Ἐγκύκλιος Πάσχα 2022.

Ἐγκύκλιος Ἁγίου Πάσχα 2022,

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου.

 

Ἀγαπητοί μου,

Ὁ Χριστός, πρίν τό ἐκούσιο πάθος Του, εἶχε πεῖ στούς Μαθητές Του: «…τώρα λυπόσαστε˙ ἀλλά θά σᾶς ξαναδῶ καί θά χαρεῖ ἡ καρδιά σας…»[1]καί κατόπιν τούς προέτρεψε: «…νά ζητᾶτε καί θά παίρνετε, κι᾽ ἔτσι ἡ χαρά σας θά εἶναι πεπληρωμένη…»[2]. Ποιά, ὅμως, εἶναι αὐτή ἡ χαρά γιά τήν ὁποία ἀναφέρθηκε ὁ Κύριος στούς Μαθητές Του;

Γιά νά τό καταλάβουμε αὐτό, ἀρκεῖ νά θυμηθοῦμε τήν ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστημένου Χριστοῦ, στούς δυό Μαθητές Του, στούς Ἐμμαούς. Συζητοῦσαν, μεταξύ τους, οἱ Μαθητές καί ἦταν σκυθρωποί[3]ἀπό τά γεγονότα τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου. Αὐτός, τούς παρουσιάστηκε καί ὅταν κατάλαβαν Ποιός ἦταν, εἶπαν μεταξύ τους ὅτι ἡ καρδιά τους ἦταν «…καιομένη…»[4], δηλαδή, «…φλεγόμενη…».

Οἱ Μαθητές βίωσαν τήν καύση τῆς καρδιᾶς τους ἀπό τόν Χριστό. Αὐτή ἡ θερμανσία, διενεργεῖται πιό μέσα ἀπό τήν κτιστή, σάρκινη καρδιά, στήν πνευματική καρδιά.

Ὅτι διεξάγεται, ἀπό τή χάρη τοῦ Θεοῦ, «…στόν κρυμένο ἀπό τά μάτια τῶν ἀνθρώπων ἐσωτερικό ἄνθρωπο τῆς καρδιᾶς…»[5], δέν ἔχει νά κάνει μέ ἕνα ἁπλό θρησκευτικό συναίσθημα, μέ στοχασμούς τοῦ νοῦ ἤ μέ ὑποκειμενικούς συναισθηματισμούς.

Τά συντελούμενα ἐνδόμυχα, στή μέσα καρδία, γεννοῦν χαρά. Αὐτή ἡ χαρά δέν εἶναι ἡ συνήθης χαρά τοῦ ἔξω φλοιοῦ της, πού πάνω της εἶναι ραμμένες ἐπιφανειακές καί φευγαλέες χαρές. Πολύ περισσότερο, ἡ πνευματική χαρά τῆς ἔσω καρδιᾶς δέν ἔχει καμιά σχέση μέ τίς ἀνθρώπινες ψευτοχαρές, ἀπό ἁμαρτίες καί ἀπό ἀσύνετες πράξεις.

Ὁ Προφήτης Ἰωήλ, λέει: «…ᾔσχυναν χαρὰν οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων…», δηλαδή, «…ἀσχήμυναν τή χαρά οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων…»[6].

Ὅταν ἀσχημύνει ἡ χαρά, ὁ ἀνθρώπινος μικρόκοσμος, δέ μπορεῖ νά χωρέσει τή χαρά πού εἶπε ὁ Χριστός στούς Μαθητές Του. Ὅταν δέ ἡ ἀσχήμια τῆς χαρᾶς τραυματίσει δραματικά τήν ἐσωτερική καρδιακή ὡραιότητα, ἡ ψυχή χάνει τήν εὐαισθησία της, περιορίζεται στίς ρυχές μικροχαρές, πού στήν πραγματικότητα ἀλλοιώνουν τήν καρδιά, τῆς κλείνουν τόν ὁρίζοντά της καί τήν σκληραίνουν. Μιά τέτοια καρδιά ἀδυνατεῖ νά ζήσει τήν ἀσύλληπτη χαρά τῆς καύσης τῆς καρδιᾶς, ὅταν αὐτή συναντηθεῖ μέ τόν Χριστό, γι᾽ αὐτό τραυματισμένη ὅπως εἶναι προτιμᾶ ὑποκατάστατα τῆς χαρᾶς.

Γιά ἐμᾶς, τούς ὀρθοδόξους χριστιανούς, θεμελιῶδες στοιχεῖο τῆς θεολογίας μας εἶναι ἡ ἀψευδής βίωση τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, στά ἐσώτατα μέρη τῆς καρδιᾶς. Ποῦ; Σέ ποιό μέρος της; Σέ ἕνα «…ἐνδότατον καί ἀπόκρυφον καί εἰλικρινές χώρημα τῆς καρδίας…»[7], ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Ἀσκητής, τοῦ 5ουαἰῶνα. Δηλαδή, σέ ἕνα «…πολύ βαθύ, ἀπόκρυφο καί αὐθεντικό σημεῖο τῆς καρδιᾶς…».

Μᾶς λέει, ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Ἀσκητής, γιά ἕνα «…χώρημα τῆς καρδίας…», πού «…χώρημα…» θά πεῖ ὁ χῶρος, ὁ τόπος, τό μέρος ἐκεῖνο στό ὁποῖο περιέχεται κάτι.

Στό χώρημα, λοιπόν, τῆς καιόμενης καρδιᾶς, πού περιεχόμενος εἶναι ὁ Χριστός, ἐκεῖ, ἐπιτελεῖται αὐτό πού ψάλλει γλυκόλαλα, αὐτές τίς μέρες, ἡ Ἐκκλησία γιά τό μυστικό Πάσχα, «…πάσχα μυστικόν…»[8].

Σ᾽ ὅποιον, τελέσθηκε ἀληθινά μέσα του τό μυστικό αὐτό Πάσχα, ἡ καρδιά του ἀπό βαρειά γίνεται ἀνάλαφρη, οὔτε ὑπερζέσουσα οὔτε ὑποζέουσα. Ἡ καρδιά του γίνεται εὐθεία καρδιά καί «ἡ εὐθεία καρδία εἶναι ἀπαλλαγμένη ἀπὸ τὰ πολύπλοκα καὶ πολυειδῆ πράγματα, καὶ πλέει ἀκίνδυνα μὲ τὸ πλοῖο τῆς ἀκακίας»[9], ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακας.

Ἀκόμα περισσότερο, σ᾽ ὅποιον, κατά χάρη, ἄστραψε τό ἀνέσπερο φῶς τοῦ Χριστοῦ, ξέρει ὅτι αὐτό τό φῶς δέν εἶναι συμβολικό, δέν ἔχει νά κάνει μέ φῶς ἀπό ἀνθρώπινες ἤ πειρασμικές καταστάσεις καί ὅτι τή λαμπρότητά του, «…κανένας βαφέας πάνω στή γῆ δέν μπορεῖ ποτέ νά λευκάνει ἔτσι…»[10], ὅπως ἀναφέρει ἡ Καινή Διαθήκη.

Λοιπόν, «…υἱοὶ ἀνθρώπων, ἕως πότε βαρυκάρδιοι; ἱνατί ἀγαπᾶτε ματαιότητα καὶ ζητεῖτε ψεῦδος;»[11], μᾶς ἐρωτᾶ τό Ψαλτῆρι.

Δέ βλέπετε, πόσο ἐφήμερη εἶναι κάθε ἐγκόσμια χαρά, πού ἡ διάρκειά της εἶναι ὅση ἡ διάρκεια μιᾶς σταγόνας πρωϊνῆς δροσιᾶς πού κατεβαίνει στή γῆ, «…ὡς ῥανὶς δρόσου ὀρθρινὴ κατελθοῦσα ἐπὶ γῆν…»[12], κατά πώς λέει ἡ Ἁγία Γραφή;

Ἀναζητήσετε, τό αἰώνιο μυστικό Πάσχα, καλλιεργῶντας τίς ἀρετές, χωρίς θόρυβο, γιά νά βρεῖτε τή χαρά τῆς θέας τῆς αἰώνιας ζωῆς.

Ὁ Ἅγιος Φιλάρετος Μόσχας, λέει: «…Λάβε αὐτό τόν οὐράνιο σπόρο τῆς αἰωνίου ζωῆς μέσῳ τῆς πίστεως, φύτεψέ τον στήν καρδιά σου μέ ἀγάπη, βάθυνέ τον μέ τήν ταπείνωση, ζέστανέ τον μέ τήν προσευχή καί τούς θείους διαλογισμούς, θρέψε τον καί πότισέ τον μέ τά δάκρυα τῆς μετανοίας, καί δυνάμωσέ τον μέ τίς ἐνάρετες πράξεις…»[13].

Γίνετε προσδεχόμενοι[14], τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, σάν τόν Ἰωσὴφ ἀπό τήν Ἀριμαθαία, αὐτόν πού μετά τή Σταυρική θυσία τοῦ Κύριου, ἔλαβε τό Τίμιο Σῶμα Του καί τό ἐνετύλιξε σέ καθαρό σενδόνι[15].

Nά ἀγγαλιάσουμε τόν Χριστό, μέ καθαρή καρδιά, μέσα σας, κι᾽ ἀπ᾽ αὐτή νά Τοῦ ψάλουμε, γιά ὅσα ἀντίθετα στό Ἅγιο θέλημά Του πράττουμε, ὅλοι ἐμεῖς καί οἱ ἄφρονες ἰσχυροί τῆς γῆς, «Δόξα τῇ μακροθυμία Σου Κύριε δόξα σοι»[16], «…παράτεινον τό ἔλεός Σου…»[17], σέ μᾶς καί στόν κόσμο ὁλόκληρο.

Χριστός Ἀνέστη!

Ὁ Μητροπολίτης

 

 

 

† Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος

[1]. …καὶ ὑμεῖς οὖν λύπην μὲν νῦν ἔχετε· πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς καὶ χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία…,Ἰω. 16, 22.

[2].…αἰτεῖτε καὶ λήψεσθε, ἵνα ἡ χαρὰ ὑμῶν ᾖ πεπληρωμένη…, Ἰω. 16, 24.

[3].Λουκ. 24, 17.

[4]. Λουκ. 24, 32.

[5].…ὁ κρυπτὸς τῆς καρδίας ἄνθρωπος…, Α΄ Πέτρ. 3, 4.

[6].Ἰωήλ. 1, 12.

[7]. P.G. 65.

[8]. Ἀπό τά ἀναστάσιμα στιχηρά τοῦ Πάσχα.

[9]. Ἀπήλλακται εὐθὴς καρδία ποικιλίας πραγμάτων, ἀκινδύνως πλέουσα ἐν πλοίῳ ἀκακίας., Ὁσ. Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Κλίμαξ, λόγος 26ος.

[10]. …γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτω λευκᾶναι…, Μάρκ.9, 3.

[11]. Ψαλ.4, 3.

[12]. Σοφ. Σολ. 11, 22.

[13]. Ἡ θεολογία τῆς καρδιᾶς, Ἁγ. Φιλαρέτου Μόσχας, ἐκδ. «Ἴνδικτος», 2008, σ. 125.

[14]. …προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ…, Μάρκ. 15, 43.

[15]. Ματθ. 27, 59.

[16]. Ἀπό τόν Ὄρθρο τῆς Μ. Παρασκευῆς.

[17]. Ψαλμ. 35, 11.