Κύριλλος Γορτύνης Ἱερομάρτυς

Μαρτύρησε τό 304 μ.Χ. ἐπί Διοκλητιανοῦ σέ ἡλικία 93 ἐτῶν. ῾Η μνήμη του στήν ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία τιμᾶται 14 ᾿Ιουνίου ἐνῶ στή Ρωμαιοκαθολική ᾿Εκκλησία στίς 9 ᾿Ιουλίου. Παραδόξως, ἡ ἡμέρα τῆς πανηγύρεως στήν ὁμώνυμη ᾿Ενορία τῆς ῾Ι. Μητροπόλεως Γορτύνης καί ᾿Αρκαδίας εἶναι ἡ 9η ᾿Ιουλίου. Τό γεγονός αὐτό στάθηκε ἀφορμή νά ἐρευνήσουμε καί νά καταλήξουμε ὅτι ἐκεῖ ὑπῆρξε ὁ τόπος τοῦ μαρτυρίου καί ταφῆς τοῦ ῾Αγίου Κυρίλλου καί τόπος ταφῆς τοῦ ῾Αγίου Εὐμενίου ᾿Επισκόπου ἐπίσης Γορτύνης, δηλαδή ὁ Ναός-Μαρτύριον ὅπου παρά τίς μακροχρόνιες ὑποδουλώσεις τῆς Κρήτης καί τούς διωγμούς καί παρά τήν καταστροφή τοῦ Ναοῦ-Μαρτυρίου, ἐρείπια τοῦ ὁποίου σώζονται, διατηρήθηκε ἡ σωστή ἡμερομηνία μνήμης. Σέ ψηφιδωτό τοῦ 5ου αἰ. Τῆς Ροτόντας Θεσ/νίκης ἱστορεῖται μέ τόν Φίλιππο Γορτύνης. Στήν Κρήτη ὑπάρχουν ἑπτά Ναοί πρός τιμήν του. Στή Μητρόπολη Γορτύνης καί ᾿Αρκαδίας ὑπάρχει ἕνας ᾿Ενοριακός Ναός (τῆς ὁμώνυμης ᾿Ενορίας) καί ἕνα ἐξωκκλήσιο (τῆς ᾿Ενορίας Παναγιᾶς Μονοφατσίου), πού ἐγκαινιάσθηκε τό 2006 ἀπό τό Σεβ. Μητροπολίτη Γορτύνης καί ᾿Αρκαδίας κ. Μακάριο.

Ἀπό τό βιβλίο «Μελετήματα ἁγιολογικά – ἱστορικά» 2008 τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Παπαδάκη, Πρωτοσυγκέλου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας

Αγ. Κύριλλος, Επίσκοπος Γορτύνης, 9 Ιουλίου (Από τη ροτόντα Θεσσαλονίκης του 5ου αι.)