Παρουσίαση του Χαριστηρίου τόμου του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Τιμοθέου, από τον Θεοφιλ. Επίσκοπο Κνωσού κ. Μακάριο. (2002)

Παρουσίαση του Χαριστηρίου τόμου του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. κ. Τιμοθέου, από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Κνωσού κ. Μακάριο.

Με την συμπλήρωση 45 χρόνων Αρχιερατικής Διακονίας του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. κ. ΤΙΜΟΘΕΟΥ, οι Ενορίες, οι Ιερές Μονές, τα Ησυχαστήρια και ο Δήμος Χερσονήσου, ήχθησαν στην απόφαση να επιχορηγήσουν την έκδοση καλαίσθητου χαριστηρίου τόμου με τον τίτλο: «Πίστις δι’ αγάπης ενεργουμένη, χαριστήριος τόμος, Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. κ. Τιμοθέου». Η ευγενική απόφαση και η καλή θέληση των παραπάνω έγινε πραγματικότητα. Σήμερα παρουσιάζεται επίσημα μετά πολλής χαράς και τιμής.

Ο χαριστήριος τόμος έκδοση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης, αποτελείται από 850 σελίδες που επιμελήθηκε με ενάργεια ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Άνθιμος.

Την τιμητική επιτροπή του τόμου αποτελούν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες: Γέρων Χαλκηδόνος κ. Ιωακείμ από το σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο, Καμερούν κ. Θεόδωρος από το δευτερογενές Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και Πέτρας κ. Κορνήλιος από την Αγία Πόλη, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, ενώ την επιτροπή εκδόσεως αποτέλεσαν οι: Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Άνθιμος και Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέας, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κνωσού κ. Μακάριος, ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου Κύριλλος Κογεράκης, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης και υμνογράφος της Εκκλησίας, ο Πρωτοπρεσβύτερος Ηλίας Βολονάκης και οι Ελλογιμώτατοι κ. κ. Καθηγητές: Θεοχάρης Δετοράκης του Πανεπιστημίου Κρήτης, οφικκίαλος της Μεγάλης Εκκλησίας και Παναγιώτης Χριστινάκης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Βλέποντας κανείς τα περιεχόμενα του τόμου θα μπορούσε να χωρίσει τις σελίδες του σε τρεις κατηγορίες: 1) εκείνες με τα ευχετήρια γράμματα, 2) εκείνες με το βιογραφικό του τιμωμένου Αρχιεπισκόπου 3) εκείνες με τις επιστημονικές μελέτες και 4) εκείνες με τις φωτογραφίες.

Αναλυτικότερα:

Πρώτο στην έκδοση είναι το γράμμα της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης προς τον Σεβασμιώτατον Αρχιεπίσκοπον Κρήτης κ. κ. Τιμόθεον, με τις υπογραφές όλων των Σεβασμιωτάτων Συνοδικών Αρχιερέων της Εκκλησίας Κρήτης, δια του οποίου εκφράζουν αδελφικάς συγχαρητηρίους ευχάς και προσρήσεις προς τον τιμώμενον Αρχιεπίσκοπον κ. κ. Τιμόθεον, Πρόεδρον της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, δια την «καλήν μαρτυρίαν  -όπως αναφέρεται- εν τη Αποστολική Εκκλησία Κρήτης, το πολυσχιδές εκκλησιαστικόν, εθνικόν κοινωνικόν, φιλανθρωπικόν και συγγραφικόν έργον» αυτού.

Ακολουθούν τα συγχαρητήρια Γράμματα των Προκαθημένων των Αγίων του Θεού Εκκλησιών, με πρώτο του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ και ακολουθούν των Μακαριωτάτων: Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας κ. κ. ΠΕΤΡΟΥ, Πατριάρχου Αντιοχείας κ. κ. ΙΓΝΑΤΙΟΥ, Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, Πατριάρχου Ρουμανίας κ. κ. ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΥ, Πατριάρχου Βουλγαρίας κ. κ. Μαξίμου, Πατριάρχου Γεωργίας κ. κ. Ηλιού, Μητροπολίτου Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας κ. κ. Σάββα, Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. κ. Χριστοδούλου. Επίσης του Αρχιεπισκόπου Καρελίας και πάσης Φιλανδίας  κ. κ. ΙΩΑΝΝΟΥ και του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κ. κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ.

Κατόπιν ο Σεβασμιώτατος Άγιος Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Άνθιμος, παραθέτει σε ένα ευσύνοπτο βιογραφικό τους βασικούς σταθμούς, τα έργα, την συγγραφή και τα ιστορικά γεγονότα από την ζωή και την δράση του Αρχιεπισκόπου Τιμοθέου, από την γέννησή Του, τις σπουδές, το στρατό, τον πόλεμο του Αλβανικού, το σπουδαίο πέρασμα του από την Αθήνα και άλλες πόλεις, την διδασκαλία σε σχολές, την έκδοση βιβλίων, αλλά κυρίως από την πολύτιμη δραστηριότητα Του στην πρωτόθρονη Ιερά Μητρόπολη Γορτύνης και Αρκαδίας, την πρώτη του αγάπη όπως συνηθίζει να λεει ο Αρχιεπίσκοπος, και στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτη, το ιστορικό κέντρο της Εκκλησίας Κρήτης.

Ακολουθούν οι μελέτες σπουδαίων και σημαντικών καθηγητών και επιστημονικών ερευνητών από διάφορα μέρη και πανεπιστήμια.

Δεν είναι δυνατόν βεβαίως εδώ να αναλύσουμε έστω και περιληπτικά τα κείμενα των ανθρώπων εκείνων που κοπίασαν να ερευνήσουν να γράψουν και στην συνέχεια να χαρίσουν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης τους χυμώδεις καρπούς της ερεύνης των, για να συμπεριληφθούν στον προς τιμήν του Πολυσεβάστου Πατρός, Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. κ. Τιμοθέου, εκδοθέντα χαριστήριο τόμο.

Επιγραμματικά και κατά τίτλους αναφέρουμε τις εργασίες των, που ευρίσκονται σ’ αυτό τον πολύ ενδιαφέρον τόμο.

1.Η συμβολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην έρευνα και τη διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής, του Αλυγιζάκη Αντωνίου, Καθηγητού Παν/μίου Μακεδονίας.

2.Νεώτερα πορίσματα ερευνών περί των Μονών Μυριοκεφάλων και Ρουστίκων Κρήτης μετά των παρεκκλησίων αυτών, του Αντουράκη Γεωργίου, Θεολόγου – Αρχαιολόγου, Καθηγητού Παν/μίου Αθηνών.

3.Ο Ναός της Αγ. Παρασκευής εις τον οικισμόν «Άνω Τριπόδω(ν)» της κοινότητας Μαργαριτών Μυλοποτάμου Ρεθύμνης Κρήτης, του Βολανάκη Ιωάννου, Δρ. Θεολογίας.

4.Η λειτουργία του εκκλησιαστικού λόγου, της Γεναράκη Αμαλίας, Ειδ. Επιστήμονος Παν/μίου Κρήτης.

5.Ένα έτος με τον Ευμένιο Ξηρουχάκη, του Γρυντάκη Ιωάννου.

6.Ιατροφιλοσοφική και θρησκευτική θεώρησις της κατασκευής του ανθρωπίνου σώματος κατά τον Γρηγόριον τον Νύσσης, του Δετοράκη Εμμανουήλ, Δρ.

7.Μανουήλ Σαβίου πρωτοψάλτου Χάνδακος, Ακολουθία στην ένωση των Εκκλησιών, του Θεοχάρη Δετοράκη, Καθηγητού Παν/μίου Κρήτης.

8.Η μαρτυρία του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως στον σύγχρονο κόσμο, του Ζορμπά Κωνσταντίνου, Δρ. Θεολόγου – Κοινωνιολόγου.

9.Η ατομική θρησκευτικότητα στην προφητική θεολογική σκέψη, του Σταύρου Καλαντζάκη, Καθηγητού Παν/μίου Θεσ/νίκης.

10.Ο αγαπών μιμείται τον Θεόν, Αντωνίου Κόμπου, Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης.

11. Υπάρχει σκοπιμότης στο Σύμπαν; , του Κοντόπουλου Γ., Ακαδημαϊκού, Επόπτου του Κέντρου Ερευνών Αστρονομίας της Ακαδημίας Αθηνών.

12.Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, Ομιλία Δευτέρα «κατά αιρέσεων» του Μαραγκουδάκη Σταύρου, Δρ. Θεολογίας – Φιλολόγου, Επ. Καθηγητού Παν/μίου Κρήτης.

13. «Βιβλίον ψυχοφελέστατον καλούμενον «Αόρατος Πόλεμος» και «Βίβλος ψυχωφελεστάτη καλουμένη Γυμνάσματα Πνευματικά», του Μαρνέλλου Γεωργίου, Πρωτ/ρου, Δρ. Θεολογίας, Δ/ντού Α.Ε.Σ.Κ.

14.Θεολογική θεώρηση του πόνου, του Μεταλληνού Γεωργίου, Πρωτοπρεσβυτέρου, Καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών.

15.Αρχιερείς της Κρήτης κατά τον 20ο αιώνα, του Νανάκη Ανδρέα, Αρχιμ., Καθηγητού Θεολογικής Σχολής Θεσ/νίκης.

16.Ένα έγγραφο του Συλλόγου Καθηγητών του Γυμνασίου Νεαπόλεως στα 1886 προς την Τμηματική Εφορεία Λασιθίου, του Παναγιωτάκη Τιμοθέου, Αρχιμανδρίτου, Μ. Th.

17.Η Περιβαλλοντική ηθική και οι κανόνες της, του Παναγόπολου Θεοδώρου Ι., Καθηγητού Δημοσίου Δικαίου Πανεπιστημίου Πειραιώς.

18.Μία χαμένη αρχειακή πηγή: Στοιχεία για τα ενοριακά ληξιαρχικά βιβλία του βενετοκρατούμενου Χάνδακα, της Παπαδάκη Ασπασίας.

19.Δύο ποιητικά κείμενα του Διονυσίου Καστρινογιαννάκη, του Παπιομύτογλου Γιάννη Ζ.

20.Για μια λειτουργική Ορθόδοξη πραγματικότητα., του Πάσχου Π. Β., Καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών.

21.Αρχειακές μαρτυρίες για την ιστορία της Μονής της Παναγίας της Καβαλλαράς στη διάρκεια της Βενετοκρατίας., της Πατραμάνη Μαρίας Γ.

22.Η παρακμή του Ισλάμ της Κρήτης και οι προσπάθειες οργάνωσής του στην περίοδο 1821 – 1898., του Πεπονάκη Μανόλη Γ., Δρ.

23. Τρόπος βιώσεως και χρήσεως της συμβολικότητας της γλώσσας στη χριστιανική παιδεία., του Ρεράκη Ηρακλή, Δρ. Θεολογίας, Λέκτωρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ. Ε. του Παν/μίου Αιγαίου.
24. Η Αγία Ζώνη στην Κρήτη (1820)., της Σημανδηράκη Ζαχαρένιας.
25. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Μελέτιος Δ΄ ο Μεταξάκης (1921 – 1923). Μία σύντομος βιογραφία και βιβλιογραφία., του Σταυρίδη Βασιλείου Θ., Καθηγητού της Ι. Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
26. Περιγραφή της Ιεράς Μονής Αρσανίου Ρεθύμνου, του Τρούλη Μιχαήλ
27. Η ενότητα της Ορθοδοξίας., του Φανουργάκη Βασιλείου, Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

28.Η Κρητική συμβολή εις την Παιδεία του Ελληνισμού της Αιγύπτου (16ος – 20ος αι.).,της Φραγκούλη Αργίνης Γ.

29. Η τιμή του Αϊ – Γιώργη στο Μυλοπόταμο., του Χαρωνίτη Βασίλη Γ.,
30. Ο «Σταδιασμός» ή «Περίπλους» της Κρήτης κατά τα «Χρονικά» του Ιππολύτου., του Χριστινάκη Παναγιώτη Επαμ., Αναπλ. Καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω.

31.Ανοικοδομήσεις κατεστραμμένων Ναών και καμπαναριών στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας στην περιοχή Ηρακλείου, του Χριστινίδη Νικολάου Γ.

32.Ο «φιλοξενούμενος» κόσμος των φυτών και των ζώων εις κείμενα του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης., του Ψαριώτη Θεοδώρου Ι., Γεωπόνου – συγγραφέα.

Τέλος παρατίθεται μια σειρά χαρακτηριστικών φωτογραφιών από την ζωή και την πορεία του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. κ. Τιμοθέου.

Ο τόμος περιέχει όλα τα παραπάνω, κυρίως βέβαια επιστημονικές εργασίες ως είθισται σε ανάλογες περιπτώσεις και φέρει τον χαρακτήρα της συμβολής σε πολλά γνωστικά επίπεδα και αντικείμενα, ιστορικά, ερευνητικά και άλλα.

Είναι όμως και μια εκλεκτή εκδήλωσις προσφοράς, από σοφούς Ιεράρχες, διακρινόμενους λαϊκούς και κληρικούς θεολόγους, φιλολόγους και καθηγητάς διαφόρων ειδικοτήτων, προς τιμήν του τιμωμένου σήμερον προσώπου και της Αρχιερατικής διακονίας Του, εν τη Εκκλησία του Χριστού.

Καίτοι λοιπόν ο χαριστήριος τόμος του Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. κ. Τιμοθέου, αποτελείται από τα προαναφερθέντα, δεν παύει να είναι και ένα σημείο πάνω στο οποίο θα εκδιπλώνεται μια σημαντική πτυχή αποκαλύψεως της ανεξιχνίαστης Πρόνοιας του Παναγάθου Θεού για την τοπική Εκκλησιαστική Ιστορία, για εκκλησιαστικούς και μη, εις συνέχεια και διαδοχή των αοιδίμων Αρχιεπισκόπων Κρήτης, εις συνέχεια και διαδοχή του μυστηρίου της Εκκλησίας, εκείνου του από Αποστόλου Παύλου και Τίτου του πρώτου Επισκόπου Κρήτης, μέχρι του σήμερον τιμωμένου αξίου διαδόχου Του, Αρχιεπισκόπου Τιμοθέου του τρίτου.

Σήμερα ημέρα κατά την οποία ο Γεραρός Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. κ. Τιμόθεος, όπου άγει τα σεπτά Ονομαστήριά Του, παρουσιάζεται πανηγυρικώς ο παρών τόμος, ως ένας «σηματωρός» που λεει ο ποιητής, για να θυμίζει την ευεργετική και πολύμοχθη Αρχιερατική πορεία Του.

«Πίστις δι’ αγάπης ενεργουμένη» είναι η πρώτη σειρά του τίτλου του τόμου και νομίζω ότι διαζωγραφίζει με τον πλέον καλύτερο τρόπο την οδό που βαδίζει επί τόσα χρόνια ο Πρώτος της Εκκλησίας της Κρήτης, ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. κ. Τιμόθεος. Πολλά τα έτη Του για το καλό της Εκκλησίας και του πιστού λαού μας.

† O Κνωσού Μακάριος 2002