αυτό και στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υπάρχει πάπας, αρχηγός είναι ο Ιησούς Χριστός και η δογματική της Ορθοδόξου Εκκλησίας, λεει στην πρώτη σειρά κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χρηστός, σ’ αυτούς λεει κεφαλή της Εκκλησίας είναι η αυτού αγιότης ο Πάπας.

Για αυτό και έκαμα τη διάκριση μεταξύ των λαϊκών και των κληρικών στην αρχή και είπα: κατ’ οικονομίαν Θεού, ελέω Αυτού, είμεθα διάκονοι και διακονιτές των μυστηρίων του Θεού.

Επομένως το δέον της κοινωνίας, ας πάει να αναζητήσει αλλού το εκκοσμικευμένο θεολογικό γίγνεσθαι, το οποίο προβάλει σήμερα και δυστυχώς έχει καταλάβει επ΄ αρκετόν και εμάς τους Ορθοδόξους.

Θέλομε να πείσομε τον κόσμο για την αλήθεια και τον λόγο του Θεού. Λάθος.! Ποτέ γνωσιολογικά η Εκκλησία δεν προσπάθησε να πείσει. Μάλλον Της αρέσει να κείται, να κείται εν τοις Ιεροίς προσευχομένη, να ταπεινώνεται διασυρόμενη μπροστά στο διωγμό, αλλά να κρατά με κάθε θυσία και ποταμούς μαρτυρίου την εσωτερική μνήμη. Γιατί;

Η μόνη απάντηση που δίνει στις περιπτώσεις της παραβολής του σπορέως τι είναι; είναι εκεί που λεει ότι ούτε ένα γιώτα ούτε μια κεραία, μια οξεία δεν μπορούμε να αλλάξομε από το λόγο του Θεού.

Η Αποκάλυψη του Θεού συνεχίζετε μέσα στην ιστορία και στο μυστήριο της Εκκλησίας. Σ’ αυτό μέσα το μυστήριο αδελφοί μου, φυλάσσεται η εσωτερική μνήμη. Γι’ αυτό και η Εκκλησία είναι μυστήριον, όχι ότι όταν δυσκολευτούμε εμείς οι Ορθόδοξοι τα κρεμάμε στη λέξη μυστήριο, και αφήνομε όπως κακώς έλεγε ένας καθηγητής σύγχρονος μέσα στο «γνόφο της αγνωσίας» λεει του Θεού ανακατευόντουσαν εκεί οι καλόγεροι και δεν ξέρανε κι ήταν «ομφαλοσκόποι» που σας είπα ξανά πέρυσι εδώ και κοιτάζανε τον ομφαλό τους, με αποτέλεσμα την σύγχυση στο νου και στην ύπαρξη και ενόμιζαν ότι το άκτιστο φως το θαβώριο φως, ήταν το φως το αληθινό.

Η Εκκλησία είναι μυστήριο και δεν ερμηνεύει με βάση τον ιστορικό χρόνο που είναι παρελθόν, παρόν και μέλλον, αλλά με το χρόνο της βασιλείας του Θεού «ης ουκ έσται τέλος».

Ο λόγος του Θεού όταν τοποθετείται εντός αυτού του μυστηρίου της Εκκλησίας, που είναι η εσωτερική μνήμη, η θέα του Θεού ως μυστήριον και το οποίον μυστήριον έχει μέσα του εν δυνάμει και εν πράξει αυτό που λέμε προφητικό χάρισμα, τότε πράγματι, δικαίως τοποθετείται ο λόγος του Θεού μέσα στο μυστήριο της Εκκλησίας.

Τοποθετείτε στο κέντρο του Ναού πάνω στην Αγία τράπεζα και μάλιστα τον λόγο του Θεού οι βυζαντινοί μας προπάτορες τον επένδυαν με πολύτιμους λίθους, με πεποικιλμένα εξώφυλλα, με ότι ωραιότερο είχε η ανθρώπινη καλλιτεχνία να δώσει, κατηγορούν σήμερα και γι’ αυτό.

Εκτός της Εκκλησίας όμως εκτός αυτής της εσωτερικής μνήμης εκτός της αποκάλυψης και της προφητικής εν τη Εκκλησία διαφυλλατομένης παραδόσεως είναι το Ευαγγέλιο, ο λόγος του Θεού στα έδρανα των Πανεπιστημίων η και σε ευκτήριους οίκους παντού και εδώ στο Ηράκλειο, τον μελετούν μάλιστα, και μάλιστα τον διαδίδουν και δωρεάν, αλλά επαναλαμβάνω, εκεί βλέπεται και αντιμετωπίζεται ο λόγος του Θεού ως ένας ασθενής πάνω στο χειρουργικό τραπέζι.

Του «γνώναι…» υμίν εδόθη, του «γνώναι τα μυστήρια του Θεού» (Λουκ. 8-10). Αυτό είναι, του «γνώναι». Αυτή είναι η εσωτερική μνήμη της Εκκλησίας, ούτε ο λογιοτατισμός, ούτε η ακαδημαϊκή θεολογία, ούτε η ανωφελής ανάλυση, ούτε τα χειρουργικά τραπέζια των προτεσταντών, των Καθολικών και ακόμα – ακόμα και ημών των Ορθοδόξων.

Αυτή δε η εκ της των τάξεων της νεοκουλτούρας, που εισήχθη προσφάτως στην Εκκλησία, προερχομένη πεποίθηση, του να μη θέλομε να κατανοήσομε δηλαδή ότι η θέα του Θεού, είναι μεν προσπάθεια δική μας, αλλά και του Παναγάθου Θεού, του Οποίου το Πνεύμα όπου θέλει πνέει, μαρτυρεί την τραγική απιστία μας.

Εντός λοιπόν αυτής της βιωμένης εμπειρίας της εσωτερικής μνήμης της Εκκλησίας φυλάσσεται ο λόγος του θεού. Τι και αν ήξερε ο προαναφερθείς καλόγηρος, όλη την Αγία Γραφή απέξω; Την γραφή την ξέρει και ο διάβολος.

Να και ένα άλλο παράδειγμα που ήθελα να σας πω: ένας διάβαζε το λόγο του Θεού γιατί θα μου πείτε αφού δεν χρειάζεται να διαβάζουμε το λόγο του Θεού ας τον αφήσομε. Όχι. Κρατάει λοιπόν ένας την Καινή Διαθήκη, διαβάζει και περνάει ένας άλλος μοναχός και του λεει: πάτερ καταλαβαίνεις αυτό που διαβάζεις; Λεει δεν καταλαβαίνω, αλλά ξέρω ότι ο διάβολος που ακούει να διαβάζω το λόγο του Θεού φοβάται, τρέμει φρίσσει και φεύγει.

Παράδοξα πράγματα είναι αυτά τα Ορθόδοξα. Γι αυτό και ο Θεός μέσα σ’ αυτή την κατάσταση και την προοπτική, την παραδοξότητα, τοποθετεί το προφητικό χάρισμα στην Εκκλησία.

Αγία Γραφή χωρίς Εκκλησία δεν υπάρχει, διότι το χάρισμα του αγραμμάτου μοναχού, το χάρισμα του «γνώναι» τας γραφάς, του μοναχού που διάβαζε και δεν καταλάβαινε και το χάρισμα του σπουδαγμένου καθηγητή που σήμερα είναι ασκητής, είναι ότι: το φυλαγμένο προφητικό χάρισμα της Εκκλησίας, του λόγου του Θεού είναι εν τη Εκκλησία.

Όντως λοιπόν κατά τον πατέρα Ιωάννη Ρωμανίδη για τον οποίο προείπαμε παραπάνω άγνωστο εν πολλοίς στην Κρήτη τον μεγάλο αυτό κολοσσό τον δάσκαλο μας, που του χρωστούμε αιώνια ευγνωμοσύνη, μας έμαθε να προσεγγίζουμε και να αγαπούμε αυτό που λέγεται Ορθοδοξία.

Ο Θεός αναπαύεται σ΄ αυτή την εσωτερική μνήμη. Πως θα βρούμε το χάρισμα της;. Θα πρέπει αδελφοί μου, να φύγομε από την κακή και καταστροφική θρησκευτικότητα..

Η Εκκλησία δεν είναι κοινωνικές εκδηλώσεις. Η Εκκλησία δεν είναι διανόηση και μόνον. Η Εκκλησία δεν είναι ένας γλυκερώτατος συναισθηματισμός με τα στοιχεία της ύλης, ούτε η πιετιστική η ευσεβιστική σχέση που έχει να κάνει με της αναλογίες που είπα, εκείνες της μεζούρας, του μέτρου, τι εστί καλόν και τι εστί κακόν.

Λοιπόν πρέπει να περάσομε από το ιερό στο άγιο. Και να αγαπήσομε το βαθύτερο αυτό, τον υπερβατικό κόσμο του Θεού, όχι φιλοσοφικά, αλλά βιωματικά, όχι γνωσιολογικά, αλλά καρδιακά.

Γι’ αυτό και ο Κύριος κλείνει την σημερινή περικοπή και λεει: «το δε εν τη καλή γη ούτοι εισίν οίτινες εν καρδία…» (Λουκ. 8-15). Στη λέξη καρδιά, παραπέμπω να διαβάσετε, δεν γίνετε να αναλυθεί σε μια ομιλία, στον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος. Διαβάστε, δέστε τα σκαλιά, δηλαδή στον εσωτερικό κόσμο που απόψε τον χαρακτήρισα με τα λόγια του πατρός Γεωργίου Φλορόφσκι εσωτερική μνήμη, εσωτερική μνήμη.

Οι ακούσαντες τον λόγο του Θεού εν τη καρδία, αλλά εκεί όταν κλίνει η περικοπή, αφήνει μια τελευταία λέξη, η οποία είναι και η απάντηση η δική μου απόψε απάντηση, για να ακούω πρώτα εγώ και μετά εσείς. Υπάρχει μια λέξη η οποία ας δοθεί ως πνευματική παρακαταθήκη από τον ομιλούντα, ουχί ως ανθρώπου, αλλά ως ελαχίστου εν Επισκόποις, προς τα μέλη αυτής της συνάξεως, «εν υπομονή» (Λουκ. 8-15), «ακούσαντες τον λόγον κατέχουσιν και καρποφορούσιν εν υπομονή» είναι η τελευταία λέξη της σημερινής περικοπής «εν υπομονή».

Λοιπόν όποιος κάνει υπομονή στις ημέρες μας αδελφοί μου, θα αποκτήσει αυτή την εσωτερική μνήμη και τη γνώση των μυστηρίων του Θεού κατά χάριν και θα ξεφύγει από την ιδεολογικοποίηση, για αυτό ο Άγιος Δημήτριος του Ρωστώφ, ένας μεγάλος Ρώσος Ιεράρχης (για να μην παρεξηγηθώ επειδή χρησιμοποιώ συνεχώς πατέρες από τους Σλάβους Ορθοδόξους, θέλω να σας πω ότι δεν γίνεται δια λόγους εντυπωσιασμού και στο Παρίσι και στη Σερβία έζησα κοντά τους και είδα, ιδίοις οφθαλμοίς, είδα ότι εμείς πολλοί εδώ στην Ελλάδα πειραχτήκαμε από τη βαυαροκρατία, θα το λεω σε κάθε στιγμή, ξεστρίψαμε από τον Ορθόδοξο δρόμο και μάλιστα η περίπτωσις που μας διέσωσε λεει ο πατήρ Γεώργιος Φλορόφσκι, θυμάμαι σε ένα βιβλίο του λεει: ότι αυτό μας διέσωσε είναι ότι ο λαός του Θεού εσείς οι απλοί άνθρωποι, κατά ένα τρομερόν τρόπον έχοντας αυτή την πίστη την απλή, μπόρεσε και αντέδρασε διαισθητικά, στο ξέπλυμα του διαφωτισμού της Δύσης ειδεμή σήμερα θα ήμασταν μια Ουνιτική εκκλησία χωρίς δεύτερη συζήτηση) έγραψε θαυμάσια λόγια προερχόμενα από την πνευματική του εμπειρία, για την υπομονή.

Ο Άγιος λοιπόν αυτός, εκ των Αγίων Πατέρων μας των προερχομένων από τους Ορθοδόξους Σλάβους ως και εκείνοι οι οποίοι, στις σλαβικές επικράτειες πορεύονται σήμερα εν ζωή μαρτυρίου γεγενημένου από άλλους χριστιανούς, ακολουθούντες την ζωή των Πατέρων μας και που έγιναν για μένα στην Σερβία του τότε, μέσα στην Σερβία της κηρυγμένης αθεΐας, στήριγμα, παράδειγμα, θύρα για να δω και να κάμω, να περπατήσω τα πρώτα δειλά μου θεολογικά βήματα, στην θεολογική Σχολή Βελιγραδίου και στις περιοδείες των Ιερών Μονών και Ενοριών της Υπαίθρου, σε μια Εκκλησία χωρίς κρατικά προνόμια, αλλά με μεγάλο μαρτύριο πίστη και πολύ φτώχια, αν είχα τώρα το χρόνο να σας μιλήσω και να σας περιγράψω τα περιστατικά από τη ζωή τους, που είδαν τα μάτια μου που άκουσαν τα αυτιά μου, θα αναφωνούσατε: για την πίστη τους πράγματι η πίστη μας είναι μεγάλη! αν λοιπόν ήταν απόψε εδώ θα βλέπαμε από τις διδασκαλίες τους, την αλλοτρίωση μας την χωρίς Θεό και υπομονή ζωή μας.

Αυτός λοιπόν ο Άγιος Δημήτριος του Ρωστώφ, που είναι και η παρακαταθήκη που σας αφήνω για να δείτε και να μπείτε σε αυτή την Ορθόδοξη προοπτική του «εν υπομονή» με την οποία τελειώνει η περικοπή μας και που ο λόγος αυτός της υπομονής για την εποχή μας, είναι πάρα πολύ σοβαρός διότι σημαίνει, ότι όποιος έχει αγόγγυστη υπομονή, θα σφυρηλατηθεί η προσωπικότητά του και θα δέχεται τα κτυπήματα της ζωής με καρτερία και ανοχή.

Όποιος δεν έχει υπομονή, σημαίνει ότι δεν αγαπά το Θεό και σημαίνει ότι ο Κύριος κακώς σήμερα τελειώνει αυτή την περικοπή, λέγοντας «εν υπομονή».

Πιστεύω ότι στο βάθος το πρώτο σκαλοπάτι για να προχωρήσομε στο βάθος στις ρίζες του σπόρου αυτού, είναι να βρούμε την υπομονή είναι η τελευταία λέξη της περικοπής.

Υπενθυμίζω το Λουκά 21, 19 «εν τη υπομονή υμών χτήσασθε τας ψυχάς υμών», με την υπομονή σας θα κερδίσετε τις ψυχές σας. Θυμίζω το Ματθαίου 10, 22 «ο δε υπομείνας εις τέλος ούτος σωθήσεται,», όποιος θα κάνει υπομονή μέχρι την τελευταία στιγμή αυτός θα σωθεί. Υπενθυμίζω την Α Πέτρου 2, 23 «ως λοιδορούμενος ουκ αντελοιδόρει, πάσχων ουκ ηπείλει παρεδίδου δε τω κρείνοντι δικαίως». Τον χτυπούσαν και δεν ανταπέδιδε, πονούσε και δε απειλούσε. Θυμίζω τον Ψαλμό 39, «υπομένω υπέμεινα τον Κύριον και εισήκουσε της δεήσεως μου». Άκουσε τη δέηση μου ο Θεός γιατί υπέμεινα. Θυμίζω το κατά Ιωάννη 6, 66 «πολλοί απήλθον εκ των μαθητών αυτού εις τα οπίσω και ουκέτι μετ΄ αυτού περιεπάτουν». Γιατί; γιατί έχασαν την υπομονή. Θυμίζω την Αποκάλυψη, κεφάλαιο 3 στίχο 10, ότι «ετήρησα τον λόγο της υπομονής μου καγώ σε τηρήσω την ώρα του πειρασμού της μελλούσης έρχεσθαι επί της οικουμένης όλης, πειράσαι τους κατοικούντας επί της γης».

Η Αποκάλυψις το Ευαγγέλιον του αύριο ανερμήνευτον ακόμα (ευκαιριακά μην ακούτε εύκολα της ερμηνείες που δίδονται στην Αποκάλυψη και τώρα κυκλοφορούν διάφορες ερμηνείες σε χωρία της Αποκαλύψεως). Θα μας το πουν οι Άγιοι θα μας το αποκαλύψει ο Θεός, αλλά να μην τρέχουμε.

Λοιπόν ξαναγυρίζω, εσύ ετήρησες τον λόγο της υπομονής μου για αυτό και εγώ θα σε βοηθήσω την ώρα που θα έχεις πειρασμό. Θα σε κρατήσω, θα σε βοηθήσω γιατί; Γιατί στο μέλλον έρχεται ένας πειρασμός που θα επεκταθεί πάνω σε όλη την οικουμένη «επί της οικουμένης» και θα πειράξει τους κατοικούντας επί της γης. Οράτε τα τελευταία γεγονότα της Αμερικής. Είναι η αρχή ο Θεός γνωρίζει και μόνον Αυτός.

Πηγαίνω τώρα στην Παλαιά Διαθήκη, στη σοφία Σειράχ. Βλέπετε υπάρχουν αρκετά χωρία και στον Άγιο Δημήτριο του Ρωστώφ. «Ουαί υμίν τοις απολελεκώσι την υπομονήν και τι ποιήσητε όταν επισκέπτετε ο Κύριος;», ρωτά ο Θεός. Αλίμονο σ’ αυτούς που έχασαν την υπομονή τους και τι θα κάμετε όταν θα σας επισκεφθώ, τι θα κάμετε; Γι’ αυτό ο Άγιος Δημήτριος του Ρωστώφ, μας λεει «αγωνίσου να παραμείνεις χωρίς μετάπτωση σε κατάσταση πνευματικής εγρήγορσης, υπομονής και ανδρείας γιατί μόνο έτσι θα καταβάλεις το διάβολο που επιβουλεύεται την ψυχή σου και θα απαλλαγής με την υπομονή από τις θλίψεις και θα αξιωθείς των αιωνίων αγαθών όταν θα επανέλθει ο Κύριος να κρίνει τον κόσμο».

«Ποιος τραυματισμένος λεει -ο Άγιος Δημήτριος του Ρωστώφ- θεράπευσε ποτέ την πληγή του χωρίς υπομονή, στον πόνο και στα θεραπευτικά μέσα του γιατρού; Ποιος μπορεί να ακολουθήσει πίσω από το Χριστό χωρίς να σηκώσει στους ώμους το Σταυρό της υπομονής; κανένας.

Όλοι όσοι τον ακολούθησαν και τον ακολουθούν ήταν και είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν με υπομονή τις δοκιμασίες που οπωσδήποτε θα τους βρουν».

Η Σοφία Σειράχ τονίζει: «τέκνον ει προσέρχει δουλεύει Κυρίω τω Θεώ ετοίμασον την ψυχήν σου εις πειρασμόν». Παιδί μου εάν ετοιμάζεσαι να γίνεις πνευματικός άνθρωπος και να βρεις μέσα σου αυτή την εσωτερική μνήμη να ετοιμάσεις την ψυχή σου για πειρασμούς.

Γι’ αυτό οι βιασταί αρπάσουσιν τη βασιλεία των ουρανών. Οι Βιασταί αδελφοί μου. Λέει o Άγιος Μακάριος, μου έρχεται τώρα στο νου, “H γαρ οδός του Χριστιανισμού ούτως εστίν όπου γαρ εστί το Πνεύμα το Άγιον, εκεί επακολουθεί, οίον σκιά, ο διωγμός και η πάλη”.

Ετοίμασον την ψυχή σου εις πειρασμόν. Επομένως οι σημερινές περιπτώσεις της περικοπής μας είναι ότι αληθέστερο υπάρχει μέσα στην κοινωνία και στο κόσμο των ανθρώπων.

Η πέτρινη γη, οι ακάνθες, οι τρίβολοι, οι διάβολοι, οι απολαύσεις, ο πλούτος, οι ηδονές, αλλά είναι και μια κατηγορία την οποία αφήνει τελευταία ο Κύριος, η καλή γη, η οποία ανθοφορεί και μάλιστα αυτοί που ζουν σ΄ αυτή, κατέχουν τα μυστήρια του Θεού κατά χάριν και καρποφορούσιν «εν υπομονή».

Αυτός είναι ο λόγος του Θεού για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Χωρίς Εκκλησία δεν υπάρχει Αγία Γραφή. Είναι ένα βιβλίο. Χωρίς το μυστήριο της Αποκαλύψεως του Θεού είναι ένα ευσεβές κατά τα άλλα ανάγνωσμα, αλλά όχι η αποκάλυψη του Θεού.

Να προσθέσω δε για αυτούς που έχουν βαθιές θεολογικές γνώσεις, αλλά μάλλον να επαναλάβω τα παραπάνω για μια φορά ακόμα: Η αποκάλυψις του Θεού για την Ορθόδοξη Θεολογία δεν εξαντλείται στην Καινή Διαθήκη. Είναι εγνωσμένη και εκπεφρασμένη η άποψη των μεγάλων Θεολόγων πάνω σ΄ αυτό.

Αυτά τα οποία συνέλεξαν οι Άγιοι Ευαγγελιστές δεν τα έγραψαν με μόνο το νου τους, δεν εφαντάσθησαν ήταν θεόπνευστοι. Δεν γράφει το χέρι του Ευαγγελιστή αποκλειστικά, γράφει το Πνεύμα το Άγιον και η εμπειρία του Σώματος της Εκκλησίας.

Ακόμα και αν δεν υπήρχε η Αγία Γραφή, ο λόγος του Θεού, -ως γνωστόν έχουμε δύο πνεύμονες, την Αγία Γραφή και την Ιερά παράδοση της Εκκλησίας και δεν υπερτονίζουμε την Ιερά παράδοση περισσότερο εμείς οι Ορθόδοξοι, λέμε ότι είναι ίσα- δεν θα υπήρχε πρόβλημα, αφού ο λόγος του Θεού εντάσσεται μέσα στην παράδοση του Αγίου Πνεύματος, γι΄ αυτό χωρίς Εκκλησία, χωρίς Ιεροσύνη, δια τους γνώντας δεν υπάρχει σωτηρία.

Αυτό πρέπει να το καταλάβομε. Γι΄ αυτό και εμείς οι κληρικοί δεν πρέπει να απαντούμε στα προβλήματα του κόσμου διπλωματικά και με ότι θέλει ο κόσμος, αλλά με το τι θέλει ο Θεός. Ευθέως και κατά πρόσωπον όπως έλεγε ο Απ. Παύλος εις τον Απ. Τίτον: «έλεγχε αυτούς αποτόμως». Αυτό δεν γίνεται από κακία ή συντηρητισμό, μα ούτε από κάποιο αίσθημα εκδικήσεως.

Ποτέ ο Χριστιανός δεν πρέπει να εκδικείται. Όμως ο λόγος του Θεού είναι ευθύς λόγος και αντίθετος με το ρομποτοποιημένο πολιτισμό μας, ως διαδικασία δηλαδή νοησιαρχική, που ξέπεσε από το βίωμα που φυλάσσεται ευλαβικά μέσα στην Εκκλησία και στην εμπειρία των Αγίων. Πήγε αυτός ο πολιτισμός στο επιδερμικό συναίσθημα και από την προσωπική αποκάλυψη ενός Ζώντος Θεού που θερμαίνει στις εύκολες μαγικές συνταγές ιδιωτικής και γενικής πνευματικής ευτυχίας που υπόσχεται μια ενδοκόσμια ευημερία κρατώντας και το Ευαγγέλιο, χωρίς καμιά προέκταση στο χώρο της πρόσωπο με πρόσωπο συνάντησης με ένα Θεό που κατέρχεται έως Σταυρού και ενός ανθρώπου που ανέρχεται έως εβδόμου ουρανού διηγούμενος τα μεγαλεία του Θεού, χωρίς την μεσολάβηση του εωσφορικού ευσεβισμού, με την έξοδο από τον εγκλωβισμό της αμφίβολης δικής μας αρετής και αρετολογίας. Όλοι στην εποχή μας μιλάνε για αρετές και πνευματικούς πολύ εύκολα γι΄ αυτό σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση όλα αυτά καταστέλλονται όταν εκκλησιαστικοποιηθούν. Όταν η μνήμη μας από μνήμη Χριστού γίνει εσωτερική μνήμη δηλαδή Εκκλησία. Δηλαδή δια της μετοχής στο μυστήριο της Ευχαριστίας, της λειτουργίας των πάντων. Εκεί που ένας αγράμματος ψαράς και ένας αγράμματος καλόγερος, αίρεται και γίνεται ο απόστολος των εθνών . Εκεί που στην βία του πλανήτη, στην βία του κόσμου η Εκκλησία αντιτάσσει την βία του Αγίου Πνεύματος, αυτή που τελειοί.

Τώρα αν ο σημερινός κόσμος πιστεύει περισσότερο από το παρελθόν ή αν το προλεχθέντα θεωρούνται κουβέντες για το παρελθόν και μόνον εμείς ακούμε αδελφοί μου κατά λόγον σοφού Ιεράρχου «τα απέλπιδα κτυπήματα» πάνω στην πόρτα της Εκκλησίας γεμάτα από ομολογημένα και ανομολόγητα πάθη.

Η αφύπνιση από την αποαγιοποίηση κάθε μορφής της ζωής και η τιμωρία της υπερπληρότητος που έχουμε σήμερα ταπεινά νομίζω ότι οδηγεί σ΄ αυτό που όλος ο κόσμος ζητεί την ανάπαυση. Πρέπει να αφήσει όμως στην λειτουργία με το Θεό «πάσαν την βιωτικήν μέριμναν».

Η ανάπαυση ευρίσκεται στην ασκητική της Ορθόδοξης προοπτικής. Όχι σαν μια διακοπή, για λίγο μα στην ανάπαυση που είναι το έντονο αίτημα, με τόση νοσταλγία, στο τέλος μιας εποχής, στην διάλυση του κόσμου της αδικίας και του πονηρού.

Η συμμετοχή λοιπόν στα δρώμενα στο αποκαλυπτικό βίωμα του Ορθόδοξου κόσμου είναι υπόθεση βίωσης της ποιότητος του λόγου του Θεού και όχι ποσοστιαίων αναλύσεων ή ακαδημαϊκών αναλύσεων περί αποδοχής η μη π. χ των προσώπων της Εκκλησιαστικής ζωής και της παραμονής στα κακά των παρεκτροπών που υπηρετούν την ιδιοτέλεια και τον ναρκισσισμό.

Ας μας φυλάει ο Θεός από την θεοποίηση των αδυναμιών μας και ας μας οδηγεί στο φωτισμό του νου, στην εστία που επί τόσες αιώνες καιει καθαρά και άσβεστα και φωτίζει ο λόγος του Θεού, την Αγία Του Εκκλησία για την οποία ο αγαπητός μονογενής Υιός Του έχυσε το Τίμιο Αίμα Του, για την σωτηρία του σύμπαντος κόσμου.

(Ομιλία του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Κνωσού κ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ, στην ΓΕΧΑ Ηρακλείου, την Κυριακή του Σπορέως του έτους 2001)