θεατρική παράσταση «Βασίλειος Μαρκάκης»
ΚΩΣΤΗΣ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
www.ret-anadromes.blogspot.com
http://historicalcrete.ims.forth.gr
Μια και μοναδική θεατρική παράσταση υπό τον τίτλο: «Βασίλειος Μαρκάκης» είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι κάτοικοι του Δήμου Αγίου Βασιλείου αλλά και πολλοί Ρεθεμνιώτες επισκέπτες, την Κυριακή 17 Νοεμβρίου, στο Πατριαρχικό και Πνευματικό Κέντρο «Άγιος Ραφαήλ», του Σπηλίου. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Δήμου Αγίου Βασιλείου και του Πολιτιστικού Συλλόγου Κεραμέ – Αγαλλιανού, από την πολυμελή Θεατρική Ομάδα του Πολιτιστικού Κέντρου της Ι. Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας. Παρόντες τόσο ο Δήμαρχος Αγίου Βασιλείου κ. Γιάννης Ταταράκης, συνοδευόμενος από τον αντιδήμαρχο Πολιτισμού κ. Γιάννη Χαραλαμπάκη, όσο και ο Πρωτοσύγκελος της Ι. Μητροπόλεως Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης Αθανάσιος Καραχάλιος, οι ηγούμενοι των Ι. Μονών Πρέβελη και Αγίου Πνεύματος, πολλοί κληρικοί και πλήθος Αγιοβασιλιωτών και μάλιστα Κεραμιανών με πρώτο- πρώτο το Διοικητικό Συμβούλιο του Πολιτιστικού Συλλόγου Κεραμέ – Αγαλλιανού και τον ιερέα του χωριού π. Τίτο Λίτινα.
Το «Πολιτιστικό Κέντρο» της Ι. Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας, κάτω από το συνεχές και αδιάπτωτο ενδιαφέρον του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη κ. Μακαρίου, αποτελεί μια μοναδική κυψέλη ψυχαγωγίας και δημιουργικότητας για την περιοχή της Μεσαράς. Έναν έξοχο πολυχώρο όπου φιλοξενούνται συνέδρια, εκθέσεις και ομιλίες, εργαστήρια εκμάθησης παραδοσιακών οργάνων και τεχνών, αγιογραφίας, θεατρικής τέχνης και βυζαντινής μουσικής, ηλεκτρονικών υπολογιστών, καλαθοπλεκτικής και τεχνικής πάνω σέ χειροποίητο κόσμημα. Στον ίδιο πολυχώρο λειτουργούν, επίσης, Κοινωνικό φροντιστήριο, Κέντρα καταγραφής εκκλησιαστικής κληρονομιάς, Κοινωνικής αλληλεγγύης και πολλά άλλα. Ο λόγος για ένα ξεχωριστά πολύτιμο στέκι για τα παιδιά, τους εφήβους και τους νέους της περιοχής, αλλά και ανθρώπους κάθε ηλικίας.
Όσον αφορά, τώρα, στην ιστορία της προχθεσινής θεατρικής παράστασης από την Θεατρική Ομάδα της Ι. Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας είναι γεγονός ότι ευτύχησε να δουλέψει πάνω σε ένα εξαιρετικά δυνατό έργο, με πολλά και διαχρονικά μηνύματα και υποδηλώσεις για τον σύγχρονο άνθρωπο. Η υπόθεσή του βασίζεται στη ζωή και το έργο του λαμπρού Πρωθιεράρχη της Εκκλησίας της Κρήτης Βασιλείου Μαρκάκη, από τα Κεραμέ Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου. Να υπενθυμίσουμε ότι με το έργο αυτό είχαν κλείσει, με κάθε λαμπρότητα κι επισημότητα, οι θαυμάσιες τριήμερες εκδηλώσεις που η εν λόγω Ι. Μητρόπολη είχε διοργανώσει τον περασμένο Ιούνιο, στις Μοίρες, προκειμένου να τιμήσει τον Ρεθύμνιο Πρωθιεράρχη, που επί τριάντα οκτώ ολόκληρα χρόνια ποίμανε την Ι. Μητρόπολη Μεσαράς, με περιώνυμο έργο του την περίφημη Γεωργική Σχολή Μεσαράς, που συνεχίζει μέχρι σήμερα να λειτουργεί κανονικά. Και να που τώρα η εν λόγω Θεατρική Ομάδα ήλθε- με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη της κ. Μακαρίου- και στο Σπήλι Αγίου Βασιλείου να επαναλάβει τη θαυμάσια αυτή θεατρική παράσταση και για τους συνεπαρχιώτες και συγχωριανούς τού μεγάλου αυτού Κεραμιανού Πρωθιεράρχη, του οποίου τη βιογραφία «τύχη αγαθή» εκπονήσαμε, το πρώτον, προ εικοσαετίας, όταν γράφαμε το βιβλίο του χωριού του, του Κεραμέ.
Κορυφαίο γεγονός στη ζωή του Βασιλείου Μαρκάκη υπήρξε η αντιστασιακή δράση του και αυτή, κυρίως, είναι που τονίζεται και στο παρουσιαζόμενο θεατρικό έργο. Το αποκορύφωμα του αντιστασιακού αγώνα τού Βασιλείου σημειώθηκε αμέσως μετά τον Μάιο του 1941, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Κρήτη και ο Βασίλειος, ως Μητροπολίτης Κρήτης, δεν δέχτηκε, σε καμιά περίπτωση, να συμβιβαστεί με τη βία της γερμανικής κατοχής.
Εξαπολύοντας εγκυκλίους του προς τους ναούς όλης της Κρήτης, ο Βασίλειος εμψύχωνε τον κόσμο και ο ίδιος στρεφόταν φανερά και ευθέως κατά των στυγνών κατακτητών. Την παραμονή του Ευαγγελισμού, του κατοχικού έτους 1942, ο τότε Έλληνας Νομάρχης Ηρακλείου με τηλεφώνημά του ζήτησε από τον Μητροπολίτη Βασίλειο, ύστερα από διαταγή των γερμανικών αρχών κατοχής, την άλλη μέρα, κατά την πανηγυρική δοξολογία στον ι. ναό του αγίου Μηνά, να μιλήσει υπέρ των Γερμανών. Τότε εκείνος ευθαρσώς του απάντησε: «Όχι, κ. Νομάρχα, δεν θα ομιλήσω υπέρ των Γερμανών αλλά κατά!». Και η απάντηση του Νομάρχη ήταν: «Σεβασμιώτατε, λυπάμαι πολύ αλλά θα το μετανιώσετε!».
Ύστερα από όλες αυτές τις δραματικές εξελίξεις ο Βασίλειος οδηγείται από μιαν ομάδα της Γκεστάμπο σε τριετή εξορία στην Αθήνα και, στη συνέχεια, με νεότερη διαταγή, εκτοπίστηκε σε ακριτικό νησί του ανατολικού Αιγαίου, όπου η στέρηση και οι κακουχίες της κατοχής υπέσκαψαν σοβαρά την υγεία του, γεγονός που ανάγκασε την παρέμβαση της τότε σκιώδους ελληνικής πολιτείας να διατάξει τη μεταφορά του στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» της Αθήνας, απ’ όπου συνέχισε την αντιστασιακή δράση του και όπου παρέμεινε το μεγαλύτερο διάστημα τής εκεί εξορίας του μέχρι την κατάρρευση του Άξονα, οπότε επέστρεψε και πάλι ταλαιπωρημένος και εξουθενωμένος στην ελεύθερη Κρήτη.
Είναι γεγονός ότι ο Βασίλειος αγωνίσθηκε σθεναρά για ό,τι ωραίο και υψηλό, για ό,τι πνευματικό και άγιο εμπερικλείεται στην υπερβατική έννοια της Ελευθερίας του ανθρώπου, με βαρύτατο αντάλλαγμα την προσωπική του ελευθερία αλλά και τις μύριες κακουχίες που υπέστη ως εξόριστος, κατά τα δύστηνα εκείνα της γερμανικής κατοχής χρόνια, που υπέσκαψαν σοβαρά την ήδη εύθραυστη υγεία του και τα τραύματα από τον σωματικό και ψυχικό κλονισμό που υπέστη δεν έκλεισαν, έκτοτε, ποτέ, μέχρι τον θάνατό του στις 13-1-1950.
Μετά από όλ’ αυτά και σύμφωνα με αυτά, ο Βασίλειος αποτελεί το φωτεινό παράδειγμα ενός ακόμα άξιου Ιεράρχη ανάμεσα στους χιλιάδες Έλληνες ρασοφόρους, που θυσιάστηκαν υπέρ Πατρίδος στους μακραίωνες του έθνους αγώνες.
Το παρουσιαζόμενο έργο μεταγράφτηκε σε ιαμβικό 15σύλλαβο και αποδόθηκε σε γλώσσα ρέουσα, απαλή, φυσική και ευχάριστη και με εξαιρετική νοηματική καθαρότητα από την κ. Χαριστή Κουκουμπεδάκη, ενώ η σκηνοθεσία ανήκει στην Μ. Βασιλάκη και η μουσική επένδυση στον Α. Γιακουμάκη.
Οι θεατές είναι γεγονός ότι παρακολουθήσαμε ένα θεατρικό έργο που φάνηκε ότι το αγάπησαν βαθιά οι ερασιτέχνες ηθοποιοί του και ότι του έδωσαν ζωή από τη ζωή τους, πνοή και συναισθήματα από τα συναισθήματά τους. Το έκαναν «πάνω» τους κυριολεκτικά να «μιλήσει». Κάθε ηθοποιός είναι και μια προσωπικότητα με τις εμπειρίες του και τα βιώματά του και κάθε ρόλος φανερώνει ένα κομμάτι τού εαυτού μας, ξεκλειδώνει πράγματα από την ψυχή μας και τα φέρνει έξω στο φως. Και αυτό, ακριβώς, έκαναν και οι ηθοποιοί του παρουσιαζόμενου έργου, που μετείχαν «ψυχή τε και σώματι» στα διαδραματιζόμενα, με μια σωστή όσο και εντυπωσιακά περίπλοκη και ρεαλιστική ανασύνταξη στον σκηνικό χώρο, μέσα από σόλο, ντουέτα, τρίο και ομαδικά μέρη σε μιαν αδιάκοπη διαδοχή κίνησης και ακινησίας, που, μαζί και με τα απαραίτητα σκηνικά, θύμιζε μιαν εξακολουθητική ροή οπτικοκινητικής ενέργειας μέσα στον χώρο. Το παίξιμο τους ιδιαίτερα τεχνικό και έντονα δυνατό, χάρισε στο πολυπληθές κοινό μιαν ιδιαίτερα ευχάριστη ατμόσφαιρα, μέσα από μιαν ευφρόσυνα συγκινητική κι ελληνορθόδοξη εικόνα. Η εμπνευσμένη επεξεργασία της σκηνοθετικής γραφής, η προσεκτική ανασύνταξη των ερμηνευτών ηθοποιών σε όλη την έκταση του σκηνικού χώρου, η λεπτή και κομψή τακτοποίηση των αντικειμένων της σκηνής και, κυρίως, οι ελεύθερες και συντονισμένες κινήσεις των ερμηνευτών συνετέλεσαν ώστε ουδόλως να βαρύνει ή να γίνει το έργο κουραστικό στους θεατές.
Τα θερμά μου συγχαρητήρια κι ένα μεγάλο «Μπράβο» σε όλους τους συντελεστές της προχτεσινής μεγαλειώδους θεατρικής παράστασης. Ήταν όλοι τους υπέροχοι!