Ὁμιλία τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καὶ Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου κατά τή χειροτονία τοῦ πρεσβυτέρου Νικολάου Κοκολάκη (Ι. Ν. Ἁγ. Βαρβάρας τῆς ὁμώνυμης Κωμοπόλεως Κυριακή, 3-2-2013)

Ὁμιλία τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καὶ Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου

κατά τή χειροτονία τοῦ πρεσβυτέρου Νικολάου Κοκολάκη

(Ι. Ν. Ἁγ. Βαρβάρας τῆς ὁμώνυμης Κωμοπόλεως Κυριακή, 3-2-2013)

Ἀγαπητέ μου π. Νικόλαε, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Λειτουργήσαμε χθὲς κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου, ὅπου ἡ ἀπειρόγαμη Μαρία καὶ ὁ Ἰωσὴφ προσήγαγαν στὸν Ναό, τὸ νήπιο Ἰησοῦς γιὰ τὴν ἀφιέρωσή του στὸν Θεό, προϋπαντηθέντες ἀπὸ τὸν δίκαιο πρεσβύτη Συμεών, ἡμέρα τῆς τελευταίας σου Θ. Λειτουργίας ὡς διακόνου.

Σήμερα, Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὑπαπαντή, ἑορτὴ Συμεὼν τοῦ Θεοδόχου καὶ τῆς προφήτιδος Ἄννης, πρόσωπα ἐκ τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Χριστοῦ, ὁ χορός τῶν διακόνων ἤδη σέ παρέδωσε στὸ πρεσβυτέριο καί ἐκεῖνο σέ ἐκέλευσε ἐνώπιόν μας γιὰ νὰ ἀνέλθεις, ἐντὸς ὀλίγου, μετὰ τὸ χθεσινὸ διακονικό σου «νῦν ἀπολύεις», στὸ σύνθρονο τῶν πρεσβυτέρων τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ τελετουργεῖται νῦν, ἡ εἴσοδός σου στὰ ἐσώτερα τοῦ Θυσιαστηρίου. Σὲ λίγο θὰ ὑποδεχθεῖς, θὰ ὑπαντήσεις ἀκατάληπτα στὴν ὕπαρξή σου, τὴ χάρη τῆς χειροτονίας τοῦ πρεσβυτέρου καὶ ὄντως καὶ γιὰ σένα, ἀγαπητέ μας π. Νικόλαε, «Ἀκατάληπτόν ἐστι, τὸ τελούμενον ἐν σοί».

Ὁ κεντρικὸς πυρήνας τῆς φύσεως τοῦ λειτουργήματός μας, εἶναι στηριγμένος σύμφωνα μὲ τὴν Ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία πάνω στὸ Εὐαγγέλιο τοῦ ἀκατάληπτου Ἱεροῦ Μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ἐκ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ αὐτοῦ πυρήνα τοῦ μυστηρίου τῆς χάριτος, περαιτέρω περιβάλλοντες αὐτὸν κύκλοι, χρόνοι, τρόποι καὶ γεγονότα, διακονοῦν τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὁ λειτουργός του Θεοῦ εἶναι κατὰ κύριο λόγο ὄχι ὁ ἀντιπρόσωπος τοῦ ἱεροῦ, ἀλλὰ ὁ ὑποφήτης τοῦ μυστηρίου, ὁ θύτης τῆς ἀναίμακτης θυσίας τῆς Ἐκκλησίας καὶ κατόπιν ὁ προϊστάμενος τῶν ὑπολοίπων τομέων τῶν κύκλων τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔργου.

Ἡ διέλευση βέβαια του ἱερατικοῦ διακονήματος μέσα ἀπὸ τὶς φάσεις τῶν αἰώνων, ἂν καὶ τὸ φόρτωσε μὲ ἀνεξίτηλη ἐμπειρία ἀπὸ τὸ ἀκατάληπτο Ἱερὸ Μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας, δὲν ἔλειψαν καὶ οἱ καταγεγραμμένες ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία ἐπιφορτώσεις ἀδυναμιῶν, δογματισμῶν ἢ νεωτερισμῶν, περιπτώσεις δραματικῶν ἀποκλίσεων.

Ἐξακριβωμένα γνωρίζουμε ὅτι τὸ διακόνημα τοῦ Ἱερέως ὅταν ἦταν τὸ ἐστὶ τοῦ ἀκαταλήπτου, ἐπὶ τοῦ πυρήνα τοῦ εὐχαριστιακοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους, τὸ διακόνημα αὐτὸ ἔμενε στὸ Ι. Βῆμα λειτουργοῦν καὶ ὑποδεχόμενο τὸν Χριστό, χωρὶς ἀκτιβισμούς, μὲ σεμνότητα καὶ φωτισμένο ἀπὸ τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Κατὰ συνέχεια, ἐξερχόμενο γιὰ ὅτι ἄλλο ἀξιοπρόσεκτο ἔργο, πάλι ἦταν ὑποδεχόμενο τὸν Χριστὸ στὰ πρόσωπα τῶν ἀνθρώπων, ἔργο τὸ ὁποῖο ἐκάλυπτε τὴν εὐρύτερη ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας.

Ὅταν ὅμως τὸ διακόνημα τοῦ Ἱερέως περιέπιπτε στὸν πειρασμὸ τῆς ἀνθρώπινης καὶ ἀνυπότακτης μονομέρειας, στὴν ἀδυναμία νὰ νηπιάσει, σὰν παιδί, στὴν ἀγαθότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑπακοῆς, ὡς βασικὴ προϋπόθεση διαφύλαξης ἀπὸ τὸ ἐγώ, ἀκόμα καὶ θαύματα, ἔργα οὐράνια νὰ παρουσίαζε, ἔξω καὶ πέρα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἐξεταζόμενο κάτω ἀπὸ τὶς ἀκτίνες τῆς Ἐκκλησίας, δὲν ἀργοῦσε νὰ φανερώσει τὸ τραῦμα του ἐπὶ τοῦ νωτιαίου μυελοῦ τῆς ἀποστολῆς του.

Τότε ὄρθωνε μὲ αὐτοπεποίθηση τὴν κατοχύρωση τῆς ἀσθένειάς του, χωρὶς ὑπάντηση τῆς χάρης γιὰ νὰ γιατρευτεῖ καὶ κατὰ συνέπεια μεταπηδοῦσε ἀπὸ τὸ μυστήριο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ λειτουργικοῦ ἤθους, σὲ κάτι ἁπλῶς ἱερό.

Χωρὶς τὴν ἀσφάλεια τῆς βιωμένης ἐκκλησιαστικῆς χάρης, ἡ ὑπάντηση τοῦ ἱερατικοῦ διακονήματος μὲ τὸν κόσμο μεταβαλλόταν σὲ ὅτι θέλει κυρίως ὁ κόσμος καὶ γιὰ τὰ σήμερα σὲ μεταβολὴ πειρασμικῆς αὐτοπροβολῆς, ἀπὸ πειστικό, ἀπαστράπτον, λόγοις καὶ ἔργοις, μέχρι καὶ ἀσκητικό, ἱεροκηρυκτικό, δραστήριο μὲ ἐξαιρετικὲς πρωτοβουλίες, κ.λ.π.

Σ᾽ αὐτὴ τὴν περίπτωση ἕνεκα τῆς πανηγυρικῆς θανατώσεως τῆς σώζουσας ὑπακοῆς στὸ ἐκκλησιαστικὸ λειτουργικὸ ἦθος, ἀποκεκομμένο ἀπὸ τὶς ρίζες τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ γεγονότος, θεληματικὰ μὲ ὅτι βούλεται καὶ βουλεύεται ἕκαστος, ἐξέπιπτε ἀπὸ τὸ βίωμα τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας, σωζόμενο μόνο ὅπως προείπαμε στὶς θλιβερὲς περιγραφὲς τῶν σελίδων τῆς ἱστορίας.

Ἡ ἐγωκεντρικὴ αὐτὴ στάση στηριγμένη στὸ σύν – πλὴν τῶν κοσμικῶν ψυχολογικῶν μετρήσεων καὶ πολλάκις καὶ σὲ ἀνυποψίαστους ἀνθρώπους, πρόσθεσε τόσες πληγὲς στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, μέχρι ἐκεῖνες τοῦ σχίσματος καὶ τῆς αἵρεσης. Εὔκολα μπορεῖ κανεὶς νὰ γλιστρήσει ἀπὸ τὴ χάρη τῆς Ἐκκλησίας καὶ εἶναι τόσο εὔκολο, ὅσο καὶ ἡ συλλογὴ ἐπιχειρημάτων δικαιολογίας γιὰ τὴν κάλυψη ἀπὸ τὸν ἔλεγχο.

Σήμερα ποὺ ἡ ἀντοχὴ νὰ παραμείνει κάποιος στὸ προλεχθὲν λειτουργικὸ ἐκκλησιαστικὸ ἦθος, δοκιμάζεται ἀπὸ τὴν ἐξωστρέφεια τῆς ἐπίδειξης καὶ μάλιστα μὲ ὑποκριτικὰ χρώματα παραδόσεως, τὸ γνήσιο ἐκκλησιαστικὸ ἦθος τοῦ ἀγαπητοῦ προσώπου σου, μᾶς παρέχει ἐλπίδες.

Δύσκολο πράγμα ἡ ἀθόρυβη γνησιότητα νὰ κρατηθεῖ στὸ σημερινὸ περιβάλλον τῆς κάλπικης ἀρετῆς. Παρασύρονται τὰ πάντα ἀπὸ τὴ μανία τῶν σύγχρονων θυελλωδῶν ἀνέμων καὶ ὅσοι καρποὶ ἀπομείνουν πάνω στὰ δένδρα, ὅλοι ζητοῦν τὴ γεύση τους, χωρὶς νὰ ἀναλογίζονται ὅτι πρέπει νὰ σκύψουν, νὰ σκάψουν γιὰ νὰ δοῦν τὶς ρίζες ποὺ τοὺς θρέφουν, δουλεύοντας ἀθέατες κάτω ἀπὸ τὴ γῆ.

Οἱ καρποὶ τῆς δικῆς σου μέχρι σήμερα πορείας ἦταν καρποὶ ποὺ διατράφηκαν ἀπὸ βαθιὲς ἀμάραντες ρίζες τῆς Ἐκκλησίας, ἀπὸ τὶς ρίζες τοῦ χωριοῦ τῶν τριῶν νεομαρτύρων τῶν Μουλίων, ἀπὸ τὴ λαϊκὴ εὐσέβεια τῶν ἀγαπητῶν γονέων, τῆς οἰκογενείας καὶ οἰκείων σου καὶ ἀπὸ τὶς δροσερὲς ρίζες τῆς κεντρώας Κρήτης, τὴν Ἁγία Βαρβάρα.

Χειροτονήθηκες διάκονος ἀπὸ τὸν μακαριστὸ προκάτοχό μας Μητροπολίτη Κύριλλο, τοῦ ὁποίου ἡ μνήμη ἂς εἶναι αἰώνιος. Σὲ βρήκαμε ἄξιο διάκονο ἤδη μὲ ἕξι ἔτη διακονίας στὴν Ἁγία Βαρβάρα καὶ συνέχισες πλησίον μας ἄλλα ἕξι ἔτη τετιμημένης διακονίας, πλησίον τῆς Ἀρχιερατικῆς Λειτουργίας, γιὰ τὸ πρόσχωμεν τοῦ Ἐπισκόπου. Ἐκφράζουμε βαθύτατες εὐχαριστίες γιὰ τοὺς πολλοὺς κόπους καὶ τὴν ἄδολη φιλότιμη προσφορά σου. Ζητοῦμε συγνώμη γιὰ τὶς στιγμὲς ποὺ ἄθελά μας σὲ στεναχωρήσαμε. Καμαρώσαμε καὶ καμαρώνουμε τὰ χαρίσματα πού σοῦ ἔδωκε ὁ Θεός, ὅλα στὴ διακονία τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλα γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Ἐκφράζουμε τὴν εὐγνωμοσύνη τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴ διακονία καὶ προσφορά σου καὶ στὴν Ἐνορία τῆς Ἁγίας Βαρβάρας καὶ τὸ πνευματικὸ κέντρο της.

Διακόνησες τόσα θυσιαστήρια Ι. Μονῶν καὶ Ἐνοριῶν τῆς Ἀποστολικῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας κατὰ τὶς Ἀρχιερατικὲς λειτουργίες, ἐκφωνῶν ὑπὲρ εὐσταθείας τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν. Ἀνέγνωσες πολλὲς φορὲς τὸ Εὐαγγέλιο μὲ τὸν δικό σου χαρακτηριστικὸ τρόπο, κατὰ τὴν τάξιν τῆς Ἐκκλησίας, ἐμμελῶς, γιὰ νὰ γίνεται ὄχι γλυκανάλατη ἐπίδειξη, ἀλλὰ αἰσθητοποίηση τῆς φωνῆς τοῦ Χριστοῦ στὰ ὦτα ἡμῶν τε καὶ τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Στάθηκες στὴ λειτουργία προσεκτικὰ καὶ μὲ ταπείνωση. Συμπορεύτηκες σὲ πορεῖες ἐπὶ τοῦ κάμπου καὶ τῶν ὀρέων τῶν ἀσκητῶν, χωρὶς ποτὲ νὰ γογγύσεις ἢ νὰ θυμώσεις, πρᾶος ἐν συνεχῇ λειτουργία τοῦ χαρίσματός σου. Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἐκφράζουμε θερμὲς εὐχαριστίες καὶ συγχαρητήρια στὴν ἀγαπητὴ διακόνισσά σου, τὴ Μαρίνα καὶ τὴν οἰκογένειά σου, γιὰ τὴ δική τους συνδρομὴ καὶ συμπαράσταση.

Δὲν χρησιμοποίησες τὴν ἐγγύτητα πρὸς τὸν Ἐπίσκοπο γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσεις κάτι ἢ κάποιους, χωρὶς ὅμως καὶ νὰ ἀπομακρύνεσαι κατ᾽ ἄνθρωπον προσμετρώντας ὑπέρ σοῦ ὀφέλη ἢ ἐπιδείξεις.

Εὐχαριστοῦμε τὸν Θεὸ γιὰ τὴν παρουσία σου. Εὐχαριστοῦμε κάθε ἄνθρωπο ποὺ σὲ βοήθησε νὰ φθάσεις ὡς ἐδῶ, τοὺς συνεφημερίους σου καὶ τοὺς συνεργάτες τῆς Ἐνορίας τῆς Ἁγίας Βαρβάρας.

Τὰ χαρίσματα πού σοῦ δώρισε ὁ Θεὸς εἶναι πολλά. Θεολόγος, καθηγητὴς μουσικῆς, διευθυντὴς τοῦ Πολιτιστικοῦ Κέντρου – Ἐπικοινωνιακοῦ καὶ Μορφωτικοῦ Ἱδρύματος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, καθηγητὴς τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας καὶ κυρίως τὸ μέτρο καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, τά ὁποία προαναγγέλλουν μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ τὴν ἄνοδό σου σὲ ἄλλες ἐπιτελικὲς σκοπιὲς τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας.

Μὴν ἀλλάξεις μείνει διάκονος, γιὰ ὅτι περαιτέρω θὰ λάβεις. Κράτησε μέσα σου τὴν εὐλογημένη προσφώνηση διάκο γιὰ νὰ σοῦ θυμίζει τὰ 12 αὐτὰ ἔτη τῆς ἄμεπτης διακονίας σου, γιὰ νὰ μὴ γίνει ποτὲ ἡ καρδιά σου ἀδιάφορη, σκληρή, ἀλλὰ μία ἐπὶ πλέον χώρα τῆς ὑπαπαντῆς, τῆς πανήγυρης τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ.

Οἱ χεῖρες σου νὰ γίνουν ὅπως τοῦ εὐλαβοῦς Συμεὼν «εὐλογήσας ὡς ἔπρεπε», ἁπτόμενες τὸ σῶμα τοῦ Ἐμμανουήλ, ὡς πρέπει, μὲ ἐκκλησιαστικὸ ἦθος, σκορπώντας τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ παντοῦ καὶ ὑψούμενες ἱκετευτικὰ πρὸς δοξολογία τοῦ Ἁγίου Ὀνόματός του.

Παντοῦ νὰ διατρανώνεις τὸ χάρισμα ποὺ θὰ λάβεις μὲ τὴν σιωπὴ ποὺ προσεύχεται, μὲ τὴν ὁμιλία ποὺ ἐνστερνίζεται, μὲ τὸ παράδειγμα ποὺ δὲν κομπάζει καὶ μὲ τὴν ἀπάρνηση πρὸς κάθε μορφὴ τῆς θεοκατάρατης ὑποκρισίας.

Ἀγαπητέ μας διάκονε Νικόλαε,

Ἐπανερχόμαστε στὶς εὐχαριστίες μας πρὸς τὸ ἀγαπητὸ πρόσωπό σου, γιὰ ὅτι ἔκανες καὶ ὅτι προσέφερες τόσο ὡραία στὴν ἐλαχιστότητά μας. Δὲν μποροῦμε νὰ τὰ ἀντιδωρίσουμε, αἰσθανόμαστε ὅμως ἐντὸς μας τὴν ἐπιθυμία νὰ σοὺ δώσουμε ὁλοθύμα ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἐντός, τὴν Ἀρχιερατικὴ εὐχὴ καὶ εὐλογία μας. Εὐχόμαστε νὰ σὲ συνοδεύει παντοῦ καὶ πάντοτε. Δὲν εἶναι δική μας εἶναι χάρη τῆς χάριτος ἀπὸ τὸ ἅγιο ὡμοφόριο τῆς Ἀποστολικῆς συνέχειας Παύλου καὶ Τίτου, ἀνάξιας λόγου γιά μᾶς, ἀλλὰ ἀξίας ἀνεκτίμητης γιὰ ὅτι εἶναι καθ᾽ ἑαυτό.

Αὐτὸ τὸ ὡμοφόριο, τὸν φορέα χάριτος τόσων αἰώνων, ἁπλώνουμε εὐχαρίστως σὲ λίγο στὴν Ἁγία Τράπεζα τῆς Ἐνορίας σου, μὲ δέος ἐπὶ τῆς κεφαλῆς σου γιὰ νὰ ἔλθει ὁ Παράκλητος σὲ σένα καὶ νὰ σὲ καταστήσει πρεσβύτερο τῆς Ἐκκλησίας. Δὲν ὑπάρχει ποιὸ συγκλονιστικὴ στιγμὴ γιὰ τὸν Ἐπίσκοπο, μᾶς ἄκουσες νὰ τὸ λέμε καὶ ἄλλες φορές, δὲν ὑπάρχουν λόγοι, δὲν ὑπάρχουν λέξεις, δὲν ὑπάρχουν διάλεκτοι γιὰ νὰ διηγηθοῦν τὸ γεγονὸς αὐτῆς τῆς μοναδικῆς μετάδοσης. Σιωποῦμε! Ἀφήνουμε τοὺς λόγους, τὶς περιγραφές, τὶς εὐχαριστίες, τὴν προσωπική, δική μας συγκίνηση, τῶν συλλειτουργῶν ἀδελφῶν, τοῦ πιστοῦ λαοῦ, τῶν οἰκείων σου καὶ κάθε ἄλλο δυνατὸ ἀνθρώπινο τρόπο καὶ μέσο ἔκφρασης καὶ ὅτι ἄλλο θὰ ἔπρεπε νὰ ποῦμε. Τὸ θυσιαστήριο ἀναμένει, «ὅ ἡτοίμασται ἤδη» καὶ σὲ καλοῦμε ἐκ μέρους τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας τῆς τροφοῦ μας, ἐν κατανύξει νὰ προσέλθεις.

Δέξαι Κύριε τὸν σώφρονα δοῦλο σου, ὅστις ἠγάπησέ σε ἐξ ἡλικίας νηπίου, λάμπρυνε τὴν ψυχὴ του ἀκόμα περισσότερο γιὰ νὰ λειτουργεῖ ἐσαεὶ τὰ μεγαλεία σου, ὡς πρεσβύτερος δίκαιος, δεξάμενός Σε ἐν ταῖς ἀγκάλαις του. Στεῖλε Ἀγαθόδωρε Κύριε τὴ χάρη Σου ἐπ᾽ αὐτόν, μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου Νικολάου καὶ τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας καὶ κᾶνε τὰ ἀνάξια χέρια μας, ποταμοὺς δωρημάτων ἁγίων γιὰ τὸν δοῦλο σου, πρὸς ἐπαύξηση τοῦ ἠδύγευστου θησαυρισμοῦ τῆς ἀγάπης Σου.-

† Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος