“Πάθος πόλεμος, σε νέα εποχή”. Του Αρχιμ. Μακαρίου Δουλουφάκη, Πρωτοσυγκέλλου της Ι. Αρχιεπισκοπής Κρήτης. (Μ. Παρασκευή 1999)

ΠΑΘΟΣ-ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΕ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

Η Μεγάλη Εβδομάδα, είναι η χαρμολύπη των Ορθοδόξων Χριστιανών. Δηλώνει το κέντρο του ήθους της παράδοσης, της Εκκλησίας των Σταυρωμένων.

Οι Ιερές Ακολουθίες, δεμένες με ένα πλήθος παραδόσεων, μαρτυρούν εμφαντικά το κλίμα της χαρμολύπης, δείχνουν το Κέντρο της εορτής, την Εκκλησία μας, την Μάνα των πενήτων του Χριστού. Επιστρέφουμε εντός της, τσακισμένοι από πολλά και μάλιστα τα σύγχρονα, σε μνήμες προς τα πίσω και εμπρός.

Πίσω βέβαια από την εορτή κρύβεται φέτος έντονα μια θλίψη, ένα πάθος, που προέρχεται από την κρίση του πολέμου που σχεδιάστηκε στην Δύση και ξέσπασε για άλλη μια φορά στην ματωμένη Ανατολή.

Μεγάλες μέρες για την Ανατολή, αυτές που διερχόμεθα, για την απανταχού της γης Ορθοδοξία. Κάθε πιστός ανεβαίνει στο τόπο της Σταύρωσης του Χριστού και συμμαρτυρεί από την αγάπη προς το Χριστό και την αμώμητη πίστη του, για την για άλλη μια φορά Σταυρωμένη Ορθοδοξία.

Η δυτική Χριστιανοσύνη, αν και κράτησε από την παράδοσή της ως κυρία εορτή της τα Χριστούγεννα, εόρτασε και αυτή, κάτω από το βάρος του ίδιου πολέμου.

Προσφέρεται η ευκαιρία τώρα, με αφορμή τα γεγονότα των ημερών, να σκεφθούμε κάτω από ποιες συνθήκες παραδίδομε το κλείσιμο της δεύτερης χιλιετίας του Χριστιανισμού στους ατέρμονες αιώνες και με ποιο ήθος χριστιανικό, τελικά βλέπουμε το άνοιγμα της νέας εν Χριστώ Χιλιετίας.

Ζητώ συγνώμην από τους αναγνώστες της φιλόξενης αυτής Εφημερίδας, μα οι ημέρες των Παθών, χωρίς το πάθος ενός θριαμβολογικού εθνικισμού, μοιραία μας φέρουν στην σκέψη μας, τα πάθη των λαών π.χ. των Κούρδων κ. λ .π., ιδιαιτέρως όμως, των εν Χριστώ ομοδόξων αδελφών μας Σέρβων.

Είπαν πολλοί, πως δεν μπορούμε να γράψουμε την Ιστορία του αύριο, με βάση την Ιστορία του παρελθόντος. Τα γεγονότα εξετάζονται κάτω από την λογική, το Εθνικό συμφέρον ή τις αρχές του διεθνούς δικαίου.

Πάντως, αν δούμε για λίγο την πρόσφατη σχετικά Ιστορία πολεμούνται,  και δικάζονται εδώ και αιώνες, μα κανείς από τους λεγομένους  του διεθνούς δικαίου, παθιάστηκε για το άδικο εις βάρος τους.

Διεθνές δίκαιο στην νέα τάξη πραγμάτων! Μάλλον συμβαίνει αυτό πού άκουσα από ένα δημοσιογράφο αυτές τις ημέρες: Στην νέα τάξη πραγμάτων είμαστε τα πράγματα.

Αν το ανωτέρω δεν αληθεύει ή τέλος πάντων, η πολιτισμένη νέα τάξη πραγμάτων με τους επί γης άρχοντες της στην Δύση και κάποιους φαιδρούς υποτακτικούς της εδώ στην Ανατολή και στους αιθέρες με  κάτι φτερωτά θηρία, σαν αυτά που περιγράφει ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής στην Αποκάλυψη, που ξερνάνε τον θάνατο και την φωτιά του μίσους, προϋποτίθενται φαίνεται, για να κτισθεί η νέα τάξη της νέας εποχής.

Όλα κατά την διάρκεια της θα είναι νέα, νέας εποχής. Όλοι θα ζούμε ειρηνικά κι` αδελφωμένα και μ` έρχονται στο νου άθελα μου, οι χαζοχαρούμενες φάτσες των φωτογραφιών, από κάποια σύγχρονα-νέα περιοδικά αιρέσεων, σε πολύ ωραίο και «γλασέ» χαρτί. Μας βάζουν σε μια νέα προοπτική ισότητας και αδελφοσύνης των λαών. Παρουσιάζουν λοιπόν, το πως θα ζει η κοινωνία στην νέα εποχή. Παρουσιάζεται στις φωτογραφίες αυτές, που να σημειωθεί προβάλουν εν μέσω κειμένων που μοιάζουν με τις εξαγγελίες των πολιτικών. Όλα είναι λυμένα και όλοι, όλο δηλώνουν συγκινημένοι. Παρουσιάζεται λοιπόν το νέο μοντέλο ζωής της νέας τάξης πραγμάτων: ο καλοκάγαθος πατέρας με την στοργική μητέρα και τα αγγελουδάκια παιδιά των, πως θα είναι οι κήποι, σαν τους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνος, που θα παράγουν αμβροσία τροφή για τους κατοίκους της γης και γενικά τα χρώματα σε συνδυασμό με τα πρόσωπα και τα κτήρια, σε κάνουν κυριολεκτικά να αγαθεύεις από την καλοσύνη και να λες: για δες, τα αληθώς νέα της νέας και ελεύθερης κοινωνίας, της αδογμάτιστης χριστιανοσύνης που την λένε!

Την ίδια ώρα μ` έρχεται πάλι στο νου, το από που χρηματοδοτούνται οι πολυτελείς αυτές εκδόσεις και πόσο φθηνά πωλούνται τα βιβλία τους. Γνωρίζουμε πάρα, μα πάρα πολύ καλά από που χρηματοδοτούνται, και είναι τόσο φορές γραμμένα και χιλιοειπωμένα.

Σ` αυτό τον νέο θεό της νέας τάξης, φαίνεται ότι πασχίζουμε και εμείς γρήγορα να αφιερώσουμε, με τα δικά του χρυσοκτύπητα νομίσματα, κι` ας μη γελιόμαστε έχει τα δίκια του και έγινε θεός! Από παλιά το λένε τα βιβλία της Εκκλησίας «τα είδωλα των εθνών αργύριον και χρυσίον». Από την απογοήτευση των συγχρόνων γεγονότων που κατασκεύασε, οδήγησε τις κοινωνίες, εκεί που τις οδήγησε και έγινε θεός.

Στο περιοδικό «Πρόσβαση» της Ι. Μητροπόλεως Αττικής, αλλά και σε άλλα έντυπα, διαβάζουμε «για την βαθιά κρίση των ηθικών αξιών στην Ευρώπη, την συρρίκνωση των πιστών, την αποξένωση των ποιμένων από το ποίμνιο, την ραγδαία αύξηση των αιρέσεων» που μας δίνουν αφορμές για να διερωτηθούμε, μέσα στο κλίμα της κυρίας Χριστιανικής εορτής ημών,  ποια είναι η αιτία.

«Το Γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, δημοσίευσε ορισμένα στοιχεία, ότι οι Εκκλησίες στην Γερμανία παραμένουν άδειες, 4 από τα 15,5 εκατομμύρια κατοίκων δηλώνουν χριστιανοί.»

Άλλο «Στις 3 Οκτωβρίου 1998, ο πάπας ανακήρυξε μακάριο (δηλ. άγιο)-τον καρδινάλιο Στέπινατς, τον άνθρωπο που συνεργάστηκε με τους Κροάτες Ουστάσι, για την σφαγή των 800.000 Σέρβων κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Στην εποχή που ορισμένοι Ορθόδοξοι πίστεψαν στο διάλογο αληθείας και αγάπης -κακώς, βέβαια, διότι η ιστορία δεν δικαιολογεί τέτοια αφέλεια- το Βατικανό με πολλές εκδηλώσεις του τα τελευταία χρόνια αποκαλύπτει το παλαιό γνωστό πρόσωπό του. Στην εφημερίδα των Ουνιτών της Ελλάδος “Καθολική”, δημοσιεύεται φωτογραφία με τον Πάπα προσευχόμενο μπροστά από την λάρνακα που περιέχει το σκήνωμα του Στέπινατς. Όπως φαίνεται, το Βατικανό δεν μπορεί να απαγκιστρωθεί από την κληρονομιά του, τις ιστορικές του δεσμεύσεις, και αυτό σημαίνει ότι τα ανοίγματά του προς την Ανατολή είναι επίπλαστα, μία άλλη ερμηνεία του ρόλου του, μέχρις ότου οι Ορθόδοξοι αποδεχτούν μία ουνιτικού τύπου συμπόρευση πίσω από το κοσμοκρατορικό άρμα του. Τι άλλο θα μπορούσε να σημαίνει η προετοιμασία του εορτασμού για τα 500 χρόνια από την Σύνοδο της Βρέστης (Πολωνία) που νομιμοποίησε την Ουνία και η εξάπλωση της ρωμαιοκαθολικής ιεραποστολής σε χώρες παραδοσιακά ορθόδοξες, όπως η Νότιος Αλβανία, η ελληνική δηλαδή Βόρειος Ήπειρος;»

Στο ημερολόγιο του ανωτέρω Στέπινατς 27-3-1941,σελ. 172, βιβλίο 4 διαβάζουμε «το πνεύμα του Βυζαντίου είναι κάτι το τόσο τρομερό, το οποίο μόνο ο Παντοδύναμος και Παντογνώστης Θεός δύναται να ανέχεται…» και 28-3-1941,σελ. 176, βιβλίο 4 «το σχίσμα της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι η μεγαλυτέρα κατάρα εν Ευρώπη, σχεδόν μεγαλύτερον  από τον Προτεσταντισμόν…»

Τα αναθέματα στην εποχή μας ήρθησαν και ευτυχώς είμαστε σε διάλογο ως Ορθόδοξοι. Τι άλλαξε άραγε; Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο φωτισμένος Πατριάρχης της ελπίδας, διαμαρτύρεται συνεχώς στο Βατικανό για την δράση της Παπικής Ουνίας στα Βαλκάνια. Τι άλλαξε, όταν Σύνοδος Καρδιναλίων του Βατικανού, στις ημέρες μας χαρακτηρίζει την Βαλκανική, «γη προς ευαγγελισμό» δηλ. για προπαγάνδα και άσκηση «ευγενούς» βίας…;

Κάτω από αυτές τις γραμμές, ας αναζητήσουμε την ερμηνεία των όσων άκουσα μεταξύ των άλλων, το βράδυ στις 3-4-1999 στο Γαλλικό κανάλι 5 ότι, η Ορθόδοξη Εκκλησία, δέχεται τον πατριωτισμό των Σέρβων στην Πρίστινα.

Ας μεταφέρουμε όμως εδώ και λίγα λόγια από μια ραδιοφωνική συνέντευξη στις 10-12-1997, στο Ηράκλειο της Κρήτης, του Επισκόπου του Νόβι Σάντ, βορβαδισμένου σήμερα, Ειρηναίου Μπούλοβιτς, καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Βελιγραδίου, για να δούμε τι έλεγε από τότε.

«Μπούλοβιτς : Έρχομαι με την τηλεόραση του Νόβι Σάντ, που είναι ένα από τα τρία τηλεοπτικά κέντρα της χώρας μας και παρουσιάζουμε εκεί από ετών μία θρησκευτική εκπομπή που μεταδίδεται ανά δύο εβδομάδες και είναι ορθοδόξου περιεχομένου και ονομάζεται Αλφαβητάρι της Ορθοδοξίας για τον λαό μας, ο οποίος όπως γνωρίζετε μετά τις δεκαετίες του κρατικού αθεϊσμού, είναι λίγο-πολύ απληροφόρητος στα θέματα της πατροπαραδότου πίστεώς του. Τώρα κάνουμε μία σειρά γυρισμάτων εδώ στην Κρήτη.

Είναι υπό την ευλογία του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Κρήτης και με την ενεργό συμμετοχή και ένθερμη υποστήριξη του πατρός Μακαρίου Δουλουφάκη, Πρωτοσυγκέλλου της Ι. Αρχιεπισκοπής Κρήτης και προσωπικού μου φίλου από τα παλαιά μας χρόνια και φοιτητή, εις την Θεολογική Σχολή Βελιγραδίου. Είναι μεγάλη η χαρά μου και η αγαλλίαση στην καρδιά μου, όταν ευρίσκομαι στην Ελλάδα, αλλά και η Κρήτη έχει κάτι το ιδιαίτερο, χωρίς να υποτιμά κανείς τας αρετάς των άλλων Ελλήνων, πλην όμως η Κρήτη έχει έναν ηρωισμό…Δύο τρεις μέρες θα μείνω , ήρθα εδώ από την Κωνσταντινούπολη, όπου είχαμε μία διορθόδοξη επιτροπή διαλόγου με τους Ρωμαιοκαθολικούς.

Να μας πείτε λίγα λόγια για τη σημερινή Σερβία. Πως πάνε τα πράγματα εκεί μετά την ειρήνευση στη Βοσνία;

Μπούλοβιτς : Να σας πω . Η ειρήνευσις επετεύχθη όπως είναι γνωστό, δια της δυναμικής και μαχητικής θα έλεγα επεμβάσεως των δυνάμεων του ΝΑΤΟ .Οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ ευρίσκονται και εκεί, η ειρήνη είναι εύθραυστη διότι οι λύσεις οι οποίες έχουν δοθεί, οπωσδήποτε είναι λύσεις κατ’ άνθρωπον και κατά τα συμφέροντα των ισχυρών της γης και όχι κατά τα δίκαια των λαών. Δεν εννοώ μόνο το δικό μας το Σερβικό λαό, νομίζω ότι και οι άλλοι δυστυχείς αντίπαλοι του τραγικού αυτού πολέμου, δεν πέρασαν καλύτερα από τους Σέρβους. Εν πάση περιπτώσει, μια κάποια εύθραυστη ειρήνη επικρατεί, ας ελπίσουμε ότι και μετά την αποχώρηση των διεθνών αυτών δυνάμεων,  θα μπορέσει η περαιτέρω συζήτηση να διεξάγεται ειρηνικώς ….

Η καθημερινή ζωή στη Σερβία έχει βελτιωθεί;

Μπούλοβιτς :Έχει κάπως βελτιωθεί, το βάρος του πολέμου διότι ναι μεν η κυρίως  Σερβία, δεν συμμετείχε τότε στις στρατιωτικές ενέργειες, αλλά βοηθούσε με την τροφή, με όλα αυτά τους αδελφούς εκεί…

Το εμπάργκο δυστυχώς δεν έχει αρθεί ούτε μέχρι σήμερα, διότι στο Ντέιτον είχε γίνει λόγος, είχε δοθεί υπόσχεση, εάν η Σερβία θα είναι μια από τις εγγυήτριες δυνάμεις, η οποία θα πείσει τους Βοσνίους -Σέρβους, να δεχθούν το σχέδιο του Ντέιτον, ότι θα αρθεί το εμπάργκο. Εν τούτοις, μετά,  οι Αμερικάνοι εφεύραν, τον λεγόμενον εξωτερικόν τοίχον του εμπάργκο, όπου με τρόπο πλάγιο και πάλι δεν επιτρέπουν την είσοδον εις τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς και ούτω καθεξής.

Είναι ένας τύπος εμπάργκο, κυρίως τον εφαρμόζουν Αμερικάνοι .Αν επιτρέπετε, να τονίσω κάτι άλλο το οποίο θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό, ίσως όπως λέγει η ελληνική παροιμία «ουδέν κακόν αμιγές καλού», έτσι και στην όλη περιπέτεια του λαού μας, εφάνη η πραγματική φιλία και αγάπη του Ελληνικού λαού προς τον λαό μας και ιδιαιτέρως, της Εκκλησίας, είτε της Εκκλησίας της Ελλάδος, είτε άλλων ελληνοφώνων Εκκλησιών και επίσης της Εκκλησίας της Κρήτης, διότι η βοήθεια η οποία παρεσχέθη τα δύσκολα αυτά χρόνια σε μας, όχι μόνο  τεράστια κατά την ποσότητα, αλλά και  μετέβη η βοήθεια αυτή, πράγματι στον προορισμό της, διότι την ήλεγξαν οι πιστοί χριστιανοί και την έστειλαν μέσω του Πατριαρχείου μας.

Ένα είναι αυτό. Το δεύτερο είναι, ότι σε μια τραγική στιγμή, ίσως την πλέον τραγική της όλης Ιστορίας του Σερβικού λαού, όταν ο λαός αυτός ευρέθη στόχος μιας προπαγάνδας άνευ προηγουμένου και πράγματι απομονωμένος και στριμωγμένος πανταχόθεν, ευρέθη ένας λαός ομόδοξος, αδελφός λαός, ο οποίος δεν επέτρεψε να κυριαρχήσει στην ψυχή του λαού μας, το αίσθημα ότι είναι ανάδελφος. Εδείχθησαν πραγματικοί φίλοι και αδελφοί, οι μόνοι οι οποίοι, ήσαν απρόσιτοι και απρόσβατοι για την προπαγάνδα τη διεθνή, ήταν ο Ελληνικός λαός και ο Ελληνικός χώρος. Εδώ οι εφημερίδες, η τηλεόραση κτλ, όλοι έβλεπαν ότι τα πράγματα δεν είναι ασπρόμαυρα, αλλά ότι είναι οπωσδήποτε τουλάχιστον και οι Σέρβοι, θύματα  και όχι μόνο, ότι είναι απλώς οι Σέρβοι θύται και οι άλλοι θύματα. Αυτή η δίκαιη και αδελφική και αντικειμενική κρίση, βοήθησε και αναπτέρωσε το λαό μας, όσο και η ένυλος αυτή βοήθεια την οποία απελάμβανε από την αγάπη και την καρδιά όλων των  Ελλήνων.

Αυτοί οι λόγοι μου δεν είναι μόνο δικοί μου προσωπικοί, είναι ένα αίσθημα παλλαϊκό, ένα αίσθημα γενικό και όλων των Ορθοδόξων Χριστιανών της Χώρας μας, αλλά πιστεύω ακόμα και εκείνων που είναι οι αδιάφοροι, οι αποχρωματισμένοι θρησκευτικώς, ότι και αυτοί εμφορούνται από τα αυτά αισθήματα της ευγνωμοσύνης και ευχόμεθα ένα πράγμα: ποτέ να μη χρειασθεί να ανταποδώσουμε κατά τον παρόμοιο τρόπο στην Ελλάδα

Το ευχόμαστε Σεβασμιώτατε. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ και εμείς να σας παρακαλέσουμε επιστρέφοντας στην πατρίδα σας, να διαβεβαιώσετε τον Σερβικό λαό, ότι οι Έλληνες στο σύνολό τους, ιδιαίτερα οι Κρήτες, είμαστε πάντοτε στο πλευρό τους .Έχομε να διανύσομε πάρα πολύ δρόμο ακόμα μαζί. Σας ευχαριστούμε πολύ.

Μπούλοβιτς: Εγώ σας ευχαριστώ και παρακαλώ έτσι με την καλοσύνη που με ακούσατε, να διαβιβάσετε από μένα την αγάπη, την ευγνωμοσύνη και τις ταπεινές μου ευχές σε όλο τον ευσεβή λαό της Κρήτης, όλο τον Κρητικό Ελληνισμό και μάλιστα να διαβεβαιώσετε ότι στην Σερβία υπάρχει πάντα ένας πιστός φίλος. Δεν είμαι μόνο εγώ, είναι όλος ο λαός μας, όλη η Εκκλησία μας και όπως είπατε, ας πορευθούμε προς το ιστορικό μας μέλλον, αλλά και προς το εσχατολογικό μας μέλλον, προς την Βασιλεία των Ουρανών. Να πορευθούμε όλοι μαζί, ηνωμένοι εν τη μια Ορθοδόξω πίστει, εν ενί Βαπτίσματι, εν ενί και οι δύο».

Εδώ θα μπορούσε κανείς, με τα λόγια αυτά του σοφού Σέρβου Ιεράρχου, που κάποτε  περπατώντας μαζί του ως φοιτητής έξω από το Βελιγράδι, μου έλεγε χαρακτηριστικά «ευρίσκομαι εις την Σερβίαν, αλλά η καρδία μου είναι εις την Ελλάδα», να κλείσει αυτή την αναφορά.

Θέλω μόνο με τα παραπάνω, ένεκα των ημερών, να προσθέσω, ότι  ως Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχουμε την λεγομένη «πουπλισιτέ» των Καθολικών .Οι οποίοι έχουν τις δικές τους δυνατότητες. Οι δυτικοί Ουνίτες, οι οποίοι περιφέρονται στις εμπερίστατες  Ορθόδοξες Σλαβικές Εκκλησίες ενσπείρουν τα δικά τους. Γνωρίζουμε μετά την πτώση των καθεστώτων των Χωρών αυτών τι ακολούθησε. Μέχρι σήμερα αυτές οι Εκκλησίες πολλάκις βοηθούνται από τον δικό μας Λαό, π.χ. Σερβία, Αλβανία κ. λ. π. Με την προσφορά μας προσπαθούμε να τους τονώσουμε όσο μπορούμε .Υπάρχει πρόβλημα όχι μόνο για ένα κομμάτι ψωμί, αλλά για Ναούς και άλλα, ως του σημείου να τελούν την Θ. Λειτουργία στον ύπαιθρο χώρο με -18ο βαθμούς θερμοκρασία γιατί άρπαξαν τους Ναούς, οι Ουνίτες.

Στα πλαίσια μιας παγκοσμιοποίησης των γεγονότων στον κόσμο, που μέσα από εκεί περνάει τόσο πολύ ο Ρωμαιοκαθολικισμός, όσο και ο Προτεσταντισμός, υπάρχομε και εμείς οι Ορθόδοξοι. Θέλουμε να δώσουμε το παρόν. Το δικό μας στίγμα. Ναι στην Ευρώπη των Εθνών, ναι στην Ευρώπη των Λαών, ναι όμως και στην Ευρώπη των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων. Η άποψη των Ορθοδόξων και άλλων σκεπτόμενων ανθρώπων είναι ότι η Ευρώπη είναι γηρασμένη, ανύπαρκτη χωρίς Θεό και παραδώσεις. Φάνηκε και σ` αυτό τον πόλεμο που διερχόμεθα. Μπορεί να είναι η Χριστιανική Ευρώπη αυτή που παρουσιάζεται σήμερα,; Ευρωπαϊκή Ένωση γύρω από τι;

Τέλος πάντων, είμεθα μια πολιτιστική, γεωγραφική ενότητα που λέγεται Ορθόδοξα Βαλκάνια, Οικουμενικό Πατριαρχείο και τα άλλα της Ανατολής, που φέρουμε σταυρικώς μια παράδοση 2.000 χρόνων. Πασχίζουμε να την παραδώσουμε στην νέα Χιλιετία που εισέρχεται, στους νέους μας και σε κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως. Είμεθα Αποστολικές Εκκλησίες και δεν έχουμε  ανάγκη από τον Ουνιτικό επανευαγγελισμό.

Ας μη έχουμε τράπεζες, ειδικά γραφεία τύπου και πολλά μέσα ενημερώσεως.  Είμεθα περισσότερο ησυχαστική με την θεολογική έννοια του όρου Εκκλησία. Οι ίδιοι οι Δυτικοί μας χαρακτηρίζουν Εκκλησία του Αγίου Πνεύματος, δηλαδή πνευματοφόρο Εκκλησία που στηρίζεται στις απ` αιώνων παραδόσεις των Οικουμενικών Συνόδων, των μεγάλων ησυχαστών Πατέρων της Εκκλησίας και τον πιστό λαό μας, που διακρατεί άσβεστη την πίστη και όρθιο τον Σταυρό της Εκκλησίας μας.

Οι κοινωνίες για μας, δεν συγκροτούνται με τα οικονομικά μεγέθη ή με τόξα παντοίου τύπου, πολεμικά ή εθνικιστικά. Ναι, είμαστε πατριώτες που πιστεύουμε πως δεν χρειάζονται άλλα μεγαθήρια κτήρια και σιδηρόφρακτες αυλές. Χρειάζεται να κτισθούν  ψυχές με πάθος για την θυσία. Όχι άλλος άδικος πόνος και αίμα, μα πόνος από την εμμονή στην πίστη, στην θυσία και την ανθρωπιά. Μόνο όποιος ανεβαίνει από τον δρόμο του φρικτού Γολγοθά, γεύεται την θέα στην κορυφή του. Είναι εκεί στα Ιεροσόλυμα και περιμένει την ανθρωπότητα, να αγγίξει και να ανέβει να προσκυνήσει το Πάθος του Κυρίου για να αποβάλει τα δικά της ποταπά πάθη. Το Θείο μήνυμα που εκπέμπεται εδώ και 2.000 χρόνια από το τόπο του μαρτυρίου του Γολγοθά, μυρίζει από το άρωμα που αναβλύζει από την Θυσία και το Θείο Πάθος του Θεανθρώπου.

Θεέ μου, Θεέ μου, «Θεέ των πνευμάτων και πάσης σαρκός», σε αισθάνομαι τόσο δυνατά, όσο τον πόνο και την αγωνία τόσων ανθρώπων. Μη μας εγκαταλείπεις.

Γονατίζουμε ευλαβικά σήμερα στον Επιτάφιο Σου και οι πύρινες προσευχές ανεβαίνουν με δάκρυα σε Εσένα που Σταυρώθηκες για την σωτηρία μας, να κάμεις ειρήνη στον κόσμο για να μη γίνει αυτές τις μέρες ο σύγχρονος κρανίου τόπος. (Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ του Ηρακλείου, την Μ. Παρασκευή 1999).

Αρχιμ. του Οικουμενικού Θρόνου

Μακάριος Δουλουφάκης

Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης.